همایش بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی برگزار شد
همایش بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی امروز در سالن اجلاس سران برگزار میشود.
در مراسم افتتاحیه رییس و دبیر همایش بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی به ذکر توضیحاتی درباره همایش و اهداف آن پرداختند.
ابتدای این مراسم نماهنگی پخش شد که تعریفی از شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌کرد و سعی شده بود ابعاد مختلف و نقاط ضعف و قوت شبکه‌های اجتماعی در این نماهنگ مورد توجه قرار گیرد.
در ابتدای این مراسم دکتر محمدحسین یادگاری صحبت‌هایی در رابطه با شبکه‌های اجتماعی مطرح و اظهار کرد: این شبکه‌ها علاوه بر این که نقاط مثبتی دارند، نکات منفی را هم در برمی‌گیرند. در این زمینه بحث محرمانگی و دسترسی اطلاعات را باید در اولویت قرار داد. البته به وسیله شبکه‌های اجتماعی می توان فرصت‌هایی را هم به دست آورد برای مثال می توان از این شبکه‌ها به عنوان مکانی برای تجارت، تفریحات، تعامل، بهره جستن از خردمندی، اشتراک گذاری، ترویج و توسعه اخلاق استفاده کرد.
او ادامه داد: در کنار این نکات مثبت تهدیدهایی هم مانند ترویج شایعات، تبلیغات ضد دینی، نقض حریم خصوصی، دور ماندن از اجتماع و انزوا و تغییر رفتار انسان‌ها نیز قرار گرفته است.
وی در ادامه صحبت‌هایش اضافه کرد: در ابن زمینه به صورت کلی فرصتهای مناسب و تهدیدهایی هم وجود دارد که باید به درستی بررسی شوند و بعد از آن مستندسازی شده و به نیروهای متخصص در زمینه اجرا ارائه شود.
در ادامه برنامه سعید قاضی مغربی حضور پیدا کرد و در رابطه با همایش گفت: از زمانی که فن‌آوری اطلاعات در دنیا رایج شد، کسی فکر نمی‌کرد که به چنین سرعتی مقولات مختلف را در برگیرد. در این زمان شاهد این موضوع هستیم که حتی بعضی از کشورها که مبدع این فن‌آوری‌ها بودند با چالش‌هایی روبرو هستند که برروی آن‌ها فکر نشده بود.
به همین دلیل ما بر آن شدیم تا همایشی را برگزار کنیم و نتایج آن را به داخل مردم نفوذ دهیم.
رییس همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی در ادامه به یکی از سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر "پیدایش فن‌آوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی فرصت‌ها و تهدیدهای انقلاب را چنان برجسته کرده که استمرار و تکامل انقلاب اسلامی منوط به توجه خاص و سرمایه‌گذاری نظام در زمینه تولید محتوای انبوه در شبکه و نیز توسعه این شبکه‌های اجتماعی است" اشاره کرد و گفت: این صحبت مقام معظم رهبری چند نکته را با خود به همراه دارد اولین نکته بحث فرصت‌ها و تهدیدهاست. بحث دوم برجستگی نظام و استمرار انقلاب اسلامی است و مبحث آخر سرمایه‌گذاری نظام در این زمینه به شمار می‌آید و نباید موضع گیری به صورت صفر و یک داشت.
قاضی مغربی در ادامه افزود: این همایش در راستای دو همایش دفاع سایبری که چالش آن همسان سازی موضع‌های مختلف بود که مسوولان نظام نسبت به فضای سایبری داشته‌اند. برای همین نیازمند به یک نگاه بی طرف بودیم. سال 91 همایش بررسی زندگی دوم مطرح شد و از این دو همایش نتایج مطلوبی به دست آمد؛ در همان سال بود که بحث شبکه‌های اجتماعی نیز مطرح شد.
به گفته او این همایش کاملا علمی است و ما موضوعات سیاسی در این شبکه‌ها را در نظر نداریم. با توجه به این که بحث شبکه‌های اجتماعی مبحثی میان رشته‌ای است، باید ابعاد حوزه‌های علوم انسانی و فنی و مهندسی با یکدیگر تعامل داشته باشند و با توجه به این که شبکه‌های اجتماعی مبحثی بسیار گسترده است، باید از نظر مزایا و تهدیدها بررسی شود و برای همین برخورد افراد نسبت به این موضوع متفاوت خواهد بود.
او تاکید کرد: برای بهره‌برداری درست از این همایش‌ها باید اطلاعات آن گسترش پیدا کند در این راستا برخی از خبرگزاری‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند تا در چند هفته آینده نقد و بررسی هایی در زمینه شبکه‌های اجتماعی برگزار کنند تا این روند ادامه داشته باشد.
در ادامه این برنامه مسعود اسدپور – دبیر علمی همایش – گفت: لازمه ایجاد هوشمندی و خرد جمعی در یک اجتماع ارتباط هوشمندانه بین افراد آن است. ملت‌هایی که در دنیای واقعی وجود دارند دهکده‌ی جهانی را به وجود آوردند و فاصله‌ها را کاهش داده‌اند.
وی در ادامه افزود: تعداد کاربران فیس بوک در بهار امسال یک میلیارد و صد میلیون نفر بوده و در حقیقت فیس بوک تبدیل به کشوری مستقل شده است. علاوه بر این توئیتر هم یک میلیارد و 200 میلیون توییت در ماه تولید می‌کند که نشان دهنده حجم گسترده اطلاعات است.
همچنین برروی سایت یوتیوب در دقیقه 24 ساعت فیلم آپلود میشود که مشاهده این فیلم‌ها برای یک فرد 4 سال طول خواهد کشید.
به گفته او در حال حاضر آمار شبکه‌های اجتماعی از سایت‌های مستهجن پیشی گرفته است. شبکه‌های اجتماعی هستند که درحقیقت قدرت رسانه‌ای را تقسیم می‌کنند. برای مثال بسیاری از انقلاب‌ها از شبکه‌های اجتماعی آغاز شده و با توجه به اطلاعاتی که در این شبکه‌ها وجود دارد امکان تحلیل اطلاعات با رایانه برای افراد فراهم شده است.
وی ادامه داد: ما در حال حاضر با نسل دومی روبرو هستیم که خود کاربران تولید محتوا می‌کنند. البته این نسل در حال گذر به نسل سوم یعنی وب معنایی است تا کار ربات‌های نرم افزاری آسان‌تر شود این موضوع به این معنی است که انسان و ماشین در کنار هم کار خواهند کرد. یعنی معلوم نخواهد بود پشت خط در آینده ربات یا انسانی قرار گرفته است.
دبیر علمی همایش در ادامه به تعداد مقالات ارسال شده اشاره کرد و افزود: در این همایش 35 مقاله علوم انسانی و 18 مقاله فنی به صورت مستقیم و غیر مستقیم ارائه شده است.
در ادامه سردار احمدی مقدم – رییس پلیس ناجا – سخنرانی و به شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: در ذات این ابزارها اشکالی نیست اما مساله‌ای که نگرانی‌ها را افزایش داده مدیریت محتوایی است که برروی این شبکه‌ها وجود دارد. در این شبکه‌ها قدرت‌های جهانی که پایه آن در گذشته اقتصادی و نظامی بوده امروزه در حال انتقال قدرت به سمت گونه‌های اطلاعاتی و فرهنگی هستند. یعنی شیوه جدیدی از استمرار.
وی همچنین مطرح کرد: مسائلی که در این زمینه پیش آمده کاهش قدرت دولت‌ها بوده است. امروز فضای مجازی در بعضی مواقع باعث عبور از قانون میشود برای مثال بعضی از قوانین متروکه هستند یعنی وجود دارند ولی کسی به آن‌ها عمل نمی‌کند و نمی توان بر مبنای آن‌ها کسی را اعمال به قانون کرد. در حقیقت در این مبحث تقدم آموزش مشخص میشود.
به گفته او با توجه به گسترش فضای مجازی مرزهای سیاسی درنوردیده شده و گروه‌های مردم نهاد رسمی وغیر رسمی قدرت زیادی پیدا کرده‌اند که می توان این موضوع را از نکات این شبکه‌ها برشمرد. اما در کنار این بعد مثبت جنبه‌های منفی نیز قرار گرفته برای مثال این شبکه‌ها می توانند مجرمان را به یکدیگر متصل کنند و یا حتی بسیاری از آموزش‌ها که جنبه‌های منفی را در برمی‌گیرد در بستر فضای مجازی محقق میشود. باید دانست که قدرت‌های بزرگ وسیله‌ای را با حسن نیت در اختیار دیگران نمی‌گذارند و این موضوع با منافع ملی کشورشان مرتبط است.
احمدی مقدم در ادامه مطرح کرد: امروز پشت صحنه فضای مجازی در آن سو دستگاه گسترده اطلاعات در NSA فعال هستند و عمده تبادل اطلاعات در بستر اینترنت را رصد می‌کنند. بدین وسیله می توانند عادات و سلایق یک منطقه را شناسایی کرده و روی آن فعالیت کنند و آن ها را به هدفی خود دارند هدایت کند. علاوه بر این موضوع فرهنگ غالب نیز خود را جا می‌اندازد برای مثال کسی که می تواند مد را راه اندازی کند، برتری فرهنگی برای خودش ایجاد کرده و می تواند فرهنگ خود را به سایرین القا کند.
وی اضافه کرد: قدرت نرم امروز حرف اول را می‌زند و قدرت‌های دیگر در اولویت‌های بعدی قرار می گیرند. امروز ابزار فضای مجازی برای کسب و حفظ برتری برای قدرت نرم است و نباید در رابطه با این موضوع ساده اندیشانه مانند بعضی از کشورها تصمیم گرفت. در حقیقت ما نمی توانیم از این زاویه نگاه کنیم که این بستر هیچ عوارضی ندارد و مردم را به حال خود رها کنیم و بگوییم خودشان راه را پیدا کنند. امروز قدرت اطلاعاتی و فرهنگی، رسانه‌ای شالوده قدرت در جهان است و کشور ما در این زمینه استعدادهای فراوانی دارد.
احمدی مقدم در ادامه به بعضی از تهدیدها در شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: در رابطه با تهدیدها می توان به آبروبری، تشکیل باند فساد، لهو و لعب، کلاهبرداری اینترنتی اشاره کرد که متاسفانه در کشور ما هم به چشم می‌خورد. اما اگر بخواهیم در کنار این تهدیدها به فرصتهای این شبکه‌ها اشاره کنیم می توانیم نگاهی به دیپلماسی عمومی، دفاع فرهنگی و نفوذ رسانه‌ای که می توان در این زمینه بوجود آورد اشاره کنیم.
او در پایان افزود: ما باید از این ظرفیت به درستی بهره برداری کنیم و تهدیدها را شناسایی کرده و به مقابله با آن‌ها بپردازیم. کشور ما امروز در تمام زمینه‌ها به خصوص فضای مجازی به بلوغ نسبی رسیده است و می تواند این فضا را حفاظت کند.
در ادامه برنامه سعیدرضا عاملی – مدیر برنامه ریزی فن‌آوری اطلاعات دانشگاه تهران – در رابطه با شبکه‌های اجتماعی صحبت کرد و گفت: متاسفانه عده‌ای فضای مجازی را به عنوان یک ابزار در کنار سایر ابزار رسانه‌ای نگاه می کنند؛ نگاه ابزاری به این موضوع باعث میشود که فضای مجازی به عنوان فضای دوم زندگی که در تقابل با زندگی اول است.
وی در ادامه افزود: ما در دنیا دولت‌هایی را داریم که مانند هلند حدود 50 درصد منابع مالی خود را به فن‌آوری اطلاعات اختصاص داده‌اند و این اهمیت موضوع را نشان می‌دهد.
عاملی همچنین مطرح کرد: دو رویکرد نسبت به شبکه‌های اجتماعی وجود دارد؛ رویکردی آسیب شناسانه که بخش کوچک ماجرا را در برمی‌گیرد و رویکرد دوم ظرفیتی و راهبردی است که باعث هم افزایی و تولید میشود. فضای مجازی از قدرتی بینهایت برخوردار است برای مثال فردی کتابی را برروی اینترنت آپلود می‌کند با بارگذاری این کتاب روی اینترنت تیراژ آن به بینهایت میل خواهد کرد. قدرت فضای مجازی هر روز در حال افزایش است برای مثال سفر از IP ورژن 4 به IP ورژن 6 نشان دهنده این موضوع است که تعداد کاربران در دنیای مجازی در حال میل به بینهایت است.
او ادامه داد: در حقیقت ما با محیطی مواجه هستیم که IPها مانند ذرات هوا در همه جا پخش شده‌اند و برنده در این دنیا کسانی هستند که محتوا و ساختار ایجاد کنند. کافی است به این موضوع توجه کنیم که 95 درصد جست‌وجویی که در اینترنت صورت می‌گیرد متعلق به آمریکا است. یعنی این کشور الگوریتمی را ارائه داده که با توجه به این الگوریتم نتایج به ما اعلام خواهد شد؛ در حقیقت کسی که گوگل را درست کرده برنده واقعی است.
مدیر برنامه ریزی فن‌آوری اطلاعات دانشگاه تهران در ادامه افزود: اگر در دنیای واقعی ابرقدرت در یک منطقه ساکن باشد در دنیای مجازی این گونه نیست و اجتماعی ترین دوره تاریخ بشر امروز است. شبکه‌های اجتماعی امروز به عنوان یک تفریح در بعضی از موارد مطرح هستند و از خصوصیات این شبکه‌ها می توان به تبادل کار حرفه‌ای در آن‌ها اشاره کرد. در حقیقت شبکه‌های اجتماعی به دو دسته تقسیم می‌شوند شبکه‌های اجتماعی گسترده مانند فیس بوک و بعضی شبکه‌های اجتماعی متمرکز که برای انجام یک کار خاص در نظر گرفته شده‌اند.
وی ادامه داد: من نگرانم که دایره قرمز آسیب‌ها در چشم ما پررنگ‌تر شود و موضوع شبکه‌های اجتماعی را رها کنیم در حقیقت باید به سمتی رفت که ظرفیت سازی انجام بگیرد.
در ادامه این برنامه دکتر یونس شکرخواه – استاد دانشگاه – از قلمروی تاریخی فضای مجازی سخن به میان آورد و نگاهی تیتروار به مباحث این موضوع انداخت و گفت: شبکه‌های اجتماعی مانند قصه هستند یعنی ساختار خاص خود را دارند و کاربران باید در این ساختار زندگی کنند برای مثال یک کاربر که در فیس بوک بوده نمی‌تواند همان رفتاری را داشته باشد که در توئیتر از خود به نمایش گذاشته است.
او ادامه داد: در این بین نباید این موضوع را فراموش کرد که بین شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی تفاوت وجود دارد. از لحاظ امنیتی هم همان مباحثی که در زندگی واقعی مطرح است در فضای مجازی نیز مطرح میشود.
در ادامه مراسم دکتر علی اکبر جلالی – استاد دانشگاه – گفت: اگر به آمار فیس بوک نگاه کنیم متوجه می شویم که این سایت‌ها درآمدهای کلانی را به خود اختصاص می دهند و البته استفاده از شبکه‌های اجتماعی با توجه به نسل افرادی که در آن فعالیت می کنند متفاوت است.
او ادامه داد: با توجه به صحبت‌های آقای احمدی مقدم ما از لحاظ امنیتی نگرانی نداریم؛ این شبکه‌ها چندان هم بد نیستند و اگر دقیق به مردم آموزش دهیم به نتیجه مطلوب دست پیدا خواهیم کرد. اما اگر بخواهیم یک فیس بوک تولید کنیم؛ هزینه میلیاردی را با خود به همراه دارد و راه اندازی آن در داخل کاری بسیار دشوار و غیر منطقی است. در حال حاضر ما در دنیایی زندگی می کنیم که در آن هشت تریلیارد دلار تبادل پول اتفاق می‌افتد و ما از آن بی بهره هستیم؛ اگر می خواهیم از این تولید عقب نمانیم باید گام به گام با دنیا پیش برویم.
وی در پایان ابراز عقیده کرد: به نظر من فیس بوک سرمایه جهانی و باید از آن به درستی استفاده کرد تنها کافی است نوع نگاهمان را به این مقوله عوض کنیم.