کیف پول را نه بانک می‌دهد نه اپراتور
شیوع استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند و ضریب نفوذ بالای آن‌ها در کشور موجب شکل‌گیری موج توقعاتی از سوی مردم شده که انتظار دارند از سرویس‌ها و برنامه‌هایی که از رهگذر گوشی‌های موبایل برایشان مهیا میشود، بیشترین استفاده را ببرند. استفاده از تلفن همراه در پرداخت‌های خرد، یکی از این توقعاتی است که طی چند سال گذشته با مطرح شدن پروژه جیرینگ همراه اول شدت گرفته است. همین مسئله موجب شکل‌گیری سامانه سپاس (سامانه پرداخت‌های الکترونیکی سیار) به‌منظور اتصال اپراتورهای تلفن‌های همراه به نظام بانکی کشور شد. درواقع بانک‌ها و اپراتورهای کشور احساس کردند اگر به این حوزه ورود پیدا نکنند، بخشی از مشتریان خود را از دست داده و از قافله جا خواهند ماند.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی با بیان این‌که سپاس به دو گروه سرویس‌دهی می‌کند، افزود: «یکی سرویس‌هایی که بانک‌ها نیاز دارند عملیات‌شان را از طریق تلفن‌های همراه انجام دهند، مانند سرویس‌های صورتحساب، استعلام و … دیگری نیز سرویس کیف پول الکترونیکی است.»
او در ادامه به مناقشه قدیمی که در زمینه منشا پولی در سامانه‌های کیف پول الکترونیکی وجود دارد، اشاره کرد و افزود: «کیف پول الکترونیکی که مثال آن نیز جیرینگ است، یک شماره حساب بانکی نیست و تراکنش‌ها و مانده‌گیری‌ها و ایجاد این پول به‌طور کلی در سیستم‌های اپراتور انجام میشود نه بانک‌ها و می‌دانیم که طبق مقررات کیپای بانک مرکزی در سال 87، پولی که در کیف پول الکترونیکی تبادل میشود، پول بانک مرکزی است و مابه‌ازای فیزیکی دارد.»
اما لازمه این امر، ایجاد یک راهبرد واحد برای استفاده از بستر تلفن همراه برای ارائه خدمات بانکداری و همین‌طور خدمات پرداخت است.
او با اشاره به این‌که استفاده از بستر تلفن‌های همراه برای انجام پرداخت‌های بانکی از حساسیت‌های زیادی برخوردار است، در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: «زمان زیادی معطوف به این شد تا این تفکیک میان اپراتور و بانک ایجاد شود تا نه اپراتورها کار بانکی کنند و نه این‌که بانک‌ها وارد حیطه اپراتورها شوند، چون بانک مرکزی هیچ تمایلی ندارد سرویس‌هایی که مربوط به حوزه پرداخت و دریافت پول میشود، از حوزه نظارتی‌اش خارج شود. بنابراین نتیجه 18 ماه مطالعه به شکل‌گیری طرحی منجر شد که نتیجه آن، همین سامانه پرداخت‌های الکترونیکی سیار است که در واقع رابط سیستم بانکی با اپراتورها و بانک‌هاست.»
او با بیان این‌که در حال حاضر اگر بانکی بخواهد سرویس خدمات بانکداری همراه ارائه دهد باید با یک اپراتور همکاری کنند و یک‌سری سرویس‌های پیامکی یا USSD دریافت می‌کند، اما سپاس جریان را دستخوش تحولات اساسی می‌کند، گفت: «سپاس این سرویس‌ها را از یک مسیر واحد برای بانک‌ها استانداردسازی می‌کند که این مزایای بسیاری دارد. از جمله این‌که بانک‌ها می‌دانند با چه کسی طرف هستند و دیگر این‌که بانک مرکزی می‌تواند کنترل کند که در شبکه پرداخت همراه چه اتفاقی رخ می‌دهد تا مبادا خلق پول یا گردش وجوه خارج از سیستم بانکی صورت بگیرد.»