وضعیت ایران در رتبه بندی دولت الکترونیک
ارزیابیهای انجام گرفته از شاخص دولت الکترونیک در میان 190 کشور دنیا حاکی از آن است که ایران با کسب 4 هزار و 876 امتیاز در رتبه 100 جهان قرار دارد و کشور کره جنوبی مکان اول این رده بندی را با امتیار 9 هزار و 483 امتیاز به خود اختصاص داده است.
آمارهای ارائه شده از وضعیت کشورهایی که به شاخص های دولت الکترونیک دست یافته اند از رتبه 100 کشورمان در میان 190 کشور دنیا حکایت دارد و این در حالی است که 10 کشور برتر دنیا در این شاخص را کره جنوبی، هلند، انگلستان، دانمارک، آمریکا، فرانسه، سوئد، نروژ، فنلاند و سنگاپور تشکیل می دهند.
مقایسه شاخص دولت الکترونیک ایران با جهان
هزاره سوم یا همان عصر فناوری اطلاعات با مفاهیمی چون اشتراک اطلاعات، تبدیل فضای حقیقی به فضای مجازی و خروج آگاهانه از دنیای واقعی و ورود به دنیای مجازی همراه است. از این رو مفهومی مانند دولت الکترونیک نیز در طول نیمه دوم دهه 1990 توسط بخش خصوصی کشور آمریکا شکل گرفت و با گذشت بیش از یک دهه تقریبا این موضوع برای همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد مورد پذیرش قرار گرفت؛ در همین حال دولت الکترونیک توسط بانک جهانی نیز به عنوان ابزاری برای بهبود فرآیندهای کسب و کار و ارائه خدمات به بخش دولتی و اشخاص تعریف شد.
هم اکنون بسیاری از کشورها در سراسر جهان، به خوبی از مزایای دولت الکترونیک آگاه هستند و از ابزار دولت الکترونیک برای بهبود ارائه خدمات به شهروندان استفاده می کنند؛ براین اساس ارائه خدمات عمومی با کیفیت، راحتی دسترسی به خدمات عمومی، کاهش هزینه ها، کاهش شکاف دیجیتالی و مشارکت فعال شهروندان در سرمایه گذاری دولت از جمله مزایای دولت الکترونیک محسوب می شود.
در این میان براساس ارزیابی های انجام گرفته از شاخص های دولت الکترونیکی تا پایان سال 2012، ایران در میان 190 کشور عضو سازمان ملل، با کسب 4 هزار و 876 امتیاز براساس براساس شاخص EGDI (توسعه دولت الکترونیک) رتبه 100 جهان و دهم خاورمیانه را دارد. در همین حال براساس شاخص EIU (شاخص آمادگی الکترونیک) کشورمان در میان 70 کشور رتبه 69 و در خاورمیانه رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
در این شاخص کشور کره جنوبی با امتیاز 9 هزار و 483 در رتبه اول قرار دارد و کشور سنگاپور از آسیا نیز رتبه دهم این جدول رده بندی را به خود اختصاص داده است و به نوعی می توان گفت این کشورها در دیجیتالی شدن به بلوغ کامل دست یافته اند.
بلوغ دولت الکترونیک در ایران
موقعیت کنونی دولت الکترونیک در ایران از مرحله همانندسازی دولت الکترونیک در کشورمان حکایت دارد به نحوی که در این مرحله فرآیندها مطابق آنچه که در دنیای فیزیکی صورت می گیرد الکترونیکی می شود؛ این درحالی است که بهبود و مهندسی مجدد فرآیند و سپس الکترونیکی کردن آنها، گام های بعدی محسوب می شوند که ایران را به مرحله بلوغ دولت الکترونیک نزدیک می کند. براین اساس یکپارچگی اطلاعات و سامانه های توزیع شده و به بیانی دیگر ارائه خدمات یکپارچه از ویژگیهای دولت الکترونیکی محسوب می شود که این موضوع هنوز در ایران تحقق نیافته است.
این درحالی است که براساس چشم انداز دولت الکترونیک در ایران در افق 5 ساله برنامه پنجم توسعه کشور، توانمندسازی دستگاههای اجرایی برای عرضه موثر خدمات الکترونیکی دولتی به روشی امن، یکپارچه و آسان و از طریق کانال های الکترونیکی چندگانه تکلیف شده است.