افزایش تعرفه واردات کالاهای دیجیتالی متوقف شد؟
مریم عسگری: به دنبال اعتراض‌های گسترده‌ای که به افزایش تعرفه واردات 48 قلم کالا و محصول دیجیتالی (موبایل، تبلت، تلویزیون هوشمند، لوازم رایانه، سینمای خانگی، چاپگر، اسکنر، سرور، کنسول بازی و وب‌کم و…) که به بهانه تعرفه کالاهای فرهنگی صورت گرفت، شنیده میشود اجرای این طرح لغو و واردات این کالاها فعلا با تعرفه سابق صورت می‌گیرد.
رئیس مجمع واردات و یک منبع مطلع دیگر موضوع لغو این تعرفه را به دنیای‌اقتصاد اعلام کردند هر چند ارگان‌های مربوطه نظیر گمرک جمهوری اسلامی این خبر را به‌طور رسمی تایید نکرده‌اند حتی شنیده‌ها حاکی از این است که مقرر شده 4 درصد مبلغ افزوده شده به سود بازرگانی، تا زمان اعلام رسمی لغو این ابلاغیه از واردکنندگان اخذ شود.
اعلام افزایش تعرفه واردات تجهیزات دیجیتالی طی روزهای اخیر تاثیرات روانی گسترده‌ای روی بازار داشته و موجب افزایش قیمت کالاهای موجود در بازار شده است.
با توجه به این موضوع در گزارشی ضمن بررسی وضعیت بازار کامپیوتر پس از اعلام اخبار منتشر شده طی روزهای اخیر، نظر کارشناسان را نیز در مورد علت اتخاذ این تصمیم جویا شدیم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید این گزارش را بخوانید:
اعتراض به فرهنگی خواندن کالاها
انتشار خبر افزایش چهار درصدی سود بازرگانی برخی کالاهای حوزه آی‌تی و دیجیتال به بهانه فرهنگی بودن آنها، طی دو روز گذشته موجی از انتقاد و البته اعتراض را ایجاد کرده و تشکل‌ها و سازمان‌های مرتبط با این حوزه را به جنب و جوش برای بازگرداندن نرخ تعرفه واردات این کالاها به میزان سابق واداشت.
اتحادیه صنف رایانه استان تهران، مجمع عالی واردات، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای و… طی دو روزگذشته با انتشار بیانیه و انجام مصاحبه و ارائه مقالاتی اعتراض خود را نسبت به این تصمیم (افزایش تعرفه) نشان داده و خواستار تجدیدنظر در این تصمیم شدند.
این اعتراض‌ها بیشتر به ملاک سنجش فرهنگی خواندن کالاها و مرجع استعلام در مورد این کالاها و نتایج حاصل از اتخاذ این تصمیم و تاثیری که بر بازار و گروه مصرف‌کننده می‌گذارد بوده است.
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای روز گذشته در اطلاعیه‌‌ای نسبت به استعلام سازمان توسعه تجارت از مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد و عدم ارتباط موضوعی کالاهای سخت‌افزاری با کالاهای فرهنگی اعتراض کرد.
از سوی دیگر، طی چند روزاخیر کارشناسان نیز با ارائه فرضیه‌هایی از آینده بازار آی‌تی سعی در مجاب کردن مقام‌های مسوول برای بازگرداندن نرخ تعرفه واردات به قبل دارند.
به اعتقاد آنها تا زمانی که ارگان‌های مرتبط نظیر وزارت ارتباطات و تشکل‌های کوچک‌تر مرتبط با این حوزه برای اظهارنظر کارشناسی وجود دارند استعلام از مرکز فرهنگی چون رسانه‌های دیجیتال و دریافت نظر کارشناسی اقدامی غیرمنطقی به نظر می‌رسد.
همچنین کارشناسان می‌گویند در اصل فرهنگی خواندن برخی از این کالاها ایراداتی وجود دارد.
به گفته آنها یک تلویزیون هوشمند یا تبلت یا موبایل به تنهایی کالای فرهنگی به حساب نیامده و آنچه به آن هویت فرهنگی می‌بخشد محتوا است.
یک کارشناس واردات محصولات دیجیتالی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: اگر به‌دلیل فرهنگی بودن این 48 کالا حکم به افزایش تعرفه آنها داده شده است پرسشی مطرح میشود و آن، این است که تکلیف سایت‌ها و ارائه‌دهندگان محتواهای فرهنگی دیجیتال چه میشود؟ آیا دولت می‌تواند تمام این سایت‌ها و فروشگاه‌های مجازی را فیلتر کند؟ آنها همچنین می‌گویند، ربط فرهنگی بودن کالا با افزایش تعرفه مشخص نیست.
آیا دولت با هدف خاصی قصد دارد در مقابل ورود کالاهای فرهنگی که مورد نیاز تمام دانشجویان، استادان و… است مانع ایجاد کند؟
آیا دولتی که طی سال‌های اخیر برای الکترونیکی شدن تلاش و هزینه بسیاری کرده است اکنون قصد دارد به سوی سنتی شدن پیش رفته و نیرو و هزینه‌ای را که صرف الکترونیکی شدن کرده است هدر دهد؟
گویا مذاکرات در رابطه با بازگرداندن تعرفه به‌رغم سابق به نتیجه رسیده است؛ اما با این حال انتشار این خبر تاثیر روانی منفی بر فضای بازار گذاشته است. تاثیری که البته پیش‌بینی‌های غیرکارشناسانه برخی از فعالان بازار وخامت آن را تشدید کرده
است.
شوک در بازار کامپیوتر
تجربه ثابت کرده است که بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال همیشه واکنشی بسیار سریع به اتفاقات ناخوشایند نشان می‌دهند.
این بار نیز واکنش بازار نسبت به قضیه تغییرات تعرفه‌ای بسیار سریع بود.
بر اساس بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده است که از زمان انتشار خبر افزایش چهار درصدی تعرفه واردات کالاهای کامپیوتری بازار، خرید و فروش در بازار متوقف و محدود فروشندگانی که راضی به فروش کالا می‌شوند قیمت‌ها را حدود 10 تا 20 درصد افزایش داده‌اند.
خریداران این کالاهای فرهنگی نیز با شنیدن خبر افزایش تعرفه این کالاها برای خرید کالا به بازار مراجعه کردند تا از این آشفته بازار کالای مورد نظر را حتی با قیمت گران‌تر از عرف بازار خریداری کنند.
اما بر اساس گزارش‌های رسیده فعالان بازار راضی به فروش کالاها نمی‌شوند.
یکی از اعضای هیات‌مدیره پاساژ کامپیوتر پایتخت در این باره گفت: انتشار خبر مذکور موجب شده است تا خریداران برای خرید به بازار هجوم آورند؛ اما فروشندگان اکثرا از فروش کالا خودداری می‌کنند.
وی که نسبت به بازگشت تعرفه واردات کالاهای کامپیوتری به نرخ سابق اظهار بی‌اطلاعی کرد گفت: هنوز حتی به صورت غیررسمی به ما اعلام نشده است که اجرای طرح افزایش تعرفه به تعویق افتاده است و حتی اعلام شده است واردکنندگانی که قصد واردات دارند باید چهار درصد افزوده شده به نرخ تعرفه را پرداخت کنند.
محمد فلاحیان، یکی از فعالان بازار کامپیوتر پایتخت هم که دستی در واردات نوت‌بوک و تبلت دارد در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت، طی دو روزگذشته قیمت‌ها حدود 10 تا 15 درصد و در مورد برخی از کالاها حتی 20 درصد افزایش یافته است.
تنها طی دو روزگذشته خبر اعلام افزایش تعرفه، قیمت برخی اجناس کامپیوتری را ۲۰ درصد افزایش داد
وی که معتقد است در صورت ورود کالاهای جدید با تعرفه گران‌تر قیمت‌ها افزایش بیشتری خواهد یافت به «دنیای اقتصاد» گفت؛ در صورت اجرای این طرح غیرمنطقی قطعا باید در انتظار اتفاق‌های بدتری در بازار کامپیوتر باشیم.
محمد زارعی یکی از واردکنندگان محصولات اپل هم در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: طی دو روز گذشته قیمت کالاهای کامپیوتری به شدت افزایش یافته است و در کنار این اتفاق فروش کالا، ریسک بزرگی است. به طوری که فروشنده می‌ترسد یک آی مک 10 میلیون تومانی را با قیمت 13 میلیون تومان در بازار بفروشد.
به گفته این فعال بازار، رشد قیمت تنها مربوط به کالاهای وارداتی نیست و با کمال تعجب برخی از کالاهای وطنی هم در بازار با رشد 5 تا 15 درصدی قیمت مواجه شده‌اند.وی افزود جای تعجب است که دولت در چنین شرایطی اقدام به افزایش تعرفه کرده است. به گفته وی واقعا این سوال برای کارشناسان و فعالان صنفی مطرح است که چه افرادی و با چه منطقی در این زمینه تصمیم‌گیری کرده‌اند؟ و آیا تصمیم‌گیران نسبت به وضعیت بازار کامپیوتر ایران اشراف دارند یا خیر؟
یک واردکننده دیگر هم با بیان این مطلب که افزایش چهار درصدی تعرفه به معنای رشد 30 درصدی قیمت‌ها است گفت: افزایش چهار درصدی تعرفه واردات نوت‌بوک با لحاظ کردن مالیات بر ارزش افزوده هشت درصدی و سایر هزینه‌ها به رشد حداقل 30 درصدی قیمت این کالا منجر خواهد شد.
به عبارتی با لحاظ کردن متوسط قیمت سه میلیون تومان برای نوت‌بوک در بازار این کالا شاهد رشد حدودی یک میلیون تومانی در مورد نوت‌بوک‌های میان‌قیمت خواهیم بود که این رشد قیمت قطعا در مورد کالاهای گران‌قیمت به مراتب بیشتر خواهد بود.
افزایش قاچاق
کارشناسان و فعالان بازار پیش‌بینی کردند؛ بازار پیش روی کامپیوتر بازاری به شدت فقیر و کم‌مایه خواهد بود که در آن شاهد عرضه نمونه‌های تقلبی، قاچاق و… خواهیم بود.
به گفته آنها، در بهترین شرایط قاچاق در بازار افزایش خواهد یافت و کسبه نیاز بازار را از این طریق تامین خواهند کرد.
طبق گفته آنها هنوز نتیجه قطعی در مورد افزایش تعرفه مشخص نشده است برخی از سودجویان کالاهای قاچاقی و تقلبی را با قیمت گران به بازار عرضه کرده و کیسه‌ای بزرگ برای سودی که از این آشفته بازار می‌برند، دوخته‌اند.
همچنین آنها اعلام کردند، مشاهده شده است گروهی دستفروش نوت‌بوک، تبلت، موبایل و سایر کالاهای کامپیوتری را با قیمت بالا به خریداران عرضه و آنها نیز از این محصولات استقبال می‌کنند.