کاربردهای USSD در ارائه خدمات شهری
ضریب نفوذ بالای موبایل، نرم‌افزارهای کاربردی مبتنی بر آن را نیز رشد و توسعه چشمگیری داده است اما مهم‌ترین مشکل این نرم‌افزارها این است که برای نصب و استفاده از آنها روی هر نوع گوشی باید تنظیم‌های مختص به آن گوشی انجام شود.
همچنین کاربر برای هر خدمت متناسب با سازمان یا بانک موردنظر باید نرم‌افزار خاص آنها را روی گوشی خود نصب کندکه این مسئله مشکلات بسیاری از قبیل کمبود فضای حافظه، زیاد شدن اپلیکیشن‌های نصب شده روی موبایل و… را در پی دارد. در این روش، نرم‌افزار نصب شده در گوشی کاربر از طریق اینترنت یا SMS به سرور سازمان یا مؤسسه، متصل و خدمات درخواست شده را اخذ می‌کند. این مدل کاربردی علاوه بر مشکلاتی که در بالا ذکر شد مواردی شامل کندی GPRS و تأخیر در ارسال پیام کوتاه و اشغال کردن فضای حافظه گوشی را نیز به جمع مشکلات اضافه می‌کند.
امروزه روش جدیدی مبتنی بر USSD توسط اپراتورهای موبایل ارائه شده است که اصطلاحا به آن کد دستوری می‌گویند؛ مانند #137* در این روش سازمان‌ها، بانک‌ها و ارائه دهندگان خدمات، شماره کد دستوری را از اپراتورهای موبایل خریداری می‌کنند و در سمت دیتاسنتر خود روی سرور خدمات‌دهنده تنظیم می‌کنند و مشترک نیازی به نصب نرم‌افزار و انجام تنظیمات خاص ندارد. تنها کافی است برای اخذ خدمات، آن کد دستوری مورد نظر را شماره‌گیری کند؛ به‌عنوان مثال #137* (سامانه شهرداری تهران).
اپراتورهای موبایل، خدماتی شامل صوت (مکالمه مشترکین با یکدیگر)، اینترنت (GPRS)، پیام کوتاه (SMS)، ارسال تصویر (MMS)، آهنگ انتظار، کنفرانس تلفنی، انتقال خط و… را ارائه می‌دهند. لیکن اولویت این خدمات، صوت است و از آنجا که کدهای دستوری در پهنای باند صوت تعریف شده‌اند در نتیجه دائم در دسترس مشترکین هستند؛ به‌عبارتی تأخیرهایی که در پیام کوتاه مشاهده میشود نمی‌تواند در خدمات مبتنی بر USSD وجود داشته باشد، مگر آنکه اپراتور به دلایلی اعمال نظر کرده و IP مربوط به سامانه کد دستوری را از سرویس خارج کند. همچنین این نوع خدمات با توجه به استفاده از فضای صوت دارای امنیت بالایی است. این سیستم مبتنی بر منوبندی (Menu Base) است. کاربر ابتدا با ارسال یک درخواست به شبکه موبایل (گرفتن شماره #137* )، امکان مشاهده گزینه‌هایی را به‌صورت منو خواهد داشت و با انتخاب شماره هر کدام از منوها و ارسال به شبکه موبایل، درخواست خود را مطرح می‌کند. این درخواست‌ها از سمت اپراتور مستقیما به سروری که در دیتاسنتر واحد خدمت می‌دهند (سازمان، بانک و … ) ارسال میشود. سرور نیز متناسب با در خواست ارسالی، پاسخ را به سمت اپراتور ارسال و اپراتور هم به کاربر می‌رساند.
تفاوت سرویس USSD با سرویس‌های پیام کوتاه (SMS) و GPRS
در USSD برخلاف SMS اطلاعات ارسالی ذخیره نمی‌شود و این روال موجب افزایش ضریب امنیت این فضا شده است. در سرویس پیام کوتاه، ارسال و دریافت پیام هزینه‌بر است درحالی‌که USSD به‌دلیل نوع مکانیسم مورد استفاده، بار مالی بسیار کمتری دارد. GPRS از بستر TCP/IP برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کند که در مقایسه با USSD دارای سرعت بسیار کمتری است و لذا از آن در سرویس‌های بلادرنگ استفاده نمی‌شود. USSD از مسیریابی داخل شبکه اپراتور استفاده می‌کند که این امر در مقایسه با دیگر مکانیسم‌ها باعث کاهش بار ترافیکی شبکه اپراتور شده و ترافیک را به سمت دیتاسنتر سازمان یا بانک ارائه‌دهنده خدمات هدایت می‌کند.
مزایای استفاده از USSDبرای ارائه خدمت توسط شهرداری تهران
بهره‌گیری از ضریب نفوذ بسیار بالای موبایل
عدم‌نیاز به اینترنت
افزایش خدمات الکترونیک و کاهش سفرهای درون شهری
فراهم بودن زیرساخت در شهرداری تهران برای ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان با استفاده از این بستر
پایداری و اطمینان بیشتر روی بستر USSD نسبت به SMS و GPRS
این سرویس به‌دلیل استفاده از فضای صوت، همواره با امنیت بالایی قابل دسترسی است.
معایب استفاده از سرویس USSD
به‌دلیل میسر نبودن ارسال حروف، مشترک تنها می‌تواند اعداد و 2 علامت * و # را ارسال کند.
ذخیره نشدن عملیات و پاسخ‌ها
محدودیت زمان جهت ارسال درخواست‌ها پس از ورد به منو
محدودیت تعداد کاراکتر ارسالی از سوی اپراتور (شهرداری تهران) به مشترک.
امنیت USSD
در پرداخت از طریق تلفن همراه، مسیرهای ارتباطی مختلفی مانند پیام کوتاه، USSD و ارتباطات مبتنی بر IP، GPRS را به کار می‌گیرند که لزوما امن نیستند. با افزایش میزان به‌کارگیری این مسیرها، شکاف‌های امنیتی، مهم‌ترین دغدغه خدمت دهندگان خواهد بود. سرویس‌هایUSSD به‌علت استفاده از بستر صوت، عدم‌امکان ذخیره‌سازی در گوشی و مهم‌تر از همه عدم‌اتصال به شبکه جهانی اینترنت و بالطبع عدم‌دسترسی هکر‌ها، از امنیت بالایی نسبت به سایر روش‌های ارتباطی برخوردار هستند.
معرفی سامانه شهرداری تهران
علیرضا سانیانی، معاون پرداخت‌های نوین سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران می‌گوید: در راستای تسهیل ارائه خدمات به شهروندان تهرانی و با توجه به مزایای استفاده ازUSSD ، شهردار محترم تهران طی مکاتبه‌ای شماره 137را برای شهرداری درخواست و سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات را به‌عنوان متولی اجرا معرفی کرد. اپراتورهای موبایل نیز پس از فراهم کردن بسترهای لازم شماره فوق را در اختیار سازمان قرار دادند. ما تمامی خدمات قابل‌ارائه در این بستر را بررسی و طراحی کرده‌ایم. در فاز اول، خدماتی را در 3 بخش استعلام‌ها، اعلام بدهی عوارض‌های شهرداری و خدمات حمل‌ونقل و ترافیک به‌صورت درخت‌واره در منوی اولیه طراحی و فعال کرده‌ایم. در فاز دوم، پرداخت عوارض خرید مجوز طرح ترافیک روزانه و هفتگی را راه‌اندازی و در فاز نهایی، خدمات کامل‌تری را ارائه خواهیم کرد. نرم‌افزار مربوطه با 2 اپراتور همراه اول و ایرانسل طراحی و پیاده‌سازی شده است. مهم‌ترین و جذاب‌ترین خدمات از دیدگاه شهروندان که با شماره‌گیری #137* و انتخاب منوی مربوطه ارائه میشود عبارت است از:
1- استعلام: شهروندان در این بخش می‌توانند موقعیت ملک خود را از نظر طرح تفصیلی، بافت فرسوده و وضعیت پرونده شهرسازی بررسی کنند. در این منو بخش‌های دیگری نیز فعال است.
2- اعلام بدهی عوارض: شهروندان در این قسمت می‌توانند بدهی عوارض نوسازی، کسب و پیشه، پسماند، خودرو و موتورسیکلت خود را مشاهده کنند.
3- سرویس‌های حمل‌ونقل: شهروندان در این قسمت می‌توانند برای استعلام آرم طرح ترافیک سالانه – روزانه – هفتگی اقدام کنند.
4- سرویس بانکی: شهروندان در این قسمت می‌توانند موجودی کارت بانکی خود را دریافت کرده و مبلغ قبض‌های آب، برق و… را پرداخت کنند.
شایان ذکر است شهرداری تهران خدمات دیگری را در دست بررسی دارد تا درصورت امکان برای رفاه بیشتر شهروندان راه‌اندازی و از طریق این سامانه فعال کند.