نگاهی بر جولان جاعلان الکسا در وب فارسی
ابزار اینترنتی الکسا که از سال ۱۹۹۶ آغاز بهفعالیت کرده و بهعنوان مرجعی در حوزه دادههای وب شناخته میشود، در سالهای اخیر در فضای وب فارسی به اعتباری بالاتر از آنچه که باید دست یافته است.
گزیده‌ای از آنچه محمد مهدی مولایی در ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات نوشته است:
ابزار اینترنتی الکسا که از سال ۱۹۹۶ آغاز به فعالیت کرده و به عنوان مرجعی در حوزه دادههای وب شناخته میشود، در سالهای اخیر در فضای وب فارسی به اعتباری بالاتر از آنچه که باید دست یافته است. قابل توجهترین سرویس الکسا، رتبهبندی وبسایتها است که بر مبنای میزان بازدید آنها انجام میشود. هرچند که از ابتدای ارائه این سرویس به این رتبهبندی انتقادهای فنی بسیاری وارد بود، اما به دلیل وجود نداشتن مرجع معتبرتری که امکان مقایسه وبسایتها را فراهم کند، لیست برترینهای الکسا با پذیرش ایرادهای وارده بر میزان دقت آن، از سوی کار‌شناسان و تحلیلگران وب مورد استناد قرار میگرفت.
در سه چهار سال اخیر که وب فارسی با رشد قابل توجهی از نظر گردش مالی مواجه شده و گرایش به ارائه آگهیهای اینترنتی از سوی سازمانها و شرکتهای خارج از وب گسترش پیدا کرده، به رتبهبندی الکسا باید بیشتر از قبل با دیده تردید نگریست. مبنا قرار گرفتن رتبه الکسا برای دریافت آگهی بیشتر باعث شده، تلاش برای دستکاری در نتایج این ابزار اینترنتی به منظور ارتقای رتبه و به تبع آن کسب سود بیشتر نیز افزایش پیدا کند.
مبنا قرار گرفتن رتبه الکسا برای دریافت آگهی بیشتر باعث شده، تلاش برای دستکاری در نتایج این ابزار اینترنتی به منظور ارتقای رتبه و به تبع آن کسب سود بیشتر نیز افزایش پیدا کند.
کافی است به فارسی عبارت «افزایش رتبه آلکسا» را در گوگل جستجو کنید. نتیجه قابل توجه خواهد بود. علاوه بر راهنما‌ها و دستورالعملهایی که نحوه دستکاری و تلقب در آمار الکسا برای بالاتر بردن وبسایت را به شما آموزش میدهند، دهها وبسایت ریز و درشت نیز در نتایج جستجو ظاهر میشوند که جعل و تقلب در الکسا را کسبوکار خود قرار دادهاند.
این خدمت دهندگان با دریافت هزینهای از صاحبان وبسایتهای دیگر، با استفاده از تکنیکهای فنیِ جعل بازدیدکننده، رتبه وبسایتها را در لیست الکسا به صورت تصنعی بالا میبرند. در واقع برخی صاحبان وبسایتها هزینهای را صرف افزایش جعلی رتبه وبسایتشان میکنند و از سوی دیگر با اتکا به رتبه جعلی به دست آمده از طریق دریافت آگهی (در میان وبسایتهای خصوصی) و یا نمایشِ ارتقا به کارفرما (در میان وبسایتهای سازمانی) درآمد بیشتری را کسب میکنند. این بازی به ظاهر «برد-برد» برای خریداران و فروشندگان «رتبههای جعل شده»، باخت بزرگتری برای وب فارسی است. اتکا به رتبههای جعلی وبسایتها، اعتماد به کارآمدی تبلیغات اینترنتی را در میان کارفرمایان و سفارشدهندگان خدمات وبی کاهش خواهد داد. راه حل چنین مسئلهای نیز استناد کمتر به رتبه الکسا به عنوان مرجع نهایی و تعیینکننده وضعیت وبسایتهاست. ……. البته این نکته را نیز باید درنظر گرفت که امکان دستکاری و تقلب در وبسایتهای رتبههای بالای جدول محدود است. ممکن است بتوان یک وبسایت تازه رتاسیس و بی‌نام نشان را چند روز در میان ۱۰۰۰ وبسایت اول ایران وارد کرد، اما رساندن آن به جمع ۲۰تای اول کار چندان سادهای نیست.
با این مقدمه و تاکید دوباره بر اینکه نتایج رتبه بندی الکسا کمتر از گذشته قابل اعتماد و اتکا هستند، و البته براساس همان صورت مسئله قدیمی که متاسفانه هیچ مرجع جایگزینی دادههای لازم برای تحلیل فعالیت سالیانه وب فارسی را فراهم نمیآورد، همانند هفت سال گذشته نگاهی به برترین وبسایتهای ۱۳۹۲ در لیست الکسای ایران داشتهایم.
۲۰ وبسایت اول لیست در جدول «۱» با مشخصاتشان نشان داده شدهاند. در جدول «۲» نیز ۲۰ وبسایت اول در هفت سال گذشته نشان داده شدهاند که امکان مقایسه برترینهای سالهای گذشته را ممکن میکند.
برترین‌ها بر اساس وضعیت روزهای پایانی هر سال انتخاب شدهاند و گزارشهای مربوط به هر کدام در پایان سالهای گذشته منتشر شده که در آرشیو مجله قابل دسترس است.
وب سایت‌هایی که بنابر آمار الکسا بیشترین بازدید را در سال ۹۲ داشته اند
لیست ایران پایان 1392
مرور نتایج جدول «1» نشان میدهد همانند قبل برای ششمین سال متوالی گوگل در صدر جدول بخش ایران در الکسا قرار دارد. صدر این جدول شاهد یک تفاوت قابل توجه است و جایگاه دومی یاهو و سومی بلاگفا که در پنج سال گذشته حفظ شده بود با جا به جایی این دو همراه بوده است. بدین ترتیب در هفت سال گذشته جایگاههای اول تا سوم بین سه وبسایت یاهو، بلاگفا و گوگل دست به دست شده و هیچ وبسایتی دیگری نتوانسته به رقابت صدر جدولی راه پیدا کند.
از سه وبسایت نخست که بگذریم و تا رتبه بیستم پایین بیاییم، میبینیم که در میان بیست وبسایت نخست، 18 تای آنها سال گذشته نیز در میان برترین‌ها بودهاند. به عبارتی اگر چند رتبه بالا پایین شدن را در نظر نگیریم، جدول 20 وبسایت برتر نسبت به سال گذشته تنها 10 درصد تغییرات داشته است. دو وبسایت اسک.دات.کام و میهن.وب.ادز برای نخستین بار وارد لیست 20تای اول شدهاند و در مقابل نسبت به سال گذشته وبسایتهای بانک ملی و پیکوفایل با چند پله سقوط و قرار گرفتن در رتبههای 21 و 23 از لیست 20 تایی خارج شدهاند.
در میان 18 وبسایتی که برای دومین سال پیاپی در لیست برترین‌ها قرار دارند، قابل توجهترین تغییر مربوط به وبسایت «پیوندها» است که از جایگاه ششم به جایگاه چهاردهم رسیده است. وبسایت «پیوندها» که بازدید خود را از مسیر فیلترینگ سایر وبسایتها و ارجاع اجباری کاربران ایرانی بدست میآورد پس از اینکه در سه سال پیاپی در میان شش وب سایت اول قرار داشت با سقوط قابل توجهی مواجه شده که شاید بتوان آن را به کم اثرتر شدن سیستم فیلترینگ کشور و گسترش هرچه بیشتر ابزارهای فیلترشکن مرتبط دانست.
سایر وبسایتها تغییر قابل توجهی نداشتهاند و همچنان 20 وبسایت اول لیست الکسای ایران ترکیی از وبسایتهای اطلاعرسانی، پورتالها، ابزارهای وبلاگنویسی، رسانههای اجتماعی و وبسایتهای تجاری است.