رشد مدارس هوشمند مختل شده است
تحریم ها و نوسانات نرخ ارز واردات تجهیزات مورد نیاز در خصوص هوشمندسازی مدارس را دچار چالش های جدی کرده است، تاکنون نیز 44هزار مدرسه به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند و در حال حاضر نیز 20 درصد از مدارس دولتی هوشمند شده اند.
به گزارش عصر ارتباط، به گفته یوسف نوری، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش، در حال حاضر 44 هزار مدرسه به شبکه ملی اطلاعات متصل‌اند که بیش از 16 هزار تای آن‌ها با پهنای باند دو مگابیت بر ثانیه هستند که این رشد بسیار خوبی است. طی سال گذشته نیز از مجرای اعتبارات دولتی 70 میلیارد تومان برای هوشمندسازی مدارس هزینه شده است.
میزان بودجه‌ای که تاکنون برای هوشمندسازی مدارس در سال گذشته صرف شده، بالغ بر 72 میلیارد تومان بوده است و امسال نیز در صورت تخصیص اعتبارات در حدود 40 میلیارد تومان برآورد شده است.
این در حالی است که هوشمندسازی مدارس تنها دغدغه دولتی‌ها نیست، بلکه اغلب آموزشگاه‌های خصوصی که در حوزه‌هایی تخصصی مانند آموزش زبان‌های خارجی و IT فعالیت می‌کنند، تمایل بسیاری برای هوشمندسازی کلاس درس‌هایشان نشان داده‌اند و این اقدام را به‌عنوان یکی از ارزش‌افزوده‌هایی که به ارائه آموزش‌های با کیفیت بالاتر منجر میشود، در دستور کاری خود قرار داده‌اند و چه‌بسا آن را پیاده‌سازی نیز کرده‌اند.
محتوایی که نیست
محتوا در هوشمندسازی مدارس همیشه یکی از نکات مغفول مانده بوده است، با این‌که رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش معتقد است: «در حال حاضر تقریبا سه هزار و 300 محتوای الکترونیکی داریم، اما حدود 300 محتوا از کتاب‌های ما تبدیل به سی‌دی شده که 50 تای آن قابل بارگذاری در سایت هستند. چیزی حدود سه‌هزار محتوای دیگر نیز داریم و تقریبا محتوای بیشتر کتاب‌ها الکترونیکی شده‌اند. به‌طور کلی هزار و 100 نوع کتاب داریم که بعضی‌هایش مربوط به کار و دانش و فنی و حرفه‌ای است، اما نسبت به کل در دوره ابتدایی و راهنمایی تقریبا می‌توان گفت کل کتاب‌ها را داریم. در دوره متوسطه نظری هم تقریبا کل کتاب‌ها را داریم، اما در فنی و حرفه‌ای و کار و دانش عموم دروس خاص را نداریم.»
اما با این اوصاف اغلب دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی کمتر از این محتوای دیجیتالی شده بهره‌برداری می‌کنند. این اتفاق یا ناشی از بی‌اطلاعی مدارس و معلم‌هاست یا به‌طور کلی محتواهای تولید شده کاربردی نیستند..
او در ادامه افزود: «در بخش محتوای الکترونیکی نیز تقریبا می‌توان گفت محتواها از دو جهت کمی و کیفی وارد فاز جدیدی شدند. از نظر کمی محتواها به جای این‌که به‌صورت بیرونی باشند، تبدیل به محتواهای الکترونیکی شدند که تحت وب و حتی موبایل‌بیس باشند که تعدادی از این‌ها حدود 50 نسخه را که تولید کردند هم تحت وب بودند و هم موبایل‌بیس؛ الان هم سه‌هزار LO آموزشی یا اجزای آموزشی تحت وب در سامانه medu.ir قرار گرفتند.»
نوری اما با اشاره به این‌که فرآیند تولید محتوا باید با تعامل دانش‌آموز و معلم شکل بگیرد، افزود: «باید بگذاریم معلم و دانش‌آموز تولید کنند. دانش‌آموز تولید کند، معلم نظر بدهد و بالاتر برود، گروه فنی نظر بدهند؛ بعد مولف‌های کتاب‌ها نظر بدهند در نهایت کار را گزینش کنیم و روی سایت بگذاریم.»
او با بیان این‌که کل محتوای کتاب‌های دانش‌آموزان استثنایی الکترونیکی شده است، گفت: «البته چون منابع استثنایی‌ها کمتر بوده، تابستان انجام شد. اکنون نیز در اختیارشان قرار دارد و می‌توانند روی کتاب‌‌هایشان عکس، یادداشت، صدا یا تصویر بگذارند.»
عدالت آموزشی
شعار اصلی هوشمندسازی مدارس برقراری عدالت آموزشی است، این در حالی است که استان‌هایی مانند تهران، خراسان رضوی و گیلان که آمارهایی بالایی در هوشمندسازی مدارس دارند، همگی در زمره استان‌هایی به‌شمار می‌روند که از وضعیت آموزشی مناسبی برخوردارند، اما استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد نه وضعیت آموزشی خوبی دارند و نه هوشمندسازی مدارس در آن‌ها به نحوی مطلوبی توسعه یافته است.
نوری با اشاره به این‌که تنها 30 درصد از مدارس غیردولتی در سراسر کشورمان هوشمندسازی شده‌اند، گفت: «در 20 درصد از مدارس عادی هوشمندسازی پیاده‌سازی شده است و این با در نظر گرفتن مدارس زیر 10 نفر که در حدود 8 هزار مدرسه و به همراه مدارس زیر 20 نفر که شامل 15 هزار مدرسه میشود، است.»
سایه تحریم‌ها روی هوشمندسازی مدارس
با نوسانات نرخ ارز و اعمال تحریم‌ها، تامین تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای پیاده‌کردن هوشمندسازی کلاس‌های درس با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده است.
رئیس فناوری اطلاعات و ارتباطات وزرات آموزش و پرورش با بیان این‌که از مسئولان می‌خواهیم تجهیزات هوشمندسازی را جزو کالاهای لوکس قرار ندهند، گفت: «نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها قطعا بر کار ما تاثیرگذار هستند و آن شتابی که داشتیم و هدف‌گذاری که کردیم دیرتر حاصل میشود. عارضه‌ای است که به‌واسطه تحریم‌ها تاثیر داشته است، اما من از مسئولان دولت می‌خواهم تجهیزاتی که در بخش آموزش چه عمومی و چه عالی به‌کارگیری می‌شوند، این‌ها را جزو کالاهای لوکس قرار ندهند، چون این‌ها ابزارهایی هستند که به تولید دانش کمک می‌کنند که با افزایش تولید دانش، سودهای فناوری را می‌توانیم به سفره مردم هم بیاوریم.»
او در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص این‌که اگر دولت به این مسئله توجه نکند، آیا با وارد نشدن تجهیزات مورد نیاز پروژه هوشمندسازی می‌خوابد، گفت: «به هر طریق ما نیز روش‌های جایگزین داریم که بتوانیم از تولیدات داخل استفاده کنیم. قرار است یک گروه بیایند که بنا به گفته‌شان ظاهرا شرکت تولید داخلی ایجاد کرده‌اند، کمک می‌کنیم که این تولید داخلی‌ها شتاب بگیرند که از این قضیه یک مقداری کاسته شود.»
اعتبار اختصاص‌یافته
نوری به تشریح جزئیات اعتباراتی که به پروژه مذکور اختصاص یافته پرداخت و گفت: «سال گذشته که بودجه‌ای نداشتیم، وزارتخانه 22 میلیارد کمک کرد، استان‌ها حدود 50 میلیارد و نزدیک به70 میلیارد تومان شده بود. امسال هم بودجه‌ای گذاشتند که امیدواریم تخصیص‌اش بیاید که استفاده کنیم. چیزی حدود 40 میلیارد تومان در بودجه گذاشتند.»
او با اشاره به این‌که بیشترین کمک فناوری استفاده از ظرفیت‌ها یعنی ورود خیرین به تجهیز مدارس است، افزود: «اکنون داریم روی ظرفیت‌ها کار می‌کنیم که این ظرفیت‌ها کجا وجود دارند. نسخه‌های پیشنهادی را بدهیم که از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم. ظرفیت‌هایی که الان وجود دارد، ورود خیرین به تجهیز مدارس است. ورود ادارات به تجهیز مدارس که مصوبه سال گذشته است، که بعضی از این ادارات کمک کرده‌اند و از آن‌ها ممنون‌ایم. خود استانداری‌ها سرمایه‌گذاری کنند ما هم اعتباری را بگذاریم که شتاب بگیرد. پارسال شتاب بسیار خوبی داشت. امسال هم معتقدیم انجام میشود.»