چالش تولید محتوا در فضای مجازی
طاهره ساعدی : صاحب‌نظران فضای سایبر معتقدند مهم‌ترین چالش فضای سایبر فارسی کمبود تولید محتواست.
این مطلب را اغلب متخصصان ارتباطات در ششمین همایش ارتباطات و فناوری اطلاعات که روز 12اسفند در هتل المپیک تهران برگزار شده بود تأیید کردند. این همایش با حضور مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شرکت سهامی مخابرات ایران، شرکت‌های اپراتور تلفن همراه و همچنین کارشناسان این حوزه برگزار شد. البته به‌نظر می‌رسد در این همایش جای اعضای کنسرسیوم تولید محتوا که چندی پیش با حضور مسئولان شش نهاد دانشگاهی و کتابخانه ملی و کتابخانه آستان قدرس رضوی تشکیل شد خالی بود؛ چرا که متولی اصلی تولید محتوا این کنسرسیوم است. هرچند این تشکل هنوز گزارشی از فعالیت‌های خود طی چند سال اخیر منتشر نکرده و عملکرد آن به گرفتن چند عکس یادگاری خلاصه شده است.
دکتر داوود زارعیان، دبیر شورای سیاستگذاری همایش ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: با توسعه دانش ارتباطات و اطلاعات و نیاز روزافزون به تولید محتوا و ارائه خدمات متنوع‌تر در این حوزه، دبیرخانه دائمی همایش ارتباطات و فناوری اطلاعات، موضوع ششمین همایش را به خلاقیت و نوآوری در سرویس و محتوا اختصاص داد.
وی با اشاره به غفلت کشورهای درحال توسعه از تولید محتوا در فضای مجازی افزود: هم‌اکنون امکان ارائه بیش از 250سرویس بر مبنای تلفن همراه و حداقل 200سرویس روی تلفن ثابت وجود دارد که نشان‌دهنده ظرفیت بسیار مناسب برای تولید و عرضه محتوا بر بسترهای مخابراتی است. وی تأکید کرد: در شرایط کنونی شرکت‌های تلفن ثابت و همراه قادر به حیات نخواهند بود مگر اینکه به فکر توسعه خدمات ارزش افزوده باشند. زارعیان با اشاره به اینکه چالش پیش‌روی کشور، چالش تولید محتواست افزود: کشورهای در حال توسعه در زمینه توسعه زیرساخت‌ها فعالند اما در حوزه فرهنگسازی و تولید محتوا موفق نیستند.
دبیر شورای سیاستگذاری همایش گفت: اگر می‌خواهیم حوزه ICT از خدمات تلفن و خدمات پایه فراتر رود باید به چهار نکته اساسی توجه شود. وی ادامه داد: این نکات عبارتند از توسعه زیر ساخت‌های فنی با نگاه غیرانحصاری ، توسعه زیرساختهای محتوا با نگاه مدیریت بر ICT، توسعه زیرساختهای فرهنگی با نگاه ICT برای همه و کاربرد آن توسط همه و در نهایت توسعه زیرساختهای کاربردی. دکتر زارعیان با بیان اینکه خلاقیت و نوآوری در سرویس و محتوا نیاز امروز همه دستگاه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور است، اظهار امیدواری کرد این همایش به اهداف خود دست پیدا کند.
محتوا در دنیای کنونی از جنس سلطه است
معاون فناوری و امور بین‌الملل وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در دنیای کنونی محتوای فضای مجازی از جنس سلطه است و باید در جنگ و رقابت محتوا در فضای مجازی، توپ را به زمین حریف و سلطه‌گران ببریم تا با شکستن انحصار محتوایی در دنیا از مرزهای مجازی کشور حفاظت کنیم. دکتر محمد کرم‌پور اظهار داشت: در کشور ما به دلایل مختلف محتوا ساماندهی و سازماندهی مناسب ندارد و تولید‌کنندگان محتوا در کشور هنوز جایگاه خود را نشناخته‌اند و نمی‌دانند بایدچه کاری انجام دهند. وی گفت: محتوا یکی از مباحث مهم فرهنگی اما از فرهنگ پراهمیت‌تر است؛ همچنین محتوا ازجمله مسائل مهم اقتصادی است که در عین حال از اقتصاد نیز مهم‌تر است. متغیرهای زیادی در بحث محتوا وجود دارد که آن را پیچیده می‌کند و پیچیدگی موضوع محتوا به‌دلیل متغیرهای فراوان درونی و بیرونی در این موضوع است. کرم‌پور گفت: موضوع محتوا فراتر از اقتصاد، مسائل اجتماعی و فرهنگی است و در دنیای کنونی محتوا از جنس سلطه است؛ زمانی که محتوا در فضای مجازی قرارمی‌گیرد از جنس سلطه میشود.
وی در ادامه با پاسخ به این سؤال که چه کنیم تا این سلطه برداشته شود؟ گفت: یکی از موارد راهبردی در دنیای کنونی ICT است. در بین موضوعات ICT راهبردی‌ترین مطلب ، محتواست و در نتیجه محتوا راهبردی‌ترین پدیده امروزی است. معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: از این‌رو باید در کشور شعاری طراحی و تولید شود و پیشنهاد می‌کنم نقشه فرهنگی کشور را ترسیم کنیم و در این نقشه فرهنگی مسئله محتوا در فضای مجازی را بزرگنمایی شده ببینیم. وی ادامه داد: در این نقشه باید ساختار محتوا ، تهیه‌کنندگان محتوا، رویکرد محتوا و ابعاد اقتصادی محتوا دیده شود و بهترین کار این است که جنگ و رقابت در فضای مجازی را به زمین سلطه‌گران ببریم. وی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اهمیت مرزداری و مرزبانی الکترونیک گفت: مرزداری و مرزبانی و مرزشناسی فضای مجازی امروز بسیار حائز اهمیت است و این کار باید در زمین حریف انجام شود.
انحصار در حوزه ICT تبعات خوبی به‌دنبال ندارد
عضو هیأت مدیره شرکت ارتباطات سیار نیز در این همایش با تأکید بر نتایج منفی حاصل از انحصار در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تأکید کرد: ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌تواند در بخش‌های مختلف موجب رشد کشور شود. وی افزود: در این میان اینکه چگونه می‌توان از این ظرفیت‌ها بهره برد، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
یوسف‌پور به موضوع پهنای باند اینترنت و قیمت آن اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حتی با قیمت ارز آزاد ، قیمت تأمین پهنای باند در ایران حدود پنج‌برابر کشوری مانند کره است که این قیمت بالا نوعی محدودیت محسوب میشود که از توسعه و رشد صنعت ICT جلوگیری می‌کند. وی ادامه داد: بحث سرعت اینترنت یکی‌دیگر از موضوعات مهم است که در این‌باره مدتی است رگولاتوری توجه ویژه داشته و با مصوبه‌ای که چند‌ماه پیش صادر کرده است، تا حدی این مشکل را برطرف کرده اما در این میان بحث محدودیت‌های زیرساختی وجود دارد و برای شکوفایی صنعت ICT کشور لازم است زیرساخت‌ها در اسرع وقت بهبود پیدا کنند.
یوسف‌پور همچنین به بحث محدودیت در تولید محتوا اشاره و خاطرنشان کرد: لازم است در این زمینه اقدامات مثبتی صورت بگیرد. وی عنوان کرد: از موضوعات مهم دیگر آن است که بهتر است شبکه ملی اطلاعات را در اسرع وقت سروسامان داده و تقویت کنیم؛ چرا که این شبکه از پتانسیل‌های بالقوه کشور است که می‌تواند منشأ تحولات مثبت باشد.
یوسف‌پور در ادامه به کمک‌هایی که از طریق گسترش فناوری اطلاعات صورت می‌گیرد اشاره کرد و گفت: با رفع محدودیت‌های محتوایی می‌توانیم از صنعت ICT از جنبه‌های مختلفی چون زیست‌محیطی، ایجاد شغل، کاهش هزینه‌ها و… بهره‌مند شویم که این موارد از پتانسیل‌های این صنعت محسوب میشود که اگر سرمایه‌گذاری مناسبی صورت بگیرد، می‌توان از این صنعت برای تحقق اهداف سند چشم‌انداز 1404در بخش‌های مختلف بهره‌گرفت. عضو هیأت مدیره شرکت ارتباطات سیار در بخش دیگری از صحبت‌های خود به گسترش دانش ICT در میان مردم کشور اشاره کرد و یادآور شد که در حال حاضر ایران در این زمینه حتی از کشوری مانند ترکیه نیز پیشی گرفته است و رتبه بالاتری دارد. وی جمعیت جوان و متقاضی بهره‌مندی از فناوری اطلاعات را دیگر نکته مهم دانست و یادآور شد: در حال حاضر در زمینه پهنای باند ما نسبت به دنیا عقب‌ماندگی داریم و کشور ما به‌دلیل انحصاری که سال‌ها وجود داشته اکنون دچار این نوع مشکلات شده است. وی گفت: در زمینه موبایل، اپراتور دوم سال 85 وارد میدان شد و پس از آن می‌شد اپراتور سوم ما در سال 87آغاز به‌کار کرده و دوره انحصار آن تا سال 89به پایان برسد اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد و در نهایت انحصار‌هایی در این بخش‌ها وجود دارد که تبعات خوبی بر ارزش افزوده ICT برای مردم به ارمغان نمی‌آورد.
ارائه 10مقاله و برگزاری میزگرد تخصصی
در ششمین همایش ارتباطات و فناوری اطلاعات 10مقاله تخصصی توسط کارشناسان ارائه شد. نوآوری در ارائه سرویس و مقوله‌های تنظیم مقررات آن توسط مهندس نسیم کاظمی‌فر و مهندس علی سپهری‌راد، نقش شبکه نسل سوم در توسعه خدمات نوآورانه توسط مهندس سیدرضا جوکار نراقی، ویژگی‌ها، الزامات فنی و چالش‌های ارائه سرویس‌های باند پهن همراه توسط دکتر سیدحسن سیدموسوی، بررسی ارائه محتوا در کشور؛ نیازسنجی و کشش فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی توسط مهندس حسن جند، دستاوردهایIT در مدیریت شهری شهرداری مشهد توسط مهندس حمید مستوفی، توسعه نرم‌افزارهای اندروید؛ فرصت‌ها، محدودیت‌ها و راهکارها توسط مهندس سیاوش تفضلی، Software Defined Network (SDN) and Network Virtualization توسط پروفسور سیوارامان دانشیار دانشگاه UNSW سیدنی استرالیا، سرویس‌های نوین پستی توسط مهندس حسن احمدوند، IMS و استقرار آن در شرکت مخابرات استان خراسان رضوی مقاله مشترک مهندس علیرضا صهبائی لطفی، مهندس علی اکبر شاهی و مهندس حسین محرابی و مطالعه تطبیقی شاخصه‌های اعتماد الکترونیک ایران توسط سعید نوری‌آزاد عنوان مقالات ارائه شده در این همایش بودند. همچنین میزگردی با عنوان بررسی مشکلات سرویس و محتوا در کشور با حضور نمایندگان بخش‌های خصوصی، دولتی و کمیته علمی همایش برگزار شد.