عرضه روزافزون گوشی های هوشمند تلفن همراه بر تعداد کاربران سرویس خدمات مبتنی بر مکان (LBS) افزوده است، اما درآمد حاصل از آن اصلا قابل توجه نیست.
به گزارش عصر ارتباط، در گذشته برای تشویق کاربران تلفن همراه به پرداخت برای استفاده از خدمات مبتنی بر مکان، تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا اثبات شود ابزاری بهتر از این برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات مکانی وجود ندارد.

امروزه وضعیت پرداخت برای دریافت این سرویس بهتر از گذشته است. این سرویس توسط برندهای بزرگ با بودجه‌های کلان نیز مورد استفاده قرار گرفته است، به‌طوری‌که آنها می‌توانند از خدمات این سرویس مانند کانال‌های غیرمستقیم تبلیغات برای تقویت هسته بیزینس خود استفاده کنند؛ از جمله این کمپانی‌ها گوگل و نوکیا بوده‌اند.

در این بازار، بیشتر ارائه‌دهندگان مستقل سرویس LBS به‌دنبال جلب توجه شرکت‌های بزرگ فناوری برای بقای تکامل مدل‌های کسب و کار خود هستند.

این روزها ب ا توجه به افزایش عمومی استفاده از سرویس A-GPS، دستگاه‌های دارای اینترنت‌، رشد اشتراک‌های دیتا و ارائه رایگان سرویس خدمات مبتنی بر مکان، تعداد کاربران سرویس‌های مبتنی بر مکان بیش از همیشه است.

این سرویس از درآمد مستقیم حاصل از کاربر نهایی برخوردار است، اما از جایگاه حداقلی در زنجیره سرویس‌های ارزش افزوده تلفن همراه برخوردار است و پیش‌بینی می‌شود درآمد جهانی کسب‌شده از محل این سرویس که در سال 2011 به 1/1 میلیارد دلار رسید تا سال 2016 به 4/4 میلیارد دلار افزایش یابد.

طبیعت اطلاعات مکانی در ارتباطات تلفن همراه به تکامل رسیده و از سرویس به یک ویژگی نقش‌گرا مبدل شده است. این سرویس در آغاز تنها و مستقلا برای کسب درآمد بود و به‌تدریج به حجم انبوه سرویس‌های ارزش افزوده پیوست که توسط تعداد زیادی از کاربران تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گام مهم بعدی در ارائه این سرویس، مکان‌های داخلی خواهد بود اما هنوز از مدل کسب و کار مشخصی برخوردار نیست؛ مگر این‌که اپراتورهای تلفن همراه مزایایی در آن بیابند.

معمای سرویس مکان‌یابی

بازار خدمات مکان‌یابی یکی از سرویس‌های قدیمی بازار سرویس خدمات ارزش افزوده در صنعت ارتباطات بی‌سیم بوده است. این سرویس تقریبا همزمان با سرویس پیام کوتاه وارد بازار شد که خود نیز نخستین نسل عرضه LBS بود.

جدای از خیلی از سرویس‌های ارزش افزوده، بازار مخاطب برای پرداخت LBS محدود به کابران تلفن همراهی بوده است که از گوشی‌های برخوردار از سرویس A-GPS نیز استفاده می‌کرده‌اند. در این میان، میزان دستگاه‌های برخوردار از سرویس A-GPS با قیمت متوسط رو به‌رشد است، اما این روندی است که سال‌های زیادی طول کشید تا رخ دهد.

سازگاری برای بقا

در سال‌های اخیر، پرداخت برای سرویس LBS به حاشیه رفته است و بیشتر توسعه‌دهندگان به اجبار به فروشگاه‌های شلوغ برنامه‌های کاربردی کشانده شده‌اند تا مشتری بیابند. بسیاری از کمپانی‌های ارائه‌کننده خدمات مبتنی بر مکان، فعالیت اپراتوری خود را متوقف کرده‌اند تا بتوانند مدل کسب و کار خود را نجات دهند.

Telmap یکی از عرضه‌کنندگان قدیمی سرویس LBS است که برای بقایش مجبور شد مدل کسب و کار خود را بازسازی کند، اما مدت زیادی طول نکشید که Telmap Navigator که مشتریانش هزینه استفاده از آن را نیز پرداخت می‌کردند، در عوض به‌طور پیش‌فرض روی گوشی‌های تلفن همراه قرار گرفت و توسط اپراتورهای تلفن همراه به‌صورت رایگان توزیع شد.

در این میان، اپراتورها هم مبلغ اندکی را بابت حق لایسنس به‌ازای هر کاربر به Telmap می‌پردازند تا این برنامه را برای آنها ثبت کند و پس از آن کاربران می‌توانند برای دسترسی به لایحه‌های پیشرفته‌تر محتوای این سرویس و بهبود ارزش و کارایی آن، هزینه‌هایش را پرداخت کنند. اما با این تفاسیر Telmap در سال 2011 توسط اینتل خریداری شد تا بتواند از آینده خود اطمینان حاصل کند.

تعداد کاربران LBS

به‌رغم همه سرویس‌های عرضه‌شده توسط اپراتورها و توسعه‌دهندگان برنامه‌های کاربردی طی سال‌ها اما درآمد مستقیم خیلی کمی از محل فروش این سرویس حاصل شده است.

هرچند با توزیع انبوه سرویس‌هایLBS رایگان، تعداد کاربران فعال این سرویس خیلی بیشتر از گذشته است، اما در همین‌حال با افزایش محبوبیت گوشی‌های هوشمند و برنامه‌های دیتای وایرلس ارائه‌شده از سوی اپراتور، هر روز علاقه‌مندان آن رو به افزایش است.

در این‌میان، دو نوع مختلف سرویس LBS شناخته‌تر‌شده از بقیه هستند که شامل یافتن دوستان و خانواده است. این دو سرویس به‌منظور شناسایی مکان دیگر‌کاربران از طریق تلفن همراه جذاب است و کاربرد آنها به‌عنوان مهم‌ترین شاخص سرویس که برای مشترکان بی‌سیم توسط بازار LBS عرضه شده، با اقبال مواجه شده است.

در پایان سال 2011 در جهان 500میلیون مشترک تلفن همراه وجود داشت که به‌طور فعال از این سرویس استفاده می‌کردند. در سال 2010 این تعداد 151میلیون نفر بود و پیش‌بینی می‌شود تعداد کاربران آن تا سال 2016 به 882میلیون نفر افزایش یابد.

همان‌طور که پیش از این نیز گفته شد، درآمد حاصل از سرویسLBS چشمگیر نیست، اما در مقایسه با تعداد کاربران آن در کل از درآمد نسبتا مناسبی برخوردار است.

اینفورما تخمین زده است که درآمد حاصل از این سرویس در سال 2011 از محل فروش اشتراک LBS به 1/1میلیارد دلار رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2016 به 4/4میلیارد دلار افزایش یابد. این درآمد متعلق به دانلود برنامه‌های کاربردی LBS روی شبکه تلفن همراه و استفاده زنده از شبکه سلولی است.

در همین‌حال، ارائه‌کنندگان این سرویس می‌توانند با ارائه تبلیغات و معرفی مکان‌های مختلف روی این سرویس درآمد زیادی را کسب کنند و به همین‌ترتیب نقشه گوگل از این سرویس بدین‌صورت استفاده می‌کند.

هرچند اطلاعات رسمی در این‌باره توسط گوگل منتشر نشده است، اما به‌نظر می‌رسد این غول جستجو از درآمد 5/2 میلیارد دلاری در سال 2011 برای محصولات تلفن همراه خود برخوردار بوده است که بخشی از آن مرتبط به سرویس نقشه گوگل بوده است.

در یک پروژه تحقیقاتی انجام‌شده توسط Lookout Mobile Security در سال 2011 با نامApp Genome مشخص شد که 28درصد از تمامی برنامه‌های کاربردی عرضه‌شده در بازار آندروید و 34درصد آن در اپل‌استورها که در میان آنها هزاران برنامه کاربردی دیگر تلفن همراه نیز وجود دارد، توانایی دسترسی به سرویس مکان‌یابی آن دستگاه را داشتند.

این نکته را نیز نباید فراموش کرد که استفاده از این سرویس برای اپراتورها درآمد مستقیمی از محل فروش سرویس‌های دیتا به‌همراه دارد.

سرویس مکان‌یابی یک ویژگی منحصر به‌فرد دستگاه‌های تلفن همراه بوده که از مزایای اجتماعی بسیاری برخوردار است، اما منافع مستقیم تجاری آن برای عرضه‌کنندگان آن اندک است.

پیش‌بینی می‌شود تعداد کاربران تلفن همراه این سرویس به‌ویژه با رشد سازگاری گوشی‌های هوشمند و افزایش میزان استفاده مشترکان از سرویس‌های دیتا به‌تدریج افزایش خواهد یافت.

حاصل درآمدهای مستقیم از محل فروش سرویس LBS رو به‌کاهش است، اما میزان استفاده از آن برای دستیابی به اطلاعات مکان‌ها زیاد است و فرصت‌های بیشتری را برای سازندگان گوشی‌های تلفن همراه و عرضه‌کنندگان سرویس فراهم کرده است.