اظهارات عارف در خصوص رتبه ۶۶ایران در ICT
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر لزوم بهبود شاخصهای کشور در زمینه علم و فناوری در عرصه های بین المللی، از رتبه 66 ایران در فناوری ارتباطات و اطلاعات، سهم 1.2درصدی ایران از تولید علم جهان، رتبه 45 در نوآوریها و 85 در اختراعات و انتشارات علمی خبر داد.
به گزارش مهر، محمدرضا عارف در مراسم افتتاحیه دومین کنفرانس فناوری موج میلی متری و تراهرتز که در دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد با اشاره به وضعیت تولید علم در کشور گفت: کل منابع زیرزمینی ما معادل 400 میلیارد بشکه نفت است به همین دلیل از نظر منابع زیرزمینی کشوری ثروتمند تلقی نمی شویم و ثروت اصلی ما منابع انسانی با انگیزه، متخصص و متعهد است.
وی ادامه داد: برخورد طلبکارانه از موضع علمی توسط دانشگاه برای به دست آوردن اعتبار لازم برای انجام پژوهش و تبدیل پژوهش به ثروت ملی از وظایف دانشگاهیان در کنار پژوهش و تولید مقالات علمی است و دانشگاه برای انجام این وظیفه ذاتی و قانونی بود باید این حق را مطالبه کند.
این عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی روند توجه به امر پژوهش در کشور را نامطلوب دانست و افزود: تخصیص بودجه های پژوهشی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی در اولویت پائین قرار دارد. در حالی که کشوری مانند آمریکا در زمان بحران بودجه های پژوهشی خود را افزایش می دهد، اما در کشور ما همواره به بهانه های مختلف بودجه های پژوهشی را قطع می کنند.
سهم 3 درصدی پژوهش درتولید ناخالص داخلی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی در برنامه توسعه 3 درصد است افزود: اما در خوشبینانه ترین حالت تنها 0.8 درصد آن محقق شده است.
به گفته وی در میان 15 هزار واحد صنعتی در کشور تنها 10 درصد آنها واحد تحقیق و توسعه دارند. اگر با چنین وضعیتی ادامه بدهیم شاید طی سالهای آینده فاصله ما در فناوری و نوآوری نسبت به برخی کشورهای منطقه و کشورهایی که در افق چشم انداز باید جایگاه برتر نسبت به آنها داشته باشیم از جمله ترکیه بیشتر می شود گرچه در تولید مقالات علمی جایگاه نخست در خاورمیانه را داریم؛ از این رو اگر اولویت به بودجه های پژوهشی داده شود و اعتبارات این بخش تخصیص یافته تلقی شود، می توان به تحقق اهداف سند چشم انداز در این بخش امیدوارتر شد.
سهم 1.2 درصدی ایران از تولید علم در جهان
معاون اول دولت اصلاحات در ادامه به ارائه آمارهایی درخصوص میزان تولید علم و مقاله از سوی کشورهای دنیا پرداخت و گفت: بر اساس آمارهای منتشر شده از موسسات بین المللی از جمله ISI سهم ما از تولید علم در جهان 2/1 درصد است که این نشان می دهد از سهم متوسط یک درصدی عبور کرده ایم.
وی همچنین با مقایسه کشور ایران با 23 کشور منطقه جنوب غربی آسیا در تولید علم اظهار داشت: بر اساس مقایسه ای که برای مثال با ترکیه صورت گرفته، کشور ما در سال 1372 رشدی کمتر از یک درصدی داشته در حالی که ترکیه رشدی معادل 3 درصد داشته است. با این حال کشور ما با شیب مثبتی از همه کشورهای منطقه عبور کرده و توانسته رشد بالای 18 درصدی را در سال 1390 بدست آورد. اگر چه این رشد در سال 1391 با دو درصد کاهش به 16 درصد رسید.
جایگاه 18 ایران در تولید علم
عارف ادامه داد: سنجش کشور ایران از نظر تولید علم نشان می دهد که در سال 1379 ایران رتبه 48 را داشته در حالی که ترکیه رتبه 25 و مالزی رتبه 49 را به خود اختصاص داده بود اما طی این سالها ترکیه در جایگاه 19، مالزی در جایگاه 23 و کشور ایران در جایگاه 18 در دنیا قرار گرفت. رژیم غاصب صهیونیستی نیز جایگاه 27 را در دنیا دارد که به منزله سبقت گرفتن ایران از همه کشورهای منطقه است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از شعاری برخورد کردن با اهداف سند چشم انداز گفت: متاسفانه در کشور ما برخی افراد تهیه و تدوین قوانین و مقررات را با انشا نوشتن اشتباه گرفته اند و در این زمینه مهارت زیادی هم دارند برای همین در پیشرفت و توسعه با مشکلاتی روبرو هستیم.
جایگاه 94 ایران در زمینه اقتصاد دانایی
به گزارش مهر، این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به آمارهای منتشر شده از سوی برخی موسسات بین المللی به ارائه شاخص های منتشر شده به منظور تعیین جایگاه کشورها در زمینه توسعه به ویژه فناوری پرداخت و گفت: براساس شاخص اقتصاد دانایی محور که بانک جهانی آن را تعیین می کند و بیانگر مشوق های اقتصادی، تعلیم و تربیت، نوآوری و اقتباس نوآوری و زیرساخت فناوری ارتباطات و اطلاعات است ایران جایگاه 94 را دارد که به هیچ وجه برازنده کشور ما نیست.
وی با اشاره به شاخص دستیابی به فناوری که توسط نهاد UNDP وابسته به سازمان ملل ارائه می شود و بیانگر خلق فناوری، اشاعه نوآوریهای جدید و قدیم، و مهارتهای انسانی است به عنوان یکی دیگر از شاخصهای مورد نظر، گفت: ترکیه در این خصوص توانسته جایگاه 30 را به دست آورد ولی ایران رتبه 45 را در دنیا به دست آورده است. همچنین در شاخص ظرفیت نوآوری که شامل شاخصهای سرمایه انسانی، فعالیت فناوری، تعداد کارکنان در واحدهای تحقیق و توسعه، تعداد اختراعات و انتشارات علمی در یک میلیون نفر است توانسته ایم رتبه 85 را به دست آوریم در حالی که ترکیه رتبه 62 را در اختیار دارد. در این شاخص رتبه ما از کشورهایی مانند عربستان و مصر نیز پایین تر است.
عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام ادامه داد: شاخص دیگری که مجمع جهانی اقتصاد ارائه می دهد، ظرفیت نوآوری ملی است که جهت گیری اصلی آن اندازه گیری توانایی یک کشور برای تولید و تجاری سازی یک جریان مستمر فناوری جدید در بلند مدت است که متاسفانه در ارتباط با این شاخص هنوز نتوانسته ایم جایگاه قابل قبولی را در دنیا کسب کنیم.
جایگاه 83 ایران در نوآوری صنعتی
عارف ادامه داد: شاخص دیگری که در ارزیابی توانایی صنعتی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد شاخص عملکرد رقابتی صنعتی (CIP) است که از عناوین سرانه ارزش افزوده صنعتی، صادرات صنعتی، سطح نوآوری و عمق صنعتی شدن تشکیل می شود و در میان 164 کشور، جایگاه 83 متعلق به ایران است.
رئیس انجمن رمز ایران به دیگر شاخص ارائه شده توسط موسسات بین المللی اشاره کرد و ادامه داد: شاخص دیگر شاخص ظرفیت علم و فناوری است که شامل سهم اعتبارات تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی، تعداد دانشمندان و مهندسان در میلیون نفر، سهم صادرات با فناوری بالا از کل صادرات، تعداد انتشارات علمی بین المللی و وضعیت زیرساختهای ارتباطات و اطلاعات است. براین اساس ایران توانسته رتبه 51 را در دنیا به خود اختصاص دهد در حالیکه رتبه ترکیه در این شاخص 35 است.
رتبه 66 ایران در فناوری ارتباطات و اطلاعات
به گفته این عضو پیوسته فرهنگستان علوم، آمارها نشان می دهد متوسط سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته 6.3 درصد، برای کشورهای در حال توسعه حدود 7 درصد و برای کشورهای خاورمیانه حدود 6.1 درصد است. این در حالی است که سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از تولید ناخالص داخلی در ایران، 1.5 درصد است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه فناوری اطلاعات و ارتباطات جزو مزیتهای نسبی و الویتهای اول در سند چشم انداز کشور است اما با توجه به شاخصهای بین المللی رتبه غیرقابل قبول 66 را در دنیا به دست آوردهایم در حالی که ترکیه جایگاه 41 را دارد.
عارف در ادامه با مقایسه دو صنعت خودرو و فناوری ارتباطات و اطلاعات، درآمد حاصل از فناوری ارتباطات و اطلاعات در دنیا را معادل 3 هزار و 223 میلیارد دلار دانست و افزود: این رقم بیش از یک و نیم برابر درآمد صنعت خودرو در دنیا است. باید درصد قابل قبولی از این رقم سهم کشور ایران باشد و برای رسیدن به آن باید دست اندرکاران سیاست گذاری، قانون گذاری و بخشهای اجرایی و دانشگاهی تلاش کنند.
راهبردهای پیشنهادی برای بهبود شاخصها
وی ایجاد نظام جامع ملی فناوری با توجه به قانون برنامه توسعه، تجاری سازی نتایج تحقیقات، استقرار کامل نظام حقوق مالکیت معنوی، ایجاد و توسعه مراکز تحقیق و توسعه در تمامی بخشهای صنعتی، ایجاد و تقویت دانشگاههای کارآفرین و گسترش پارکها و مراکز رشد علم و فناوری و گسترش شرکتهای دانش بنیان، حمایت از انجمنهای علمی و تشکلات صنفی و استفاده از توان بالای آنها در سیاست گذاری و برنامه ریزی و تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت را به عنوان راهبردهای پیشنهادی برای بهبود شاخصهای کشور در زمینه علم و فناوری درعرصه بین المللی از آنها یاد کرد.