وقتی که رئیس جمهوری آمریکا به سفر خارجی میرود، همراهان او هدایایی را برای طرف ملاقات کننده به همراه خود میبرند اما چیز دیگری نیز با خود میبرند که بیشتر به درد پیک نیک میخورد تا دیپلماسی، و آن یک چادر است!"
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی عدم اعتماد دولت آمریکا به هم پیمانانش و اقدامات آن برای جلوگیری از جاسوسی احتمالی پرداخته و مینویسد: «حتی وقتی که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا به یکی از کشورهای همپیمان واشنگتن سفر میکند، همراهان او فوری چادر امنیتی را در یک اتاق نزدیک به اتاق او برپا میکنند که اطراف آن مات بوده و در آن دستگاههای ایجاد کننده صدا و اختلال وجود دارد و وقتی که او قصد دارد یک سند طبقه بندی شده را بخواند یا یک مکالمه حساس انجام دهد، به داخل این چادر میرود تا از دسترسی دوربینهای ویدئویی و دستگاههای شنود به دور باشد.
مقامات امنیتی آمریکا خواستار این هستند که نه تنها رئیس جمهوری بلکه اعضای کنگره، دیپلماتها، سیاستگذاران و افسرهای نظامی نیز در سفرهای خارجی خود چنین اقداماتی را اتخاذ کنند زیرا معتقدند که میزبانها تردیدی در جاسوسی از میهمانهای خود ندارند.
این در حالی است که خود آمریکا در هفتههای اخیر به دلیل افشای جاسوسی آژانس امنیت ملی این کشور از رهبران متحد واشنگتن همچون آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، مورد سرزنش و انتقاد گسترده قرار دارد.
اوباما هیاتی را در ماه اوت مسئول کرد تا این اقدامات را بازبینی کند و گزارش اولیه این گروه این هفته و گزارش نهایی آنها تا اواسط ماه آینده ارائه میشود.
اما مقامات آمریکا حدس میزنند و میتوانند به صورت مستند مدعی شوند که در سفرهای خارجی خود حتی به کشورهای همپیمان اتحادیه اروپا نیز با آنها همینگونه رفتار میشود.
جیمز وولسی، رئیس اطلاعات مرکزی آمریکا در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون در این خصوص گفت: این روزها ما هر جایی که باشیم هدف هستیم. کشورهایی همچون چین، روسیه و بسیاری از کشورهای عربی سعی میکنند که از ما جاسوسی کنند، پس باید به آن توجه کرده و تا جای ممکن جنبه احتیاط را رعایت کنیم.
برای مثال یکی از عکسهای کاخ سفید نشان میدهد که باراک اوباما در سفرش در سال 2012 به ریودوژانیرو در یک چادر امنیتی در حال صحبت با هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت و رابرت گیتس، وزیر دفاع در خصوص حمله هوایی علیه لیبی است که از روز قبل از آن آغاز شده بود. عکسی دیگر که سه روز پس از آن در سن سالوادور گرفته شده بود اوباما را نشان میداد که از درون چادرش در حال مشورت با مشاورانش درخصوص حمله است.
سخنگوی وزرات امور خارجه، سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) و شورای امنیت ملی آمریکا، از ارائه جزئیات در خصوص اقداماتی که دولت بر محافظت از مقامات در سفرهای خارجی اتخاذ میکند، امتناع میورزند.
اما بسیاری از مقامات دولتی حاضر و پیشین به شرطی که نامی از آنها برده نشود، تعدادی از این اقدامات را در گفتوگوهایشان توصیف کردهاند.
این اقدامات برای مثال شامل توصیه به مقاماتی که به خارج از آمریکا سفر میکنند به اینکه هر سخن یا حرکتی میتواند تحت کنترل و جاسوسی باشد و یا تجهیز لیموزین رئیس جمهور که همیشه با او سفر میکند تا مکالمات شخصیاش، شخصی بماند، میشوند. همچنین تلفن همراه اوباما یک بلک بری رمزگذاری شده است.
این اقدامات پیشگیرانه در خود آمریکا هم جریان دارند و وقتی که مقامات امنیتی ارشد و اعضای جدید کابینه به سمت خود منصوب میشوند، خانههای آنها امنیتی میشود.
یک مقام ارشد پیشین گفت که طی جنگ سرد، هرجایی که دیپلماتهای آمریکایی حضور داشتند، دستگاههای شنود در دیوارها و دیگر اجسام یافت میشدند.
اما تحلیلگران آمریکایی، این روزها بیشتر درخصوص استفاده از سیگنالهای رادیویی، برای جاسوسی از مقامات این کشور در اتاقهای هتلهای محل اقامتشان نگران هستند.
دقیقا مشخص نیست که مقامات آمریکایی از چه زمانی شروع به استفاده از این چادرها در سفرهای خارجیشان کردند. طبق گفتههای بسیاری از مقامات ارشد سابق اطلاعاتی و دیگر دستگاهها، اولین کسی که به صورت دائم از این چادرها استفاده میکرد جورج تنت، رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا از 1997 تا 2004 بود.
یک مقام سابق امنیتی که مستقیما با تنت کار میکرد، میگوید: کلینتون و کاخ سفید از تنت به عنوان یک سفیر در خاورمیانه استفاده میکردند، او همیشه آنجا بود و برای مذاکره با اسرائیل و یاسر عرفات، رهبر سابق تشکیلات خودگردان فلسطین، نیاز به جایی امن برای خواندن و صحبت کردن داشت.
وی گفت که سیا تاکید داشت که تنت از این چادرها در اسرائیل استفاده کند زیرا معتقد بود که اسرائیلیها پیشرفتهترین دستگاههای جاسوسی را در اختیار دارند.
این مقام گفت: وقتی که اسرائیلیها خواستند برای ما در هتل "کینگ دیوید" در بیت المقدس اتاق رزرو کنند، ما شک کرده و نگران شدیم.
وولسی اظهار کرد وقتی که از 1993 تا 1995 به عنوان مقام ارشد امنیتی آمریکا به خارج از این کشور سفر میکرد، تلفنهای او رمزگذاری شده بود. وی میگوید: ما در آن زمان از نظر فناوری از جهان خیلی جلوتر بودیم اما کم کم نگرانیهایمان نسبت به چین بروز کرد.
بسیاری از این اقدمات تنها برای سفر مقامات عالی رتبه اتخاذ میشوند زیر هزینهبر و دست و پا گیرند. مقامات رده پایینتر میتوانند به جای چادر از چیزهای کوچکتری استفاده کنند. اما به همه مقاماتی که در این عصر جاسوسی سفر میکنند توصیه میشود که از عقل سلیم استفاده کنند.
به مقامات آمریکاییای که به روسیه و چین سفر میکنند، توصیه میشود که به هیچ وجه در خارج از سفارتخانه در خصوص اطلاعات طبقه بندی شده بحث نکنند.
حتی در سالهای اخیر، بسیاری از شرکتهای خصوصی پا را فراتر گذاشته و به کارمندان خود اجازه نمیدهند تا تلفنهای همراه خود را به روسیه یا چین ببرند.
اما دیپلماتها به این نتیجه رسیدهاند که حتی وقتی بیرون از خاک کشورهایی هستند که سابقه جاسوسی از آمریکا را دارند، هیچ پیام الکترونیکی که فرستاده و یا دریافت شود، دیگر شخصی نیست.
یک دیپلمات ارشد آمریکایی در این خصوص گفت: ما با آگاهی به این مهم عمل میکنیم که هر کاری که ما به تلفن همراه انجام میدهیم، ممکن است در جایی و توسط کسی و یا کسانی بررسی شود.
با وجود اقدامات امنیتی سخت گیرانهای که توسط مقامات بالا به دیگر مقامات تحمیل شده است مانند قوانینی که برخی از کارمندهای کاخ سفید و شورای امنیت ملی را از دسترسی به رسانهها از طریق کامپیوتر یا تلفن شخصی شان منع میکند، این مقامات معتقدند که کنترل همه سخنان پشت تلفن سخت است.
یک دیپلمات سابق آمریکایی در این خصوص گفت: با توجه به انبوه حوادث و مشکلات و دسترسی دائم به تلفن همراه، کنترل کامل مکالمات و جلوگیری از وارد شدن به اطلاعات طبقه بندی شده در عمل بسیار سخت است.»