صادرات فاوا آسیب‌شناسی میشود
سازمان توسعه تجارت در حالی قصد دارد برای صادرات فناوری اطلاعات استراتژی تعیین کند که هنوز هیچ آمار شفافی از حجم عرضه و صادرات این محصولات در کشور وجود ندارد.
به گزارش عصر ارتباط، پس از آن‌که میزهای اختصاصی برای 16 قلم کالای اساسی در سازمان توسعه تجارت تشکیل شد، هفته پیش این سازمان از تشکیل میزی مختص صنعتIT خبر داد.
فهرست اولویت‌بندی سازمان توسعه تجارت در این طرح، شامل نمونه‌هایی از صنایع کشاورزی، معدن، مکانیک و لوازم خانگی بود که فناوری اطلاعات در آخرین رده این فهرست قرار گرفت.
میز کالایی فناوری اطلاعات با هدف تمرکز بر توانایی‌های صادراتی نرم‌افزار در شرایطی آغاز به‌کار می‌کند که آمار این صنعت برای تحلیل و بررسی شفافیت لازم را ندارد. درواقع به موازات ابهامی که در واردات رسمی و غیررسمی اقلام رایانه‌ای وجود دارد؛ همچنان آمار صنعت نرم‌افزار نیز با وجود مدعیان صنفی‌اش، متناقض و پر از ابهام است.
در این شرایط، سازمان توسعه تجارت مصر است تا با جمع‌آوری اطلاعات از واحدهای تولیدی کشور درحوزه نرم‌افزار، مشکلات و چالش‌های فراروی بنگاه‌های اقتصادی این بخش را شناسایی کند تا از دل این آسیب‌شناسی‌ها راهکارهایی هم برای بهره‌برداری در بعد صادرات بیرون آید.
عارضه‌یابی IT در بعد ملی
اسفند‌ماه سال پیش بود که رئیس سازمان توسعه تجارت از برنامه‌ریزی این سازمان برای برگزاری 17میز کالایی در سطح کشور خبر داد. این اولین بار بود که فناوری اطلاعات و به‌ویژه صنعت نرم‌افزار مورد توجه مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت. چنانچه در کنار کالاهایی از صنایع غذایی، دستی، معدنی و خانگی IT هم در زمره اولویت‌های صادراتی قرار گرفت و برنامه‌ریزی‌ها برای اختصاص میز کالایی به این اقلام انجام شد؛ کالاهایی که به‌نظر می‌رسد با وجود ظرفیت لازم برای تولید، هنوز برای گسترش بهره‌وری با مشکل روبه‌رو هستند و میزهای کالایی تشکیل می‌شوند تا ضمن رفع این ضعف‌های زیرساختی، واحدهای تولیدی فعال و مرتبط را تقویت کنند.
محمد مهدی نهاوندی، سرپرست معاونت کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران معتقد است برخلاف توانایی بالایی که در تولیدات فاوای کشور وجود دارد، آن‌طور که باید و شاید بنگاه‌های اقتصادی این حوزه نتوانسته‌اند کسب و کار خود را رونق دهند؛ گرچه فقدان انسجام صنفی برای اتحاد و تشکیل قطب‌های اقتصادی در این بخش هنوز یک معضل اساسی محسوب میشود: «متاسفانه به‌رغم تعدد و سوابق شرکت‌های IT، هنوز فناوری اطلاعات و در راس آن بسته‌های نرم‌افزاری تولیدی نتوانسته‌اند این واحدها را به بنگاه‌های اقتصادی موفق تبدیل کنند. این میز کالایی تلاش می‌کند تا ضمن برشمردن موانع و آسیب‌های جاری در حوزه فاوا، زمینه‌های برای رشد و توسعه صادرات اقلام IT و به ویژه نرم‌افزار را فراهم کند.»
نهاوندی به کاهش صادرات فناوری اطلاعات در سال جاری اشاره می‌کند و معتقد است این موضوع برای آسیب‌شناسی اولویت دارد: «سال گذشته میزان صادرات فناوری اطلاعات 100 میلیون دلار بود، اما این رقم امسال با وجود ظرفیت‌های این بخش به 50میلیون دلار تقلیل یافت.متاسفانه حجم صادرات ICT در کشور ما هیچ‌گاه با صادرات غیرنفتی قابل مقایسه نبوده و همخوانی ندارد.»
همچنان بسته تصمیم می‌گیرند
صحبت‌های این مدیر سازمان توسعه تجارت درحالی ادامه می‌یابد که وی هیچ اشاره‌ای به حضور کارشناسان صنفی در پشت میز کالایی صنعت IT نمی‌کند و به نظر می‌رسد این پروژه نیز منتهی به تصمیم‌های درون سازمانی فارغ از دیدگاه‌های بخش خصوصی خواهد شد. حمیدرضا قمی، دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور که به چالش واضح‌نبودن آمار در حوزه فاوا اشاره می‌کند، معتقد است سازمان توسعه تجارت نیز مانند سایر بدنه‌های دولت برای پیشبرد این طرح هیچ درخواستی از نمایندگان خصوصی نکرده است: «با وجود این‌که سازمان نظام صنفی در این رابطه تحقیقات جامعی دارد و این میز کالایی مشخصا به‌دنبال توانمندسازی بخش خصوصی است، اما تاکنون هیچ اطلاعاتی برای بررسی این حوزه از کارشناسان صنفی خواسته نشده است.» به گفته قمی، حتی اعضای صنف نیز به آمارهایی که هر ساله از حجم واردات و صادرات فناوری اطلاعات منتشر میشود، بی‌اعتماد هستند و سازمان توسعه تجارت هم برای تجمیع این آمار تاکنون راه‌حلی اتخاذ نکرده است. هرچند وابسته‌بودن این اطلاعات به دستگاه‌های مختلف همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک و وزارت ارشاد نیز در این ابهام نقش عمده‌ای داشته است.