گفت‌وگو با مدیر سایت کافه‌بازار: فرصت‌سازی از تحریم
متن باز بودن سیستم‌عامل اندروید موجب شده است توسعه‌دهندگان زیادی در گوشه و کنار دنیا بتوانند به راحتی برای این سیستم عامل اپلیکیشن بنویسند و در دسترس کاربران قرار بدهند. همین متن باز بودن موجب شد بازارهای اینترنتی محلی برای اپلیکیشن‌های این سیستم‌عامل به وجود بیاید. به عبارت دیگر، گوگل و سیستم‌عامل اندرویدش باعث به‌وجود آمدن کسب و کارهای کوچک محلی شدند. کافه بازار یکی از همین فروشگاه‌های اینترنتی محلی است که در فضای وب ایران فعالیت می‌کند و در واقع واسطه‌ای است میان توسعه‌دهندگان و کاربران ایرانی اندروید.
به گزارش عصرارتباط حسام آرماندهی، مدیر سایت کافه‌بازار، در مورد ایده اولیه کافه‌بازار می‌گوید: «ایده کافه‌بازار در حقیقت از اپ‌استور اپل گرفته شده است، با این تفاوت که سرویس‌های خارجی اپ‌استور در ایران قابل استفاده نبود. از آن‌جا که این فرصت پیش آمد و در زمینه اندروید هم اندک تخصصی داشتیم، توانستیم از این حوزه استفاده کنیم.»
آرماندهی، کافه‌بازار را یک پروژه موفق ارزیابی می‌کند. در حال حاضر حدود هشتاد نفر به‌طور مستقیم از طریق این سایت کسب درآمد می‌کنند. عده‌ای هم با این‌که درآمدی از طریق این سایت ندارند، اما کار تبلیغاتی و برندسازی می‌کنند.
کسب و کار یا بیزنس به دو دسته کلی B to B و B to C تقسیم میشود که به‌تازگی یک شاخه دیگر به نام B to D به آن اضافه شده است. در مدل B to C یا Business to Consumer به مصرف‌کننده نهایی سرویس داده میشود.
مدل (B to B (Business to Business قراردادی است که میان دو شرکت بسته میشود. به‌تازگی مفهوم جدیدی در این حوزه مطرح شده که به نام(B to D (Business to Developer شناخته میشود. شرکت به یک سری دولوپر سرویس می‌دهد.
حسام آرماندهی که فارغ‌التحصیل رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه شریف و همچنین رشته طراحی کسب و کار (بیزینس دیزاین) از دانشگاه چالمرز سوئد است، در مورد مدل کسب و کار کافه‌بازار می‌گوید: «سیستــم ما حــد وسطی بیـــن B to C و B to D است که از یک طرف تلاش دارد دولوپرهای اندروید را جذب کند تا برنامه‌هایشان را به ما ارائه دهند و از طرفی با مشتریان در تماس باشیم که از این برنامه‌ها استفاده کنند؛ زیرا دولوپر و کاربر به نوعی به هم نیاز دارند. اصل کار ما این است و عمده درآمد تولیدکنندگان برنامه از فروش و ارائه این برنامه‌ها به دست می‌آید. به‌تازگی هم تلاش‌هایی را برای کسب درآمد از طریق تبلیغات در خود برنامه‌ها آغاز کرده‌ایم.»
این روزها با شرایط تحریم مواجهیم، بسیاری از کسب و کارهای بزرگ و کوچک هم تحت تاثیر این تحریم‌ها قرار گرفته‌اند. مدیر سایت کافه‌بازار معتقد است تحریم‌ها با این‌که برای کسب و کارها محدودیت ایجاد کرده، اما از طرف دیگر فرصت‌هایی را هم به‌وجود آورده است. آرماندهی در این مورد می‌گوید: «فرصتی که ایجاد شده این است که کاربران ایرانی به جای استفاده از شرکت‌های اصلی آمریکایی که کل جهان را پوشش می‌دهد، از یک بازار محلی استفاده می‌کنند. این بازار از اجتماع کاربران ایرانی تشکیل شده است و از مزایای آن ارتباط آسان‌تر میان کاربران ایرانی از طریق زبان فارسی و آسان‌تر‌شدن شیوه تبلیغات در یک بازار محلی است. تبلیغات در یک بازار محلی خیلی موثرتر است تا این‌که در سطح بازار جهانی میان میلیون‌ها برنامه گم شویم. از طرفی از آن‌جا که دولوپر ایرانی اولین کاربرش ایرانی است، فرصت بهتری برای ارائه برنامه‌هایش دارد. عده کوچکی هم ممکن است تمایل داشته باشند در سطح جهانی کار کنند، اما به هر حال این مورد نوعی فرصت برای دولوپر ایرانی به شمار می‌رود.»
دسترسی‌نداشتن کاربران ایرانی به بازار خارجی می‌تواند این بحث را مطرح کند که نداشتن رقیب خارجی می‌تواند باعث افت کیفیت سرویس ارائه‌شده از طرف کافه‌بازار شود؛ اما به گفته آرماندهی، بیشتر تمرکز کافه‌بازار بر روی برنامه‌های ایرانی است و کمتر به برنامه‌های خارجی می‌پردازد. بنابراین موضوع رقابت با برنامه‌های خارجی به نوعی منتفی به‌نظر می‌رسد. آرماندهی در این مورد می‌گوید: «ما از زمانی که هیچ برنامه ایرانی وجود نداشت شروع به فعالیت کردیم و حتی اگر زمانی سرویس‌های خارجی باز شود، ما از آن استقبال می‌کنیم. در عین حال باز بیشتر بر برنامه‌های خودمان تمرکز می‌کنیم، زیرا برنامه‌های ما کاملا مستقل از برنامه‌های خارجی است و ترجیح‌مان این است که همین‌گونه هم بماند.»
به گفته مدیر سایت کافه‌بازار، در حال حاضر بیش از 500 برنامه مختلف در کافه‌بازار وجود دارد و افزایش آنها هم با رشد سریعی همراه است: «پیش از این، روزی یک برنامه منتشر می‌شد اما حالا به دو یا چند برنامه در روز رسیده است. از طرفی با افزوده‌شدن محصولات اندرویدی در میان کاربران ایرانی مانند موبایل‌ها، تبلت‌ها و تلویزیون‌های اندرویدی، تعداد کاربران اندروید روز به روز بیشتر میشود. طبق یک آمار غیررسمی در حال حاضر چیزی در حدود 8/7 میلیون دستگاه اندرویدی در ایران وجود دارد. خوشبختانه به دلیل سرویس‌های خوبی که ما ارائه کردیم، کاربران ما را می‌شناسند و از آن‌جا که سرویس‌ها رایگان است، راحت‌تر و بیشتر به ما مراجعه می‌کنند. برنامه‌های پولی هم از سوی درصد کمی از کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرد که البته میزان آن هم رو به افزایش است. با افزایش کاربران برنامه‌زایی افزایش می‌یابد، کار حرفه‌ای‌تر میشود و کاربران سرویس‌های بهتری دریافت خواهند کرد.»
راه‌انداختن کسب و کار تازه در شرایط بحرانی ممکن است ریسک بالایی داشته باشد، اما سامان آرماندهی بر این باور است که کسب و کارهایی که در زمینه IT ایجاد می‌شوند، در این شرایط با ریسک کمتری مواجه‌اند: «اگر در زمینه IT تجربه و مهارت کافی داشته باشید، می‌دانید که معمولا سرعت رشد کسب و کارهایی که در این زمینه راه‌اندازی می‌شوند به‌قدری بالا است که می‌تواند بحران‌ها را پشت سر بگذارد. بسیار دیده شده است که شرکت‌های IT از شدیدترین بحران‌ها گذر کرده‌اند که دلیل آن همان رشد سریع بیزنس‌های اینترنتی و نرم‌افزار است. دلیل این رشد این است که حتی اگر در شرایط بحرانی مثلا 30 درصد افت داشته باشیم، باز در همان شرایط تعداد کاربران اینترنت و اندروید رو به افزایش است. بنابراین این رشد آن آسیب را جبران می‌کند و در نهایت شاهد روند مثبتی خواهیم بود. روند اقتصادی بر کار ما زیاد تاثیر ندارد؛ زیرا هر قدر که اوضاع اقتصادی بد باشد، بر روی کالاهای لوکس و گران‌قیمت اثر می‌گذارد و بر کالاها یا خدمات ارزان‌قیمت و ضروری تاثیر چندانی نمی‌گذارد.»
حسام آرماندهی در مورد برنامه‌های آینده پروژه کافه‌بازار چنین می‌گوید: «قصد داریم پروژه‌های جدیدی را بیشتر در حوزه موبایل آغاز کنیم. از طرفی سعی داریم از تبلیغات به‌گونه‌ای بهره‌برداری کنیم که بدون این‌که کاربران متحمل هزینه‌ای شوند، منبع کسب درآمد باشد. مهم‌ترین هدف ما این است که این برنامه بازار را تا جایی که می‌توانیم گسترش دهیم تا فرصتی هم در اختیار قشر برنامه‌نویس و فنی که کارهای حرفه‌ای را در این حوزه ارائه می‌دهند گذاشته شود. این پروژه به دلیل خلأیی که در بخش برنامه‌نویسی دیدیم، ایجاد شد و خوشبختانه خودمان هم از آن بهره‌برداری کرده‌ایم. منتها سعی می‌کنیم از دور دستی بر آتش داشته باشیم که در کار برنامه‌نویس‌ها خللی ایجاد نشود و حالت رقابت به خود نگیرد.»