محمد کشوری – روزنامه بهار : اوضاع ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در چندسال اخیر به حدی نابسامان بوده است که گفت‌وگو با صنعتگران و صاحب‌نظران و تورق مطبوعات تخصصی این حوزه در چند هفته اخیر که فرصتی برای طرح مشکلات به بهانه استقرار دولت جدید یافته بودند، انبوهی از «مسائل» متکثر و متفاوت در سطوح و لایه‌های مختلف اهمیت را پیش‌رو می‌گذارد که درحقیقت احصای آن‌ها نیز مسئله ساده‌ای نیست؛ از خصوصی‌سازی مخابرات ایران تا مشکلات اینترنت و فیلترینگ، از مسائل مربوط به مرکز تحقیقات مخابرات ایران تا حمایت از صنعت نرم‌افزار، از بازتعریف نقش و جایگاه وزارت ارتباطات تا وضعیت و جایگاه کشور در شاخص‌های بین‌المللی ارتباطات و فناوری اطلاعات و ده‌ها «مساله» ریزودرشت دیگر.» درحقیقت دگرگونی و تکامل در صنعت و حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات بیش از هر حوزه صنعتی دیگری است. نه‌تنها فناوری‌ها بلکه نحوه سیاستگذاری، مدیریت و مواجهه با آن‌ها نیز نو‌به‌نو می‌شود. این در حالی است که در کشور ما نه‌تنها توجه چندانی به این تغییرات و لزوم تغییر و تکامل راهبردها و سازوکارهای مواجهه به آن‌ها نشده است بلکه جزئی‌نگری و مدیریت مساله محور جایگزین کلان‌نگری و مدیریت سیستمی هم شده است. به اعتقاد نگارنده فصل مشترک فعالیت وزرای نه‌چندان موفق دوره‌های اخیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات واردشدن آن‌ها به فضای محدود «حل چند مساله» است؛ مسائلی که یا به‌وسیله شرایط جامعه به وزارتخانه تحمیل شد (مثل پاسخ شتابزده به تقاضاهای‌ میلیونی سیم‌کارت‌های ثبت‌نام‌شده مخابرات دولتی) یا توسط مشاوران و معاونان وزیر ارتباطات ابداع و خیلی زود به معرکه آرای موافق و مخالف آن‌ها تبدیل شد (مثل ابداع اصطلاح اینترنت ملی یا رساندن فیبرنوری به منازل توسط یک اپراتور جدید). بررسی و تحلیل نحوه مواجهه مدیریت عالی وزارت ارتباطات در دوره‌های اخیر نشان می‌دهد گویا وزرای محترم صرفا مدیران پروژه‌هایی هستند که باید در چهار سال پروژه‌هایشان را به سرانجام برسانند و با پاره‌کردن چند روبان در انتهای دوره، دوره وزارت خود را دوره‌ای موفق بدانند. نگاهی به سخنان مطرح‌شده توسط نمایندگان در جریان بحث پیرامون وزیر جدید ارتباطات بیندازید. هنوز مساله ودایع تلفن همراه پس از 10 سال حل نشده است. شبکه ملی اطلاعات همواره مورد سوال است. نحوه خصوصی‌سازی مخابرات همچنان منتقدانی دارد. مباحث پیرامون مرکز تحقیقات مخابرات همچنان مطرح است و ده‌ها مساله دیگر. وزیر ارتباطات جدید به خوبی می‌داند که برای حل مسائل این بخش باید به‌دنبال راهکارهای سیستمی بود. اصلاح ساختار و بازتعریف نقش و اهداف وزارت ارتباطات یکی از این راهکارهای سیستمی است که مدت‌هاست از سوی کارشناسان مطرح شده است. در صورت تحقق این امر، زمینه حل بسیاری از «مسائل» فراهم می‌شود. وضعیت نابسامان سیستمی در این بخش تا حدی است که حتی اهداف در حوزه ارتباطات نیز به‌درستی تعریف نشده‌اند. عملا در برنامه پنجم توسعه ماده 46 به حوزه ارتباطات مربوط می‌شود که آن‌هم به شبکه ملی اطلاعات که هنوز حتی در تعریف آن وحدت نظری وجود ندارد اختصاص دارد؛ بنابراین با بازتعریف اهداف و اصلاح سیستم در دوره جدید می‌توان انتظار داشت وزارت ارتباطات به راهی متفاوت از راهی که تاکنون می‌رفته است برود.