میثم لطفی – روزنامه ایران : گوگل طی یک دهه گذشته عنوان بزرگترین شرکت اینترنتی جهان را حفظ کرده است، هفته گذشته گزارشی منتشر کرد که بخش دیگری از تواناییهای آن را در دنیای مجازی نمایان میکند. بر اساس این گزارش، گوگل در هر ماه بیش از 100 میلیارد جستوجو را به درخواست کاربران جهانی انجام میدهد و نتایج مربوط به هر یک از این جستوجوها ظرف چند صدم ثانیه به نمایش درمیآید. البته با افزایش تعداد سایتهای اینترنتی و افزایش حجم اطلاعات ذخیره شده روی آنها گوگل مجبور است برای نمایش دادن نتایج حاصل از جستوجوی هر کلیدواژه بیشتر فکر کند. این طور که گفته میشود، به طور میانگین 15 درصد همه جستوجوهای اینترنتی انجام شده در روز معادل 500 میلیون کلیدواژه جستوجو شده جدید هستند و تا پیش از آن گوگل هیچ جستوجویی در مورد آنها انجام نداده است.
البته «جان وایلی» مدیر طراحی جستوجوگر گوگل میگوید که با تلاش شبانهروزی یک گروه بزرگ از برترین مهندسان جهان، راهحل این مشکل را پیدا کرده است تا روبوت هوشمندی که وظیفه جستوجو به دنبال هر کلیدواژه را دارد، بهتر و بیشتر منظور کاربران را بفهمد و حتی در مورد کلماتی که تاکنون با آن برخورد نکرده است هم عکسالعمل بهتر نشان دهد. او چندی پیش طی مصاحبهای که با شبکه تلویزیونی بلومبرگ انجام داد، گفت: «ما این مشکل را حل کردهایم». 15 درصد از کلیدواژهها که پیش از این خوانده یا شنیده نشده بودند، با الگوریتم جدید گوگل از نقاط تاریک اینترنت بیرون کشیده میشوند تا مانند اطلاعات معمولی مورد استفاده قرار گیرند. گوگل برای آنکه بتواند این اطلاعات را هم رصد کند، فعالیتهای خود را گسترش داده است و بر این اساس روزانه اطلاعات موجود در 20 میلیارد سایت اینترنتی را مورد بررسی قرار میدهد تا بتواند بهترین و دقیقترین نتایج را بر حسب هر کلیدواژه در اختیار شما بگذارد.
راهکار اصلی گوگل برای کاهش حجم اطلاعات ناخوانده شده و افزایش دقت اطلاعات منتشر شده به جای انتشار لیستی از لینکهای مختلف، استفاده از فناوری هوشمندی موسوم به Knowledge Graph است. این فناوری تمام اطلاعات موجود در اینترنت را در بخشهای مختلف از جمله موضوع، فرد، اتفاقات و … طبقهبندی میکند و بین همه آنها ارتباط برقرار میسازد. این دقیقاً همان کاری است که مغز انسان انجام میدهد و به این صورت میتواند در کسری از ثانیه پاسخ سؤالات شما را پیدا کند. سیستم Knowledge Graph بیش از 570 میلیون شاخص و 18 میلیارد واقعیت است و به صورت دائم بین آنها ارتباط برقرار میکند تا در نهایت ما ابزاری به نام «جستوجوگر گوگل» را در اختیار داشته باشیم.
طبق آمار موجود، گوگل در هر ثانیه بهطور میانگین 40 هزار کلیدواژه را جستوجو میکند و بنابراین میتوان گفت که در هر روز 5/3 میلیارد جستوجو در سایت گوگل انجام میشود و این مرکز اینترنتی سالانه بیش از 2/1تریلیون جستوجو را در سراسر جهان مدیریت میکند.
زمانی که گوگل در سپتامبر 1998 فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد، روزانه حدود 10 هزار جستوجو در آن انجام میشد و در پایان سال 2006 میلادی گفته شد در هر ثانیه این تعداد جستوجو در سایت گوگل انجام میشود. در سپتامبر 1999 یعنی یک سال پس از آغاز بهکار این شرکت، گوگل روزانه پاسخ 5/3 میلیون جستوجوی اینترنتی را به کاربران میداد. اما 9 ماه پس از این اتفاق، یعنی در اواسط سال 2000 میلادی میزان جستوجوها در این سایت 5 برابر افزایش یافت و کاربران جهانی در سایت گوگل روزانه به دنبال 18 میلیون کلیدواژه میگشتند. گوگل در آوریل 2004 ضمن معرفی سیستم IPO توضیح داد که در هر روز 200 میلیون جستوجو در آن انجام میشود. با ادامه یافتن این فرآیند، «آمیت سینگهال» مدیر مرکز Google Search در آگوست 2012 اعلام کرد که فرآیند جستوجوی کلیدواژهها را به طور کامل تغییر داده است و تمامی اطلاعات بیش از 30 تریلیون آدرس اینترنتی روی سرورهای گوگل موجود است و این شرکت در هر روز اطلاعات بیش از 20 میلیارد سایت اینترنتی جدید را فهرست میکند و ماهانه به 100 میلیارد جستوجوی اینترنتی انجام شده پاسخ میدهد.
طبق مستندات موجود، در سال 1999 میلادی شرکت گوگل برای آنکه 50 میلیون صفحه اینترنتی بخواند و اطلاعات آنها را فهرست کند یک ماه زمان لازم داشت. اما در سال 2012 میلادی با متحول شدن سیستم داخلی این شرکت تمام اطلاعات یادشده در کمتر از یک دقیقه مهیا میشد. با این تحولات، در پایان سال 2012 میلادی بین 16 تا 20 درصد کلیدواژههایی که در هر روز مطرح میشد، هرگز از گوگل پرسیده نشده بود. اما جستوجوگر هوشمند به تمامی آنها پاسخ صحیح میداد.
گوگل هماکنون اعلام کرده است، هر کلیدواژهای که کاربران در سایت آن جستوجو میکنند، دستکم مسافتی معادل 1500 مایل را طی میکند تا به نزدیکترین سرور برسد و پس از آنکه بررسیهای لازم روی کلیدواژه انجام میشود، اطلاعات به دست آمده همین مسافت را طی میکنند تا نتایج مورد نظر کاربر روی مانیتور در مقابل او قرار بگیرد. یک کلیدواژه ساده که در سایت اینترنتی گوگل وارد میشود بیش از 1000 دستگاه رایانه و سرور را به کار میگیرد تا بهترین و دقیقترین اطلاعات برگزیده شوند و تمامی این مراحل در فاصله زمانی 2/0 ثانیه انجام میشود.
حجم اطلاعات جستوجو شده در سایت گوگل بین سالهای 2001 تا 2009 میلادی بین 40 تا 60 درصد افزایش یافت و این رقم طی چند سال گذشته رشد 10 تا 15 درصدی را تجربه کرد.
این طور که مرکز تحقیقاتی comScore در فوریه 2014 اعلام کرد، حدود 6/67 درصد از تمام جستوجوهای اینترنتی جهان در سایت گوگل انجام میشود، پس از آن سایتهای مایکروسافت و جستوجوگر Bing با سهم 3/18 درصدی قرار دارد، جستوجوگر یاهو و سایتهای مربوطه 8/10 درصد از این بازار را در اختیار دارند، حدود 5/2 درصد جستوجوها در سایتAsk انجام میشود و سایت AOL هم صاحب 3/1 درصد از این بازار است.
در گزارش مرکز comScore آمده است که طی ژانویه 2014 در مجموع 6/19 میلیارد کلیدواژه در اینترنت جستوجو شد که گوگل و سایتهای زیرمجموعه از بین آنها 2/13 میلیارد جستوجو را مدیریت کردند. شرکت مایکروسافت با سایتهای زیرمجموعه و جستوجوگر Bing موفق شد 6/3 میلیارد از جستوجوهای اینترنتی جهان را به سمت خود بکشاند و یاهو نیز با جستوجوی 2 میلیارد کلیدواژه در رتبه سوم ایستاد. در این 30 روز سایت Ask موفق شد به 477 میلیون کلیدواژه جستوجو شده پاسخ دهد و AOL هم 253 میلیون جستوجو را بررسی کند.
اگر اندکی از این موتورهای جستوجوگر قدرتمند فاصله بگیریم، دیگر سایتهای اینترنتی نیز به نوبه خود به یک جستوجوگر تبدیل شدهاند و در حوزه کاری خود چنین خدماتی را ارائه میکنند. به عنوان مثال، شبکه اجتماعی توئیتر که این روزها محبوبیت فراوانی دارد، یکی از بزرگترین خدماتی که به مشترکان خود ارائه میدهد جستوجوی اینترنتی است. این شرکت اعلام کرده است که روزانه بیش از
600 میلیون کلیدواژه در سایت اینترنتی آن جست و جو میشود و در طول هر ماه تعداد جستوجوهای صورت گرفته در این سایت اینترنتی به 20 میلیارد بار میرسد. همچنین، پایگاه اینترنتی YouTube به عنوان بزرگترین مرکز ارائهکننده خدمات ویدیویی جهان که البته زیر نظر گوگل ارائه میشود نیز یک جستوجوگر قوی را در خود جا داده است. جستوجوگر مخصوص YouTube در طول هر ماه بیش از 6 میلیارد کلیدواژه را مورد بررسی قرار میدهد تا بهترین و مرتبطترین فایلهای ویدیویی مربوط به آنها را به نمایش بگذارد.
اگرچه تمامی این سایتها خدمات جستوجوهای اینترنتی را به صورت رایگان در اختیار کاربران میگذارند، اما باید توجه داشت که همین سرویسهای رایگان باعث شده است تا شرکتهای مذکور به قطبهای مالی جهان تبدیل شوند و بیشترین درآمدها را برای مدیران خود به ارمغان آورند. به عنوان مثال، شرکت گوگل در فصل نخست سال جاری میلادی 4/15 میلیارد دلار درآمد کسب کرد که 68 درصد آن از طریق سایتهای زیرمجموعه و خدمات جستوجوگر آنلاین کسب شد. شرکت گوگل همچنین با انتشار یک گزارش رسمی اعلام کرد که مجموع سرمایههای آن به بیش از 110 میلیارد دلار رسیده است و مهمترین عاملی که باعث شده است این میزان ارزش و سرمایه جمعآوری شوند، خدمات جستوجوی اینترنتی آنلاین بوده است. این شرکت هماکنون حدود 50 هزار کارمند در سراسر جهان دارد که البته بخش اعظم آنها در زمینه ارائه خدمات جستوجوهای اینترنتی مشغول به کار هستند و بیشترین هزینه در بخش تحقیق و توسعه گوگل هم به همین خدمات اختصاص مییابد. با این توضیحات، آیا تاکنون فکر کردهاید که به طور میانگین در طول ماه چند کلیدواژه را در اینترنت جست و جو میکنید و تا چه اندازه به افزایش سرمایهها و درآمدهای این شرکتها کمک کردهاید؟