نماد اعتماد الکترونیکی؛ نفس وب‌سایت‌ها را به شماره انداخته
پارسا فاتحی
parsa.fatehi@gmail.com
نماد اعتماد الکترونیکی مدرکی از طرف مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف افزایش اعتماد کاربران برای خریدهای اینترنتی و از طرف دیگر، گسترش فروشگاه‌های الکترونیکی و همچنین ایجاد استاندارد‌های تجارت الکترونیک، از اواخر سال ۸۹ به حوزه تجارت الکترونیک ایران وارد شده است؛ اتفاقی خوب که بناست هم به نفع مشتریان و هم به نفع فروشگاه‌های الکترونیکی باشد.
تا به امروز رسما الزامی در مورد دریافت این نماد اعلام نشده، اما در خبرها آمده که «مردم فقط از فروشگاه‌های دارای نماد اعتماد الکترونیکی خرید کنند»، یا زمزمه‌هایی از طرف اعطاکنندگان درگاه‌های بانکی شنیده میشود که می‌گویند «به‌زودی بدون نماد اعتماد، مرچنت بانکی به فروشگاه‌ها ارائه نخواهد شد.»
در همین حال، نقدهایی بر فعالیت و نحوه فرآیندهای این نشان وارد است. همان‌طور که از نام این مرکز پیداست، در حوزه تجارت الکترونیک فعالیت دارد، ولی متاسفانه وب‌سایت آن به لحاظ کاربردپذیری کیفیت پایینی دارد و شایسته مرکزی با نام «توسعه تجارت الکترونیکی» نیست.
اما فروشگاه‌های الکترونیکی درخصوص نماد اعتماد، با مشکلات دیگری هم دست‌وپنجه نرم می‌کنند که از جمله آن می‌توان به روال پیچیده و زمان‌بر جهت دریافت نماد اشاره کرد، به‌طوری‌که گاه مدیران این وب‌سایت‌ها را از نفس می‌اندازد.
برای دریافت نماد اعتماد باید از طریق وب‌سایت این مرکز که اوایل با دامنه www.ecne.ir و بعدها با نام دامنه جدید www.enamad.ir معرفی شده اقدام کرد. مهم‌ترین قسمت یا به‌قولی غول نهایی برای گرفتن این نماد، چک‌لیستی است از مواردی که فروشگاه‌ها باید رعایت کنند. چک‌لیستی که اگر موردی مشکل‌دار باشد، باید بعد از تصحیح آن مورد، حدود یک‌هفته تا ۱۰ روز صبر کنید تا به شما پاسخی داده شود و البته بگذریم از کارشناسی‌هایی که برخی از آن‌ها یا ناشیانه انجام می‌شوند یا تنها برای سنگ‌اندازی.
در اوایل کار، خبری از مراجعه حضوری و تماس تلفنی نیست، ولی بعد از کمی رفت‌و‌آمد برای آن چک‌لیست، ممکن است شماره مرکز تماس را به شما بدهند: ۰۲۱۸۲۹۶ شماره مرکز تماس وزارت صعنت، معدن و تجارت که داخلی شماره ۵ آن مربوط به نماد اعتماد الکترونیکی است و تنها از ساعت ۹ تا ۱۳ پاسخگوی مشکلات صاحبان فروشگاه‌های الکترونیکی متقاضی دریافت نماد است.
این مرکز تماس، نکات جالبی به همراه دارد. برای مثال، وقتی تماس شما به سیستم نوبت دهی وصل می‌شوید، به‌صورت پیش‌فرض نفر چهارم هستید و هیچ استثنایی هم نیست، شما همیشه نفر چهارم هستید و رسیدن به نفر اول چیزی حدود چهل دقیقه تا یک ساعت و سی دقیقه زمان می‌برد. هنگامی که به کارشناس مربوطه هم وصل می‌شوید، بعضا ناگهان متوجه می‌شوید تماس شما قطع شده و در تماس بعدی اگر سوال کنید چرا تلفن قطع شده، جواب می‌شنوید تلفن‌های این مرکز ۳ دقیقه‌ای هستند.
مشکل بعدی این است که متوجه می‌شوید تنها یک نفر در آن مرکز کارش پاسخگویی به تلفن‌ها است و این اپراتور هم زیاد در جریان امور نیست. حتی هنگامی که درخواست می‌کنید با مدیر آن بخش و یا سرپرست مرکز تماس صحبت کنید، گفته میشود چنین فردی وجود ندارد و مشکل‌تان دقیقا چیست.
این روزها بعضی از مدیران وب‌سایت‌های خرید الکترونیکی سخت در تلاش هستند تا بتوانند این نماد را به دست بیاورند و به لیست سوال برانگیز ۱۰۵۸تایی فروشگاه‌های مورد تایید بپیوندند.
بخش مهمی از نیروی حرکت رو به‌جلو تجارت الکترونیک ایران را مدیران فروشگاه‌های الکترونیکی تشکیل می‌دهند و بدیهی است با بی‌توجهی به مشکلات این افراد و مشکل‌سازی‌هایی به این شکل، نمی‌توان این مهم را پیش برد.
تمام حرف همین است: بایستی این نقص‌ها که زودتر از این‌ها می‌توانست رفع شود و حتی بعضا به وجود نیایند، مورد توجه و اقدام مسئولان مرکز توسعه تجارت الکترونیک قرار گیرد، طبیعتا ادامه این روال نتیجه‌اش همان «اعتماد سابق مردم به فروشگاه‌های الکترونیکی» میشود.