نسل سوم موبایل در ایران و مشکلات پیش رو
سونیتا سراب‌پور – دنیای اقتصاد : نظر برخی مراجع از یک سو و نامه تعدادی از نمایندگان مجلس موضوع خدمات تصویری اپراتور رایتل را به صدر توجه رسانه‌ها آورده است
این روزها نسل سوم تلفن همراه در کشور با چالش جدیدی روبه‌رو است. تکنولوژی انتقال تصویر که اخیرا به شکل وسیع توسط اپراتور سوم تبلیغ میشود حالا با استفتا از برخی مراجع با موضوعاتی چون تضعیف بنیان خانواده و حتی ترویج فساد در جامعه روبه رو شده است.
انتقاد حتی به برخی نمایندگان مجلس هم کشیده شده که به صورت تذکر کتبی خواستار تعویق در راه‌اندازی و فروش سیم‌کارت‌های این اپراتور در کشور شده‌اند.
این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد که به‌تازگی مسوولان اپراتور سوم توانسته بودند با جلب نظر نهادهای بالادستی دوره حفاظت خود را از 24 ماه به 39 ماه افزایش دهند.
اشکال شرعی دارد یا ندارد؟
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص فعالیت اپراتور سوم در کشور اعلام کرده است که به یقین مفاسد این کار از فواید آن بیشتر است و منشا مفاسد جدیدی در جامعه ما که متاسفانه درگیر مفاسد مختلفی است خواهد شد و با توجه به اینکه ضرورتی برای اصل این کار نیست، بنابراین شرکت‌های خصوصی و دولتی باید از آن خودداری کنند. همچنین آیت‌الله نوری همدانی با بیان اینکه «امکان از هم گسستن اساس خانواده‌ها نیز هست» گفته است که با توجه به اینکه مفاسد این کار بسیار زیاد است؛ عفت عمومی را مورد تهدید قرار می‌دهد و بنابراین اقدام به انجام آن جایز نیست. در ادامه این اظهارنظرها نیز سیزده نماینده مجلس شورای اسلامی در تذکری کتبی جلوگیری از راه‌اندازی اپراتور تلفن همراه رایتل را خواستار شدند. در مقابل این واکنش‌ها، مسوولان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و اپراتور سوم اعلام کرده‌اند انتقال اظهارات و اطلاعات اشتباه به این مراجع باعث اعلام چنین نظرهایی شده است.محمدعلی فرقانی، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در این خصوص و در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: شک ندارم که واکنش مراجع تقلید به استفاده نکردن از سیم‌کارت‌های رایتل آن هم به دلیل ارائه مکالمه تصویری ارائه برخی اطلاعات نادرست بوده است.
همچنین مهدی اخوان بهابادی دبیر شورای‌عالی فضای مجازی از بررسی موضوع ارائه سرویس مکالمه تصویری اپراتور سوم گفته است که شورا به زودی در مورد اینترنت پرسرعت و سرویس مکالمه تصویری تصمیم‌گیری خواهد کرد.
در همین زمینه حجت‌الاسلام حمید شهریاری، رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، نیز در گفت‌وگو با جام جم آنلاین اعلام کرده است که این خدمات مادامی که قوانین عمومی کشور را رعایت و بر اساس پروانه صادر شده به‌صورت مجاز ارائه و استفاده شوند منع قانونی و شرعی ندارند.
وی در ادامه افزوده است که در موضوع فقهی ممکن است اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد و آن را نمی‌توان در مجوز اپراتور لحاظ کرد، اما آن موارد نباید ناقض قوانین عمومی باشد و قطعا اجازه ارائه خدماتی را که مایه رشد فساد باشند نخواهیم داد.
شهریاری با اشاره به حریم خصوصی افراد، تاکید کرده است: این خدمات در حیطه خصوصی افراد است و نمی‌توان برای آنها حکم ممنوعیت صادر کرد و مانند مکالمه صوتی که اکنون جاری و در حال ارائه است خدمات دیگر نیز می‌تواند برای استفاده‌های مجاز مانند (مکالمه با اعضای خانواده) ارائه شود. وی نیز اعلام چنین نظری از سوی مراجع تقلید را به انتقال اطلاعات غلط به آنها ارتباط داده و تصریح کرده است: قطعا سوالی که از مراجع در این خصوص شده است دارای اشکال و به شکل خاصی بوده است و قطعا تفهیم موضوع در این میان شرط است.
جهان و نسل جدید موبایل
براساس اعلام اتحادیه جهانی مخابرات، تقریبا 60 درصد اپراتورهای تلفن همراه در دنیا برای مهاجرت به LTE، نسل چهارم فناوری تلفن همراه آماده می‌شوند. این در حالی است که در حال حاضر کشورهایی همچون سوئد، نروژ، اوکراین و آمریکا آمادگی استفاده از خدمات نسل چهارم تلفن همراه را که سرعت انتقال داده از طریق آن چندین برابر نسل سوم خواهد بود دارند.
اما نسل سوم یا همان 3G در جهان نیز روز به روز در حال رشد است. اولین کشوری که از شبکه 3G به صورت گسترده و تجاری استفاده کرد، کشور ژاپن بود. در اولین روز ماه اکتبر سال ۲۰۰۱، بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی ژاپن، ان‌تی‌تی دوکومو، سرویس‌های مخابراتی خود را به نسل سوم مجهز کرد. از سال ۲۰۰۵، شبکه‌های نسل سوم ضریب نفوذ خود را افزایش داده‌اند. یکی از علل ورود این فناوری در جهان را می‌توان در پر شدن گنجایش نسل دوم شبکه‌های مخابراتی دانست. شبکه‌های نسل دوم برای انتقال اطلاعات صوتی با سرعت پایین طراحی شده است. از همین‌رو، براساس نیازهای مشترکان به ارتباطات پرسرعت‌تر، این نسل وارد عمل شد. میانگین سرعت دانلود حدود ۱۱۰۰ کیلوبیت در ثانیه است. در شبکه همراه 3G سرعت تقریبا ۱۰ برابر یک خط ای‌دی‌اس‌ال ۱۲۸ کیلوبیتی است. میانگین سرعت آپلود حدود ۴۰۰ کیلوبیت بر ثانیه است.
و براساس اعلام اتحادیه جهانی مخابرات شبکه نسل سوم تلفن همراه در 159 کشور جهان راه‌اندازی شده است و آمریکا، چین و ژاپن برترین کشورها در زمینه استفاده از فناوری نسل سوم تلفن همراه در جهان هستند. در حال حاضر 45 درصد از جمعیت کل جهان و 23 درصد از جمعیت کل کاربران تلفن همراه در جهان تحت پوشش شبکه 3G قرار دارنداز جمله کشورهایی که شبکه موبایل نسل سوم درآنها به صورت تجاری راه‌اندازی شده است می‌توان به انگلستان، اتریش، آلمان، یونان، دانمارک، ایتالیا، هلند، سوئد، استرالیا، امارات متحده عربی، هنگ کنگ و اسپانیا اشاره کرد.
3G نسلی از شبکه تلفن‌همراه با رویکرد مولتی مدیا است. برخلاف GSM که نسلی برای انتقال صدا و اطلاعات بود، نسل جدید تلفن‌همراه سرعت بالا برای انتقال مولتی مدیا را فراهم می‌کند. در این نسل، آنچه منتقل میشود دیتا است؛ خواه این دیتا صدای دو کاربر باشد که با تلفن با یکدیگر صحبت می‌کنند یا اطلاعات موجود در یک سایت اینترنتی یا یک پیام کوتاه.
در نسل سوم همه چیز در قالب اطلاعات دیجیتال منتقل میشود. با سرعت نسبتا بالایی که در تلفن‌های نسل سوم پیش‌بینی شده است، امکاناتی از قبیل تلفن‌های تصویری بی‌سیم، با کیفیت مناسب امکان‌پذیر خواهد شد.
بنابراین نسل سوم تلفن همراه زمینه‌ای برای رشد ایده‌های تجارت الکترونیکی، دولت الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و… است. نسل سوم سیستم های مخابرات سیار، می تواند سرویس‌های چندرسانه‌ای (صدا، دیتا و تصویر) را با سرعت مناسب در اختیار مشترکان قرار دهد. در حقیقت ویژگی کلیدی یک شبکه نسل سوم قابلیت انتقال حجم بالایی از اطلاعات در سرعت بالا است که تا دو مگابایت بر ثانیه می‌رسد و مکالمه ویدئویی، دانلود ویدئوها، مرور وب، پست الکترونیکی و… را امکان‌پذیر می‌کند.به باور بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه ارتباطات، گسترش نسل سوم تلفن همراه در کشور بیش از هر چیزی نیاز به فرهنگ‌سازی و تدوین مقرراتی در حوزه محتوای آن دارد.
پیش‌شرط‌هایی که گویی تا کنون به آن توجه نشده و شاید همین امر هم باعث شده بعد از سال‌ها تاخیر در راه‌اندازی این شبکه، انتقاداتی از سوی برخی مراجع نسبت به سرویس‌های این سیمکارت نسل سومی مطرح شود.