آقای سولاری! دست از اختراع دوباره چرخ بردارید
پریسا سجادی – روزنامه فناوران : تبلیغات آغاز میشود. رنگ و شعار و پوستر و وعده و وعید، و دولت‌ها بر سر کار می‌آیند. یارکشی‌ها، انتصاب‌ها و شکل‌گیری طرح و پروژه‌ها آغاز شده مدیران بنا بر نگاه و اعتقاد و اطلاعاتی که از اطرافیان خود به دست می‌آورند شروع به گرداندن امور می‌کنند. اما هر دولتی عمر خود را دارد و دست آخر به سر می‌رسد و باز قصه تغییر و تبدیل مدیریت‌ها آغاز میشود. خلاصه کلام اینکه در جایگاه دولت، مقام ماندنی نیست. اما اگر در جایگاه رسانه قرار بگیری به خوبی می‌توانی چرخه تغییر و تبدیل مدیریت‌ها و آنچه بر سر پروژه‌ها می‌آید مشاهده و رصد کنی. چرا که رسانه ماندنی است و به عنوان ناظر هشیار عملکرد‌ها را رصد می‌کند. متاسفانه در کشور ما عمر دولت‌ها به سه بخش آزمون، خطا و توفیق تقسیم میشود؛ مدیرانی که با پشتوانه ناکافی بر راس امور می‌نشینند و طرح‌های نا‌پخته‌ای که به مرحله اجرا می‌رسد، مرحله بعد کشف کاستی‌ها است و در نهایت رسیدن به نتیجه و این دقیقا زمانی است که عمر دولت به سر می‌رسد و دولت بعدی همچون جوانی در سودای کشف و شهود پا به عرصه می‌گذارد تا باز چرخه آزمون و خطا تکرار شود.
سنگ بزرگ و علامت نزدن
یکی از بخش‌های حوزه فاوای کشور که در دولت نهم پایه‌گذاری شد و شکل گرفت، مرکز توسعه رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد است که با هدف حمایت، توسعه و ساماندهی رسانه‌های دیجیتال فعالیت‌اش را آغاز کرد و مهم‌ترین اقدام این مرکز برپایی۶ دوره جشنواره و نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال به صورت سالانه بوده است. این نمایشگاه که البته در دوره‌های نخستین با کم و کاستی‌هایی برگزار می‌شد اما به مرور و با صرف هزینه‌ها و اعتبارات و فرایند آزمون و خطا، دست آخر اگرچه با ساختار و نگاه دولتی اما توانست جمعی از فعالان حوزه نرم‌افزار و رسانه‌های دیجیتال را زیر سقف یک جشنواره و نمایشگاه گرد هم آورد و مخاطبان و بازدید کنندگان را نیز به خود جلب کند. در دولت یازدهم و با تغییر مدیریت این مرکز بار دیگر حکایت توقف مسیر پیموده شده و اختراع دوباره چرخ به وقوع پیوست.
نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال به کل رویکردش را تغییر داد. تاریخ برپایی از مهرماه که بنا بر فصل بازگشایی مدارس و جذب دانشجویان و دانش آموزان انتخاب شده بود به اسفندماه و فصل خرید‌های نوروزی منتقل شد. مکان برپایی هم که در دوره نخست، نمایشگاه بین المللی بود و به دلیل امکاناتی که در مصلی تهران به عنوان نمایشگاه اختصاصی وزارت ارشاد به این مرکز ارایه می‌داد به این مکان منتقل شده بود بار دیگر به نمایشگاه بین المللی تهران منتقل شد.
نمایشگاه هفتم به جای تمرکز بر شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار و رسانه‌های دیجیتال با سودای هم آوردی با الکامپ قَدَر نوزده ساله برای سخت‌افزاری‌ها کارت دعوت نمایشگاهی فرستاد. البته این دعوت چندان که مورد توجه قرار نگرفت هیچ، نرم افزاری‌ها و رسانه‌های دیجیتال هم به دلیل سیاست‌های جدید مالی ناشی از تغییر مکان نمایشگاه ازمصلی به نمایشگاه بین المللی از حضور در این گردهمایی باز ماندند.
نبود جا برای تنها روزنامه تخصصی حوزه!
دیروز نخستین نشست خبری حسن نجفی سولاری، رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۹۳ برگزار شد. از آنجا که این نشست نخستین رو دررویی سولاری با اهل رسانه پس از برپایی هفتمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال در اسفندماه بود انتظار می‌رفت که این مسوول در مقابل اهل رسانه در مقام پاسخگویی در خصوص کم و کاستی‌های برپایی جشنواره برآید. اما متاسفانه دیروز نشانه دیگری مبنی بر گسست تجربه مدیران قبلی این مرکز نمودار شد چرا که روابط عمومی این مرکز دعوت از نماینده روزنامه فناوران اطلاعات به عنوان تنها روزنامه تخصصی حوزه فاوا را از قلم انداخت. رسانه‌ای که در طول سال‌های گذشته تمامی اخبار این مرکز را منعکس می‌کرده و جایگاه موثقی برای اهالی صنف به منظور دریافت اخبار این مرکز به شمار می‌رود. البته با این توجیه ناپخته و غیرحرفه‌ای که به دلیل فضای اندک از حضور نمایندگان برخی نشریات صرف نظر کردیم. همین موضوع هم اولویت‌بندی غلط مدیریت جدید این مرکز در ارتباط با رسانه‌ها نشان می‌دهد. با این اوصاف مناسب دیدیم با وجود فضای کافی که ما در این رسانه برای پرداختن به مسایل حوزه دیجیتال کشور داریم، پرسش‌هایمان را خطاب به رییس این مرکز در اینجا بازگو کنیم.
گزارشی که ارایه نشد
در وهله نخست ضروری بود که مدیریت این مرکز در نخستین نشست خبری خود پس از برپایی نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال هفتم، گزارشی از دستاوردهای نمایشگاه هفتم در مقایسه با دوره‌های قبل برگزاری این نمایشگاه ارایه می‌داد. اما در مطالبی که خبرنگاران مدعو در این نشست منتشر کرده‌اند اثری از ارایه این گزارش دیده نمی‌شود. پس شایسته است که رییس این مرکز به جای تداوم وعده‌ها، نخست مسوولیت تهیه این گزارش و ارایه آن به رسانه‌ها را بر عهده گیرند.
رونمایی‌های تکراری و توجیه عجیب
نمایشگاه و جشنواره رسانه‌های دیجیتال هر ساله با دعوت از فعالان حوزه، محصولات نرم‌افزاری تولید شده در طول سال را گردآوری و اقدام به داوری ومعرفی آثار بر‌تر می‌کرد تا به این ترتیب روند حمایت از محصولات و تولیدکنندگان بر‌تر فراهم شود. اما در این دوره از برگزاری این مهم محقق نشد و چه بسا محصولاتی در نمایشگاه رونمایی شد که پیش از این معرفی و رونمایی شده بودند. جالب اینکه حسن نجفی‌سولاری، رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چرا از نرم‌افزارهایی رونمایی شد که پیش از این در نمایشگاه‌های دیگر از آن رونمایی صورت گرفته بود؟ به خبرگزاری ایکنا گفته است: اگر روز نشست خبری نمایشگاه عنوان کردم که نرم‌افزارهای جدید رونمایی خواهد شد، منظورم این بود که نرم‌افزار‌ها آن قدر عظمت دارند که به نوعی خلاقیت تلقی می‌شوند و بیشتر شبیه یک اختراع هستند تا یک نرم‌افزار. حتی ممکن است برخی از این نرم‌افزار‌ها، چند سال پیش تولید شده باشند.وی افزود: دیدگاهم این است که برخی از نرم‌افزار‌ها آن قدر توانا هستند که قابلیت این را دارند تا پس از گذشت سال‌ها تولید باز هم رونمایی شوند!
ضعف برپایی نمایشگاه در خوان هفتم
زمان ناکافی برای جانمایی و غرفه آرایی، معضلی بود که از سوی شرکت‌کنندگان نمایشگاه هفتم مطرح شد. به نحوی که شرکت‌هایی که در دوره‌های قبل در این نمایشگاه شرکت داشتند این نمایشگاه را نسبت به دوره‌های قبلی از نظر کمیت حضور شرکت‌ها و کیفیت برگزاری ضعیف ارزیابی کردند. همین مساله به وضوح نشان می‌دهد مدیریت فعلی این مرکز با گسستی بزرگ نسبت به مدیریت قبلی کار خود را آغاز کرده و به هیچ وجه از تجربه برپایی شش نمایشگاه قبل بهره نبرده است. که قطعا جای پرسش و چرایی دارد.
کارگاه‌ها و نشست‌هایی که برگزار نشد
یکی از بخش‌هایی که در جشنواره‌های پیشین برپا می‌شد برپایی کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف رسانه دیجیتال بود. اما این دوره بدون برگزاری کمترین نشست و کارگاه پس از چهار روز بدون برپایی مراسم اختتامیه و معرفی بر‌ترین شرکت کنندگان به کار خود پایان داد. که این مساله هم جای سوال و چرایی دارد.
واگذاری امور به بخش خصوصی یا رفع تکلیف
واگذاری امور به بخش خصوصی، مهم‌ترین ویژگی نمایشگاه هفتم بود که مدیران مرکز از آن به عنوان نقطه قوت نام می‌بردند. البته واگذاری امور به بخش خصوصی اقدام مناسب و مثبتی است اما مساله اینجاست که مرکز رسانه‌های دیجیتال به عنوان نهاد دولتی ناظر بر نحوه برپایی نمایشگاه آن هم بعد از شش دوره برپایی آیا نقش مدیریتی خود را به درستی ایفا کرد و توانست تجربه دوره‌های قبل را در اختیار برگزار کننده دوره هفتم قرار دهد؟
نتیجه کار که نشان می‌دهد پاسخ منفی است و چنین فرایندی به وقوع نپیوسته است. لذا این پرسش همچنان باقی می‌ماند که آیا این واگذاری به بخش خصوصی صرفا در حد رفع تکلیف نهاد متولی نمایشگاه صورت گرفته است یا آنکه اهداف دیگری مد نظر بوده است؟