براساس برنامه پنجم توسعه کشور، ایران باید تا پایان سال ۹۵ رتبه دوم منطقه را از نظر فناوری به خود اختصاص دهد اما آمارهایی که هر چند وقت یکبار منتشر میشوند جایگاه کنونی ایران در رتبهبندیهای حوزه فاوا را به گونهای دیگر نشان میدهند.
چندی پیش آماری از سوی اتحادیه مخابرات در زمینه دسترسی کشورهای جهان به اینترنت با سرعت بالا نشان میداد که ایران در ردیف کشورهایی همچون بوتان، کنیا، بنین و گویان با سرعت دسترسی به پهنای باند اینترنت ۲۵۶ کیلوبیتی قرار دارد.
یکی از عوامل مورد توجه در این بخش این است که برای رسیدن به جایگاه واقعی ایران در این حوزه باید در نرخهای مربوط به قیمت دسترسی کاربر به اینترنت، نرخ پهنای باند ارائه شده از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت و قیمتهای مربوط به خدمات شرکتهای اینترنتی بازنگری صورت بگیرد.
به عنوان مثال در حال حاضر تناسب زیادی بین قیمت و کیفیت سرویسهای اینترنتی وجود ندارد. کیفیت اینترنت درصورتی که حجم پهنایباند در کشور تا چندین برابر افزایش پیدا کند، بهبود مییابد اما باید این موضوع را نیز مدنظر قرار داد که آیا زیرساختهای کنونی توانایی تحمل چنین پهنای باندی را دارند یا نه.
هم دولت و هم وزارت ارتباطات آنطور که اعلام کردهاند به طور جدی اعتقاد دارند که باید مردم به سرویسی مناسب دسترسی داشته باشند و در برابر هزینهای که پرداخت می کنند از امکاناتی با بهترین کیفیت بهرهمند شوند. اما برای این کار لازم است بستری فراهم شود که در قالب آن مردم بتوانند اینترنت پر سرعت بگیرند.
وزیر ارتباطات به تازگی از بهبود سرعت و قیمت اینترنت در آینده نزدیک خبر داده و اعلام کرده است: «همانطور که قبلاً برای کاهش تعرفه اینترنت قول داده بودم جلسات کارشناسی با حضور نمایندگان شرکت زیرساخت، شرکت مخابرات و شرکتهای PAP تشکیل شد و درنهایت قبول کردند که با کاهش هزینهها و تقلیل سود و افزایش بهرهوری، تعرفه حجمی اینترنت ADSL به مقدار 20 درصد کاهش یابد و این پیشنهاد در جلسه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در کشور با حساسیت و همراهی اعضاء به تصویب رسید و امیدوارم به زودی در بازار اعمال شود.
محمود واعظی اعلام کرده که با توافقات انجام شده بین ارگانهای مختلف از جمله شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت مخابرات و شرکتهای ندا، کاهش ۲۰ درصدی سرویس اینترنت در کمیسیون سازمان تنظیم مقررات ارتباطات تصویب شده و تا قبل از پایان سال این سرویس در کشور با کاهش قیمت در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.
وزیر ارتباطات در پاسخ به سوالی که درباره وعدههایش درباره کاهش 20 درصدی قیمت اینترنت مطرح شده بود، توضیح داد: همان طور که چند ماه قبل هم به مردم قول دادم یکی از اقداماتی که به دنبال آن هستم آن است که قیمت اینترنت نه تنها افزایش پیدا کند بلکه کاهش هم داشته باشد.
به گفته او شاید در کشور کمتر پیش بیاید که خدمتی نه تنها افزایش قیمت نداشته باشد بلکه قیمت آن کاهش هم پیدا کند. اما ما طی ماههای گذشته جلسات مختلفی در حوزه قیمت اینترنت گذاشتیم و برای این کار از خودمان یعنی وزارت ارتباطات شروع کردیم. به همین دلیل قرار بر آن است که شرکت ارتباطات زیرساخت در پهنای باندی که در اختیار شرکتها قرار میدهد تخفیفی 35 درصدی به آنها بدهد.
ظاهرا در این زمینه توافقات مختلفی بین بخشهای متعدد از جمله شرکتهای مخابرات و شرکتهای ندا (ارائه کنندگان اینترنت) صورت گرفته و در این زمینه مصوبهای در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به تصویب رسیده که قرار است بر اساس آن تا پایان امسال قیمت اینترنت برای کاربر نهایی نیز کاهش پیدا کند.
به این ترتیب قرار است قیمت اینترنت کاربر نهایی 20 درصد کاهش یابد که این کاهش قیمت روی حجم (ترافیک) لحاظ می شود. این وعده با پذیرش کاهش بخشی از هزینهها توسط بازیگران حوزه اینترنت از جمله شرکت زیرساخت، شرکت مخابرات و شرکتهای PAP محقق شدنی است.
اما از مجموع 20 درصد تخفیف قیمت اینترنت که قرار است به زودی برای کاربران اعمال شود، 10 درصد سهم شرکت زیرساخت، 7.5 درصد سهم شرکت مخابرات و 2 درصد سهم شرکتهای PAP است و این شرکتها پذیرفته اند که با کاهش هزینهها، تقلیل سود و افزایش بهره وری، تعرفه حجمی اینترنت ADSL در مجموع به میزان 20 درصد کاهش یابد.
در گذشته شرکتهای ندا نمیتوانستند پهنای باندی بیشتری از شرکت ارتباطات زیرساخت بگیرند اما اکنون ظاهرا هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و پهنای باند مناسب برای این شرکتها تامین شده است. اما با این وجود دو مشکل در این زمینه وجود دارد مشکل اول آن که بسیاری از مردم از گذشته در نوبت دریافت اینترنت بودهاند و شرکتها پهنای باند خود را به جای آن که صرف تقویت شبکه مشترکان قبلی کنند برای دسترسی این افراد به کار می گیرند.
نکته دیگر آن که از گذشته هم تخلفی وجود داشته و ضریب اشتراک اینترنت به جای این که یک به هشت باشد در بعضی از موارد حتی به یک به 25 رسیده است که این موضوع باعث میشود سرعت اینترنت کاهش پیدا کند.
به هر حال وزارت ارتباطات در این زمینه سیاستهای خود را اجرا میکند اما واگذاری اینترنت در دست بخش خصوصی قرار دارد و به همین دلیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید نظارت کند. ظاهرا در این زمینه در ابتدا شرکتها کمی مقاومت می کردند اما به مرور و بر اساس قولهایی که مسوولان ذیربط دادند مشکلات برطرف خواهد شد.
گام بعدی پیگیری افزایش سرعت و ارتقاء کیفیت و ارائه خدمت به مردم است که امیدواریم با پیگیری سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی به رعایت sharing از 1 به 8، بخشی از مشکلات فعلی حل شود.