سهم وب فارسی از برترین موتورهای جست‌وجو
بررسی‌های صورت گرفته از سهم وب فارسی در میان موتورهای جست‌وجوی برتر و محبوب کاربران ایرانی از میزان محدود این موتورهای جست‌وجو حکایت دارد . براساس این بررسی، از میان 500 وبسایت پربازدید کاربران ایرانی، 17 مورد مربوط به موتورهای جست‌وجو میشود که در این میان سهم جست‌وجوگرهای فارسی بسیار اندک است.
اهمیت موتورهای جست‌وجو به عنوان دروازه ورودی اینترنت بسیار مهم است، زیرا این موتورهای جست‌وجو هستند که کاربران به وسیله آنها در اینترنت گشت و گذار می‌کنند و حتی گاهی اوقات، جست‌وجوگرها مخاطب را به سمت و سویی نیز راهنمایی می‌کند.
نیاز کاربران به جست‌وجوگرها
برای جست‌وجو راه‌های متفاوتی وجود دارد. به عنوان مثال برای پیدا کردن کار، خودرو یا منزل باید به آگهی روزنامه‌های کثیرالانتشار مراجعه کرد، اما برای جست‌وجو در محیط اینترنت باید از موتورهای جست‌وجو استفاده کرد؛ موتورهای جست‌وجو به منزله درگاه ورودی اینترنت به حساب می‌آیند و به تعبیری برنامه‌ای محسوب می‌شوند که کلمات کلیدی موجود در فایل‌ها و سندهای وب جهانی، گروه‌های خبری، منوهای گوفر و آرشیوهای FTP را جست‌وجو می‌کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، موتورهای جست‌وجو به 2 دسته کلی موتورهای جست‌وجوی پیمایشی و فهرست‌های تکمیل‌دستی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این موتورهای جست‌وجو برای تکمیل فهرست خود از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. براین اساس موتورهای جست‌وجوی پیمایشی (Crawler-Based Search Engines) مانند گوگل فهرست خود را به صورت خودکار تشکیل می‌دهند.
یعنی آنها وب را پیمایش کرده، اطلاعات را ذخیره می‌کنند، سپس کاربران از میان این اطلاعات ذخیره شده، آنچه را که می‌خواهند جست‌وجو می‌کنند.
اما در فهرست‌های تکمیل‌دستی یا (Human-Powered Directories) مانند Dmoz وابسته به کاربرانی است که آن را تکمیل می‌کنند؛ کاربر صفحه مورد نظر را به همراه توضیحی کوتاه در فهرست ثبت می‌کند یا این کار توسط ویراستارهایی که برای آن فهرست در نظر گرفته شده، انجام میشود.
به هر ترتیب نیاز کاربران به درگاه‌های ورودی اینترنت روز به روز بیشتر میشود و در این راستا وبسایت تحلیلگر آنلاین به بررسی وضعیت موتورهای جست‌وجوی فارسی و سهم وب فارسی در میان موتورهای جست‌وجوی برتر پرداخته است.
17 موتور جست‌وجوگر در میان 500 وبسایت برتر
بررسی‌های صورت گرفته از 500 وبسایت پربازدید کاربران ایرانی از وجود 17 موتور جست‌وجوگر حکایت دارد که به مانند دیگر نقاط جهان استفاده از موتور جست‌وجوی شرکت گوگل در این بررسی ها رتبه اول را به خود اختصاص داده است. باید توجه داشت که مهم‌ترین هدف گوگل یافتن متن مورد نظر در میان صفحات وب است. اما انواع دیگر اطلاعات به وسیله قسمت‌های دیگر آن مثل جست‌وجوی تصاویر گوگل، ویدئوها و غیره نیز مورد جست‌وجو قرار می‌گیرند که براساس اعلام دانشنامه ویکی پدیا گوگل بابت هر جست‌وجویی که کاربران آن انجام می‌دهند 12 سنت درآمد کسب می‌کند و از کلیک روی آگهی‌ها 62 سنت سود می‌کند و به طور متوسط درآمد گوگل از هر کاربر جست‌وجوگرش 7 دلار است.
با توجه به آمار سرویس آنلاین تحلیلگر شاهد آن هستیم که به غیر از موتورجست‌وجوی گوگل، موتورهای جست‌وجوگر دیگر نیز با استقبال فراوانی روبه‌رو هستند. درست است که این موتورهای متفاوت همواره در رقابت با یکدیگر به سر می‌برند و کاربرانی را با سلایق گوناگون به سمت خود جذب می‌کنند، اما استفاده از یک موتور جست‌وجوی کارآمد و قوی کافی نیست.
برای کاربران وب ایرانی موتورجست‌وجوی گوگل همواره انتخاب اول است. اما در زمان ناپایداری وضعیت اینترنت در کشور که دسترسی به ابزارهای گوگل برای کاربران ایرانی محدود میشود و بعضی از این محدودیت‌ها از خارج و بعضی نیز از داخل کشور اتفاق می‌افتد، کاربران وب ایرانی برای دریافت اطلاعات خود مجبور به آن شده‌اند که به موتورهای جست‌وجوی دیگری مانند Bing یا MSN کوچ و نیاز خود را برطرف می‌کنند.
در نمودار ارائه شده (نمودار1) توسط سرویس آنلاین تحلیلگر شاهد وجود موتورهای جست‌وجوگر فارسی هستیم که باعث خوشحالی است، اما این موتورهای جست‌وجو در رتبه‌های پایین جدول قرار دارند.
سهم کم جست‌وجوگرهای فارسی
رتبه پایین موتورهای جست‌وجوگر فارسی در کشور از ضعف توزیع محتوای این موتورهای جست‌وجو حکایت دارد به نحوی که کاربران ایرانی با مراجعه به این سایت‌ها، بسیاری از نیازهای خود را بدون پاسخ دریافت می‌کنند؛ برای مثال در عکس پایین کلمه ایران در جست‌وجوگر فارسی جَس‌جو و گوگل جست‌وجو با یکدیگر مقایسه شده است و همانطور که از این عکس پیداست در جست‌وجوگر «جَس‌جو» برای جست‌وجوی کلمه «ایران» هیچ جست‌وجویی قابل کشف نیست.
اما در میان جست‌وجوگران برتر از نگاه کاربران ایرانی شاهد وجود موتورهای جست‌وجوی تخصصی نیز هستیم که از جمله آن می‌توان به موتور جست‌وجوی imdb.com که موتور جست‌وجور مخصوص سینما در جهان است، اشاره کرد؛ همچنین در ایران می‌توان بهbama.ir که موتور جست‌وجوی تخصصی خرید و فروش خودرو است و جست‌وجوگر parseek.com که یک موتور جست‌وجوگر از نوع فراگیر (Meta Search Engine) است، اشاره داشت.
به هر ترتیب موتورهای جست‌وجو امروزه به دلیل توزیع محتوای اینترنت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و خوشایند نیست که سهم صنعت وب ایرانی از موتورهای جست‌وجوی برتر کاربران ایرانی در این حد کم و محدود باشد.
شکی نیست که تولید موتورهای جست‌وجو به دلیل هزینه‌بردار بودن توسط بخش خصوصی برای سرمایه‌گذار بسیار خطر آفرین است و برای بهتر شدن این نوع عملکردها در وب ایرانی، بخش خصوصی به حمایت‌های مالی و معنوی نیاز گسترده‌ای دارد.