فیلترینگ وی‌چت؛ لطفا حرف نزنید!
جواد افتاده
@javad oftadeh
پیام‌رسان «وی‌چت» هفته گذشته در چنین روزی فیلتر شد! فیلترینگی که حرف‌ها و حدیث‌های زیادی را به دنبال داشت. از اعتراض به وزیر ارتباطات گرفته تا صهیونیستی بودن آن مطرح شد زیرا زمانی‌که همه منتظر رفع فیلتر فیس‌بوک بودند، ناگهان وی‌چت هم فیلتر شد!
اما به واقع مشکل از کجاست؟ مشکل از فناوری است که بدون اجازه وارد زندگی مردم ایران میشود و آنها هم بدون کسب تکلیف از آن استفاده می‌کنند و زمانی که عمومی شد خودجوش از سوی کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه فیلتر و «صورت مساله» پاک میشود. اما همه ما می‌دانیم که «مساله» هنوز وجود دارد زیرا نه‌تنها مردم را در نحوه و درستی استفاده کمک نکردیم بلکه در استفاده هم آنها را حریص‌تر کرده‌ایم. کافی است، هم‌اکنون با یکی از VPN یا فیلترشکن‌های بی‌شمار موجود، سری به وی‌چت بزنید تا درستی این حرف را درک کنید.
فناوری به ذات خود «خنثی» است. این ما هستیم که منفی یا مثبت‌بودن آن را با نحوه استفاده و کارکرد تعیین می‌کنیم. این موضوع در همه نوع فناوری از تلفن گرفته تا انرژی هسته‌ای، تلویزیون و ماهواره وجود دارد. یعنی تمامی نگرانی استفاده‌های نادرستی که حضرات با آن تصمیم به فیلترینگ وی‌چت گرفتند، در سایر ابزارهای فناوری نیز مانند تلفن و تلویزیون وجود دارد،به‌عنوان مثال نگاه سلبی و محدودیت آمیز در حوزه ماهواره چه دستاوردی داشت؟ از سال ۷۱ که یک‌درصد مردم تهران ماهواره داشتند و حال که سال ۹۲ بعد از ۱۷سال ۷۱درصد آنها ماهواره دارند!
بنابراین رسانه یا فناوری به ذات خود خنثی است و نحوه تولید و مصرف ما است که به آن جهت می‌دهد و این امر را نمی‌توان با محدودیت و نگاه سلبی برطرف کنیم بلکه باید با رویکرد ایجابی به دنبال تغییر آن باشیم. تغییری که در جامعه با ابزارهای سلبی به دنبال آن هستیم و درنهایت هم موثر نیست.
وی‌چت و سایر رسانه‌های نوین امروز فقط نگرانی‌های (یا از دید برخی هنجارها) ما را شفاف‌تر نشان‌می‌دهد و می‌گوید که آن جامعه‌ای که ما می‌خواستیم، هستیم یا نیستیم! اگر تحمل نقد را داشته باشیم باید این «واقعیت اجتماعی» را بپذیریم و برای آن درمان پیدا کنیم. نه این‌که چشمان خود را ببندیم و با فیلترینگ مسئولیت را از خود دور کنیم. به قول سهراب، چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید.