سونیتا سراب‌پور- این روزها تعرفه اکثر خدمات در حال افزایش است. خدمات حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز از این قاعده مستثنی نمانده‌اند. 

 

در حال حاضر افزایش تعرفه تلفن ثابت و همراه بیشتر از دیگر خدمات این حوزه مورد توجه کاربران قرار گرفته است. البته این اولین باری نیست که تعرفه تلفن ثابت افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه شرکت مخابرات ایران سال گذشته توانست بعد از کش و قوس‌های زیاد و درگیری بین سازمان تنظیم مقررات و شورای رقابت، تعرفه تلفن ثابت را به ازای هر پالس 11 درصد افزایش دهد.از سوی دیگر نیز مسوولان شرکت ارتباطات سیار در تلاش هستند تا هزینه مکالمات اپراتور اول کشور را افزایش دهند. براساس اخبار منتشر شده و بعد از اما و اگرهای بسیار کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با تعیین نرخ پایه یکسان برای مکالمات سه اپراتور فعلی تلفن ‌همراه، مجوز Flat (سراسری، یکسان) کردن شبکه همراه اول را صادر کرد که با این اقدام هزینه جابه‌جایی و بین‌شهری از قبوض آن حذف می‌شود؛ اما این حذف شدن در نهایت کاربران را مجبور به پرداخت هزینه بیشتر در بخش مکالماتشان می‌کند. آن‌طور که شنیده و پیشنهاد داده شده قرار است تعرفه مکالمات همراه اول با افزایش نزدیک به 10 تومان در هر دقیقه همراه شود.در حالی شرکت مخابرات ایران و ارتباطات سیار در تلاش برای افزایش تعرفه در بخش مکالمات ثابت و همراه هستند که محمد حسن نامی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در اسفند ماه سال گذشته این وعده را داده بود که وزارتخانه متبوعش در نظر دارد تا علاوه بر تعرفه‌های تلفن همراه و پست، تعرفه تلفن ثابت را هم کاهش دهد. 

 

افزایش تعرفه براساس تورم

اولین تغییرات در تعرفه تلفن ثابت در سال 91 اتفاق افتاد. در واقع تعرفه‌های تلفن ثابت که از سال 83 تا 90 بدون تغییر مانده بود در سال گذشته با 11 درصد افزایش مواجه شده و امسال نیز اگرچه مسوولان مخابرات از تصمیماتشان برای افزایش این تعرفه‌ها می‌گویند، اما تاکید می‌کنند که این افزایش تعرفه تاثیری در سبد خرید خانواده ها نخواهد گذاشت.داوود زارعیان، معاون شرکت مخابرات ایران، در خصوص تغییر تعرفه تلفن ثابت در کشور می‌گوید: «افزایش تعرفه‌های مخابراتی قطعا مانند افزایش تعرفه و قیمت سایر کالاهای خدماتی نخواهد بود، چرا که مخابرات هیچ‌گاه به دنبال تغییر تعرفه مثل سایر کالاهای خدماتی نبوده است و ما همیشه بر این اعتقاد هستیم که لازم است خدمات مناسب را با تعرفه عادلانه به مردم ارائه کنیم.» وی با اشاره به فرمول و دستورالعمل شورای رقابت برای تغییر تعرفه تلفن ثابت می‌افزاید: «در سال 90 که شورای رقابت با افزایش تعرفه تلفن ثابت موافقت کرد در همان سال این شورا مصوبه‌ای را تصویب کرد که براساس این مصوبه فرمولی برای تغییر هرساله تعرفه تلفن ثابت ایجاد شد؛ به طوری که ممکن است تعرفه در این بخش در یک سال 10 درصد افزایش پیدا کند و در سال دیگر یا ثابت بماند یا با کاهش روبه رو شود.» وی تاکید می‌کند مخابرات می‌تواند با توجه به این فرمول تعرفه تلفن ثابت را براساس میزان تورم، کیفیت و بهره‌وری سالانه تغییر دهد. وی در خصوص میزان احتمالی افزایش قیمت تعرفه تلفن ثابت می‌گوید: «کارشناسان مخابرات با توجه به فرمول شورای رقابت در حال تعیین این تعرفه هستند. به محض رسیدن اعضای هیات مدیره به یک تصمیم واحد، این تغییر تعرفه اعلام خواهد شد.»در اکثر کشورهای دنیا دیگر افزایش تعرفه تلفن ثابت معنی ندارد و اپراتورهای مخابراتی از طریق ارائه خدمات ارزش افزوده در تلاش برای کسب سود و درآمدزایی خود هستند. زارعیان در پاسخ به این سوال که چرا مخابرات ایران نیز مانند دیگر اپراتورهای خارجی از این طریق سود خود را افزایش نمی‌دهد، می‌گوید: «دلیل اصلی تصمیم برای افزایش تعرفه این است که تعرفه تلفن ثابت در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا در جدول ITU در پایین ترین قسمت قرار دارد. یعنی از نظر تعرفه تلفن ثابت ایران پایین ترین تعرفه را دارد.» وی در ادامه با اشاره به دلیل دوم می‌افزاید: «یکی دیگر از دلایل تصمیم به افزایش تعرفه این است که مخابرات از سال 83 تاکنون در این بخش هیچ افزایش قیمتی نداده است و این در حالی است که طی 10 سال و مخصوصا 2 سال گذشته کشور با تورم بالایی همراه بوده است. در نتیجه این تورم، هزینه شرکت مخابرات مانند دیگر شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر افزایش داشته است.» وی تاکید می‌کند که با توجه به تمامی این موارد مخابرات تعرفه را به گونه‌ای انتخاب خواهد کرد که تاثیری در سبد خرید خانواده‌ها نداشته باشد.

 

شورای رقابت یا رگولاتوری

در حالی که شرکت مخابرات در تلاش برای افزایش تعرفه‌ها است. معاون رگولاتوری تاکید کرده است که هنوز برنامه‌ای برای افزایش تعرفه در این بخش وجود ندارد و تعرفه تلفن ثابت پیش از بررسی و تصویب در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تغییری نخواهد کرد. در مقابل نظر رگولاتوری اما شرکت مخابرات اعلام می‌کند که براساس دستورالعمل شورای رقابت عمل خواهد کرد. این اولین باری نیست که رگولاتوری در مقابل تصمیم شورای رقابت می‌ایستد. چرا که سال گذشته نیز همزمان با دستور شورای رقابت به مخابرات برای افزایش 11 درصدی تعرفه تلفن ثابت، این سازمان با صراحت کامل اعلام کرد که مخابرات بدون اجازه رگولاتوری امکان افزایش تعرفه در این بخش را ندارد. لطف‌اله سبوحی، معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در واکنش به افزایش تعرفه تلفن ثابت گفته است که: شرکت مخابرات ایران می‌تواند در چارچوب پروانه، تعرفه‌های پیشنهادی تلفن ثابت را همراه با دلایل افزایش به رگولاتوری ارائه کند تا پس از بررسی برای تصویب در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ارسال شود.وی تاکید کرده است: تا زمانی که نرخ‌های پیشنهادی جدید در کمیسیون تصویب نشود، شرکت مخابرات ایران اجازه تغییر نرخ‌ها را ندارد.داوود زارعیان در واکنش به این اظهارات اعلام می‌کند که در حال حاضر مسوول تعرفه گذاری در بخش اقتصادی کشور شورای رقابت است و به همین دلیل مخابرات برای انجام هر اقدامی در بخش تعرفه‌گذاری تلفن ثابت با این شورا هماهنگ خواهد بود و براساس دستورات شورا عمل خواهد کرد. وی تاکید می‌کند شرکت مخابرات تابع قانون است و اگر قرار باشد افزایش تعرفه داشته باشیم حتما به مراجع مورد نظر رجوع خواهیم کرد.

 

جبران بدهی با جیب کاربران

اما کاربران خدمات ارتباطی به جز افزایش تعرفه در بخش تلفن ثابت باید منتظر افزایش تعرفه در بخش تلفن همراه نیز باشند؛ چرا که روز گذشته و بالاخره بعد از اما و اگرهای گوناگون پس از کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با تعیین نرخ پایه یکسان برای مکالمات سه اپراتور فعلی تلفن ‌همراه، مجوز Flat (سراسری، یکسان) کردن شبکه همراه اول را صادر کرد. همچنین در این مصوبه، پیش‌بینی شده که اپراتورها می‌توانند قیمت‌های خود را حداکثر 20 درصد بیشتر از نرخ‌ تعیین شده، تنظیم کنند. هدف کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از تصویب این نرخ یکسان برای اپراتورها این بوده که اپراتورها با ارائه خدمات با قیمت پایین‌تر از تعرفه مصوب، با یکدیگر رقابت کنند. این نرخ تنها شامل مکالمات می‌شود و خدمات دیگری مانند پیامک و اینترنت اپراتورها را در بر نمی‌گیرد. اما در آخرین خبر کمیسیون تنظیم مقررات رادیویی نرخ پایه مکالمات تلفن همراه را برای سه اپراتور تلفن همراه 515 ریال تصویب کرد.در حالی رگولاتوری مجوز flatکردن شبکه همراه اول را صادر می‌کند تا با این کار هزینه جابه‌جایی و بین‌شهری از قبوض مشترکان حذف می‌شود، اما به باور بسیاری از کارشناسان این حذف شدن در نهایت کاربران را مجبور به پرداخت هزینه بیشتر در بخش مکالماتشان می‌کند.هم‌اکنون و براساس گزارش‌ها تعرفه یک دقیقه تماس شهری با سیم‌کارت دائمی همراه اول در ساعت پیک مصرف 44 تومان و در ساعت غیرپیک 35 تومان است. همچنین تعرفه یک دقیقه تماس بین‌شهری با سیم‌کارت دائمی همراه اول در ساعت پیک مصرف 76 تومان و در ساعت غیر پیک 53 تومان است.

حالا اما رسیدن تعرفه پایه اپراتورها به 51 تومان در دقیقه و امکان افزایش آن تا 20 درصد یعنی اضافه کردن هزینه بیشتر به سبد خرید کاربران. افزایشی که به باور مصطفی سیدهاشمی رییس هیات‌مدیره شرکت مخابرات ایران برای ارائه خدمات بهتر و رقابت با رقبا این لازم است.