انتقاد از فاصله ایران با سند چشم‌انداز در بخش‌آی‌تی
فتانه انفرادی
به‌رغم اهداف سند چشم‌انداز، ایران در زیرشاخص‌های توسعه ارتباطی مانند ضریب نفوذ تلفن همراه و اینترنت فاصله بسیاری با جایگاه اول منطقه دارد.
این چکیده گزارشی است که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی روز گذشته منتشر کرده است. در این گزارش برای شناسایی جایگاه ایران بین کشورهای منطقه، شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در سه حوزه شاخص‌های اقتصادی، دولت الکترونیک و شاخص‌های توسعه ارتباطات بررسی شده است.
دکتر علی اکبر جلالی در این‌باره به همشهری گفت: در حال حاضر کیفیت اینترنت از نظر دسترسی شهروندان به پهن باند و هوشمند شدن تلفن همراه نسل چهارم نسبت به تعداد کاربران تلفن همراه یا ضریب نفوذ اینترنت ارجحیت پیدا کرده است. او افزود: دیگر در جهان کم کم واژگان ضریب نفوذ اینترنت و تعداد کاربران تلفن همراه مطرح نیست، به‌دلیل اینکه اولا حدود نیمی از کشورهای جهان به 100در صد دسترسی به تلفن همراه رسیده‌اند و 30درصد کشورهای جهان ضریب نفوذ تلفن همراه آنان از 100درصد نیز بیشتر است، بنابراین در چنین شرایطی فقط کیفیت خدمات تلفن همراه و تعداد خدمات ارزش افزوده آن ملاک سنجش برای جایگاه کشورها در این زمینه قرارگرفته است.دکتر جلالی اظهار داشت:
در حوزه اینترنت نیز شهروندانی که دسترسی کمتر از یک و نیم مگابیت بر ثانیه دارند، در شمار استفاده‌کنندگان اینترنت قرار نمی‌گیرند، بنابراین در ایران که کمتر از یک درصد مردم به اینترنت با پهنای باند یک و نیم مگا بیت دسترسی دارند جزو کاربران کیفی جهان قرار نمی‌گیرند. استاد دانشگاه علم و صنعت افزود: امروزه اینترنت شماره‌گیری دیگر منسوخ شده یا درحال منسوخ شدن است و باید دسترسی شهروندان از طریق Adsl با پهنای باند بالا فراهم شود.
او افزود: اگر چه2.4 میلیارد نفر در جهان کاربر اینترنت هستند و ایران نیز از نظر تعداد کاربران به اینترنت کم‌سرعت در خاورمیانه حدود 42درصد ضریب نفوذ دارد اما در مجموع به‌دلیل پایین بودن کیفیت اینترنت و به‌خصوص فیلترینگ سخت، دچار مشکل در استفاده اقتصادی و محیط‌های کسب و کار و تجارت الکترونیک و توسعه دولت الکترونیک و توسعه مدارس هوشمند و سایر کاربردهای آن هستیم. دکتر جلالی تصریح کرد: شبکه ملی اطلاعات درصورتی که با فوریت نتواند پهنای باند حدود 30مگابیت بر ثانیه را در اختیار شهروندان قرار دهد، قطعا نیاز به اینترنت جهانی در کشور کمتر خواهد شد، ولی اکنون که شبکه ملی اطلاعات در کشور وجود ندارد یا به‌صورت محدود وجود دارد به‌طور اجبار مردم باید بتوانند تا به‌وجود آمدن آن از اینترنت جهانی با کیفیت بالا استفاده کنند.
دکتر جلالی خاطرنشان کرد: با توجه به برنامه‌های پیش‌بینی شده در چشم‌انداز 1404، به‌نظر می‌رسد در سال‌های آینده جایگاه بدتری نسبت به امروز خواهیم داشت و هیچ برنامه مشخصی که مطمئن باشیم ما را به اهداف پیش‌بینی شده در برنامه چشم‌انداز می‌رساند، نداریم. مهندس امیر حسین محب علی، مدیرکل برنامه‌ریزی و کنترل برنامه‌های سازمان فناوری اطلاعات نیز در این‌باره به همشهری گفت: در سند چشم‌انداز تکلیف شده که ایران باید در سال 1404 به جایگاه اول منطقه برسد و در برنامه پنج‌ساله پنجم نیز رتبه دوم تکلیف شده است و در وزارت ارتباطات در بحث شاخص ICT براساس تبصره سه ماده 46تکلیف قانونی داریم که باید نظام پایش شاخص فناوری ارتباطات و اطلاعات را راه‌اندازی کنیم.
او افزود: در این راستا چند پروژه داشتیم و در قالب آنها بررسی‌ها و آسیب‌شناسی‌هایی انجام شده است که اگر می‌خواهیم رتبه دوم منطقه شویم چه اقداماتی باید انجام شود.او افزود: به‌عنوان مثال باید شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شود، مراکز داده منطقه‌ای یا استانی راه‌اندازی شود و در تلفن همراه مثلا به تلفن نسل سومی توجه بیشتری شود. محب علی خاطرنشان کرد:
علاوه بر همه اینها، به‌رغم اینکه عملکردهای خوبی در کشور داشته‌ایم اما این عملکردهای خوب به نهادهای مربوطه به‌خوبی منعکس نشده است از سوی دیگر، از آنجا که نتوانسته‌ایم عملکردهای مثبت را در قالب‌هایی که مجامع بین‌المللی می‌خواهند و مدنظر قرار می‌دهند انعکاس دهیم. رتبه ایران در مجامع بین‌المللی خیلی مطلوب نیست. مدیرکل برنامه‌ریزی و کنترل برنامه‌های سازمان فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: اگر اطلاعات خوبی را درکشور جمع‌آوری کنیم قطعا رتبه ایران ارتقا پیدا می‌کند، بنابراین باید برنامه‌ریزی کنیم و تا پایان برنامه به اهدافی برسیم که برنامه‌ریزی شده است و علاوه بر آن باید اقدامات انجام‌شده را نیز خوب گزارش کنیم.
محب علی تصریح کرد: این نکته را باید درنظر داشت که در سال اول و دوم برنامه معمولا مقدمات اجرایی انجام میشود و آخرین سال برنامه، سال بهره‌وری است، پس نمی‌توان گفت که چون دو سال از برنامه گذشته است باید به کل شاخص‌های توسعه‌ای برسیم و نمی‌توان گفت که تاکنون هیچ کاری انجام نشده است، بنابر این، باید واقع‌بین بود.