از زمان انتشار خبر ممنوعیت ورود برخی از کالاهای گروه کامپیوتر و دیجیتال و در کل ایجاد محدودیتهای وارداتی در این زمینه این سوال نزد خریداران و همچنین کاربران پیش آمده است که در صورت تداوم اجرای چنین تصمیمی، وضعیت بازار به چه صورت در خواهد آمد و واردکنندگان و تامینکنندگان کالا، کالاهای موردنظر را از چه طریقی وارد بازار خواهند کرد؟
گروهی از کارشناسان و همچنین اکثریت فعالان بازار که به رشد قاچاق در بازار این کالاها معتقدند میگویند، قطعا در صورت بروز چنین اتفاقی نمیتوان جلوی قاچاق را گرفت و دوباره ما با معضل قدیمی قاچاق که بهتازگی شاهد کمرنگ شدن آن بودیم مواجه میشویم.
به گفته کسبه بازار وقتی بازار به کالا نیاز دارد ما ناچاریم از هر طریقی شده کالا را وارد بازار کنیم. یکی از کسبه بازار هم در این باره میگوید: مگر تا قبل از اجرای این طرح ما چه کار میکردیم؟ قبلا کالاهایی را که ورود آنها از سوی تولیدکنندگانی چون اپل، اچپی و… به کشور ما ممنوع بود به هر طریق ممکن وارد کشور میکردیم و بابت این کار ارز دولتی و تسهیلات دیگری هم دریافت میکردیم، اما حالا از داخل هم با موانع وارداتی مواجه شدهایم.
پس ناچاریم راه دیگری برای ورود کالا و تامین نیاز بازار بیابیم. وی که دل پردردی از اتخاذ تصمیمهای جدید وارداتی دارد میگوید: چرا باید در شرایطی که ما یکسال تمام با ضرر و زیان کار کردهایم دولت به جای حمایت از ما در مقابل واردات مانع تراشی کند؟ مگر ما تولیدکننده لپتاپ داریم؟ چرا باید بدون بررسی تصمیمگیری شود؟ وی افزود: فعلا تا سال جدید موجودی در حد ناچیزی وجود دارد، اما از ابتدای سال جدید حتما بازار با معضل جدی مواجه خواهد شد یا اینکه بازار جولانگاه کالاهای قاچاق میشود.
این درحالی است که گروه دیگری میگویند، با اتخاذ تصمیمهای جدید زمینه برای رشد تولیدات داخلی فراهم میشود و ما به خودکفایی میرسیم. حالا میخواهد این خودکفایی به تولید یا مونتاژ ختم شود.
به بیان دیگر این گروه پیشبینی میکنند همانطور که در زمینه موبایل و تبلت شاهد تولید یا مونتاژ ملی هستیم اینک با حمایت دولت باید شاهد بروز این اتفاق در بخشهای دیگری نیز باشیم!
این گروه که به اجرای طرحهایی نظیر شبنم اعتماد کامل دارند با تکیه بر اجرای این طرح در بازار میگویند، با اجرای چنین طرحی قطعا شاهد رشد قاچاق در بازار نخواهیم بود، چرا که این طرح به طور همهجانبه و دقیق در بازار در حال اجرا است، اما منتقدان همچنان به بازدهی این طرح بیاعتمادند و میگویند، چگونه طرحی که در مورد تقلبی بودن یا نبودن برچسبهای آن هنوز بحثهای فراوانی وجود دارد، میتواند در مقابل پدیده قاچاق مانع ایجاد کند؟
این دسته از افراد که اعتقاد چندانی به موفقیت این طرح در رابطه با مقابله با قاچاق ندارند میگویند، چنین طرحی با انبوهی از ایراد نمیتواند راهکار مناسبی باشد!
در این باره محمد قاسمی، مدیرکل برنامهریزی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور میگوید: قطعا اجرای طرح شبنم در رابطه با محدود شدن یا از بین بردن قاچاق در بازار کشور موفق خواهد بود. به گفته وی، پروژه شبنم یک طرح به روز، کارآ و مبتنی برفناوریهای نوین است که اگر به عزم و اراده ملی پشتگرم باشد اجرای آن اثرات ثمر بخشی بر اقتصاد کشور خواهد داشت.
وی افزود: براساس قانون کالای مشمول شبنم اگر فاقد این برچسب باشد قاچاق تلقی شده و مطابق قانون ضبط و از یک تا 5 برابر مشمول جریمه میشود.
وی در رابطه با این موضوع که خریداران کمی به وجود برچسب شبنم روی کالا توجه میکنند و تعداد زیادی اهمیت چندانی برای نصب این برچسب روی کالا قائل نیستند گفت: باید در اینباره اطلاعرسانی دقیق شود و شبنم نیازمند اطلاعرسانی همهجانبه برای عموم مردم است. وی این مسوولیت خطیر را به عهده رسانهها و مخصوصا روزنامهها گذاشت!