ناگفته‌هایی از پاساژ علاءالدین
بورس‌های فروش یک کالا یا محصول خاص در تهران از قاعده و اصول خاصی پیروی می‌کنند. در این اماکن رقابت برای فروش بسیار بالاست و مصرف‌کنندگان به صورت غریزی و حتی بی‌اطلاع از قیمت اجناس در مناطق دیگر، برای خرید به این اماکن هجوم می‌برند. بازار موبایل علاءالدین از جمله این اماکن است که به صورت تخصصی و با تنوع بسیار بالا اقدام به فروش گوشی‌های تلفن‌همراه و لوازم جانبی آن می‌کند.
پاساژ علاءالدین که در تقاطع خیابان حافظ و جمهوری واقع شده است از معروف‌ترین مراکز خرید و فروش گوشی تلفن همراه در تهران است. «حاج آقا علاءالدین» مالک این مجموعه که از ابتدای دهه ۵۰ در این محل کاسب بوده با وسعت بخشیدن به ملک خود، در سال ۷۴ ساخت آن را آغاز کرد. این ساخت‌وساز ۴ سال طول کشید و از سال ۷۸ تا ۷۹ واگذاری حدود ۱۱۰۰ مغازه در ۱۱ طبقه و طی سه فاز انجام شد. اسناد این مجموعه روی سه کالای کامپیوتر، صوتی و تصویری و موبایل تنظیم شده‌اند. روزانه حدود ۳۰ هزار نفر به این پاساژ مراجعه می‌کنند.
گفته میشود تمامی مغازه‌های این پاساژ تنها برای اجاره به متقاضیان واگذار می‌شوند و اتفاقا این سبک تحویل مغازه برای فروش کالا موجب بروز حاشیه‌های بسیاری برای «علاءالدین» شده است.
چند سالی میشود که تبلیغات منفی علیه این مجموعه موجب کاهش مخاطبان و خریداران موبایل از آن شده است، حال آنکه افتتاح یک مجموعه عظیم و شیک‌تر در همین زمینه در چند متری علاءالدین رقابت تنگاتنگی را در تقاطع حافظ و جمهوری برای موبایل‌فروشان ایجاد کرده است.
کاسبی با طعم تقلب و تخلف
اما علاءالدینی‌ها که خود را تحصیلکردگان رشته موبایل‌فروشی در پایتخت می‌دانند در ذهن خریداران خاطرات خوبی را به یادگار نگذاشته‌اند. بحث فروش برگه‌های ضمانتنامه که از اعتبار حداقلی برخوردارند یکی از موضوعاتی بوده که این بازار را به حاشیه برده است و خریداران همیشه از موبایل‌های ارائه شده در این مرکز با گارانتی یا بدون گارانتی گلایه داشته‌اند.
استفاده از لوازم جانبی غیراصلی و بی‌کیفیت که اکثر آنها تولیدات چین هستند یکی دیگر از مواردی است که در بازار علاءالدین به صورت اپیدمی درآمده و خریداران از همه جا بی‌خبر هم مجبور به قبول این لوازم هستند بی آنکه بدانند ارزش قیمتی لوازم اصلی و غیراصلی فاصله‌ای حدود ۵۰ درصدی دارد.
گذری هر چند کوتاه به این بازار به وضوح گویای آن است که در این حوزه واقعا نمی‌توان به راحتی به فروشندگان و تعمیرکاران اعتماد کرد؛ موضوعی که حتی خود فروشندگان هم نسبت به آن اخطار می‌دهند و زمانی که شما برای قیمت گرفتن از آنها وارد مغازه‌شان می‌شوید، بابت گران‌فروشی یا اصل نبودن گوشی‌های همکارانشان به شما هشدار می‌دهند. در چنین شرایطی این موضوع واقعا جای سوال دارد که فردی که با هزینه‌هایی به نسبت بالا وارد این بازار میشود در صورت بروز مشکل به کدام مرجع می‌تواند مراجعه کند.
در طبقه زیرین این مرکز اکثر مغازه‌ها اقدام به فروش گوشی‌های کارکرده می‌کنند که به گفته فروشندگان سود فروش این نوع گوشی‌ها به مراتب بالاتر از گوشی‌های نو است زیرا مغازه‌داران علاءالدینی زمان خرید گوشی‌های کارکرده از مشتریان قیمت‌های ناباورانه‌ای را در عین بی‌انصافی پیشنهاد می‌دهند که به دلیل بی‌اطلاعی، مصرف‌کننده به همان قیمت می‌فروشد. همان گوشی خریداری‌شده پس از تمیزکاری و یک تعمیر حداقلی دوباره به پشت ویترین‌ها بازمی‌گردد و به قیمتی به مراتب بالاتر به مشتریان فروخته میشود. در مواردی هم گوشی‌های کارکرده‌ای که به موبایل‌های نو بسیار نزدیک هستند و خط و خشی روی آنها نیست به جای محصول آکبند به مشتریان فروخته شده است.
اما به واقع دلیل وجود تخلفات گسترده اینچنینی در مرکز بزرگ فروش گوشی‌های تلفن‌همراه در قلب پایتخت چیست؟ آیا موبایل‌فروشان علاءالدینی تنها برای کسب سود بیشتر این نوع تخلفات را به کسب و کارشان گره می‌زنند یا اینکه شرایط دیگری آنها را مجبور به انجام انواع تخلفات در یک معامله ساده می‌کند.
بررسی‌های خبرنگار ما از ساختار واگذاری مغازه‌ها در علاءالدین و گفت‌وگو با برخی از مغازه‌داران در این مجموعه نشان می‌دهد که بالا بودن نرخ اجاره در مغازه‌های علاءالدین و کرایه‌های میلیونی آن موجب شده است تا مغازه‌داران برای پرداخت اجاره‌بهای مغازه‌هایشان به هر کاری در این پاساژ معروف دست بزنند زیرا بدون وجود این رفتارها (تخلف و تقلب در معامله) سخت می‌توان کرایه‌های میلیونی و نجومی علاءالدین را پرداخت کرد.
علی یکی از مغازه‌داران در طبقه اول این پاساژ می‌گوید: کرایه‌ها در علاءالدین خیلی بالاست، البته به راحتی هم نمی‌توان در این پاساژ مغازه اجاره کرد. با وجود این کرایه‌های نجومی همچنان برای اجاره مغازه در علاءالدین طرفداران زیادی وجود دارد زیرا به هر جهت و به هر طریقی که فکر آن را بکنید معاملات گوشی در این پاساژ انجام میشود و به‌حق هم که سود خوبی دارد. اکثر گوشی‌های موجود در این پاساژ به صورت قاچاق وارد کشور و در پارکینگ مجموعه یا در اطراف ساختمان تحویل مغازه‌داران می‌شوند.
او ادامه می‌دهد: برای مثال مغازه خود من که در یکی از بخش‌های پرتردد پاساژ در طبقه اول قرار دارد با متراژ ۱۲ متر ماهانه ۳۰ میلیون تومان اجاره دارد، اگرچه رقم بسیار بالایی است اما از لحاظ اقتصادی برای ما به‌صرفه است.
خاموشی نیم‌ساعته و صدای اعتراضی که فایده نکرد
محمد مغازه‌دار دیگری است که در قسمت دست‌دوم‌فروش‌های علاءالدین در طبقه زیرین این پاساژ چند سالی است مشغول است. او می‌گوید: زیرزمین علاءالدین در همه جای تهران شناخته شده است. در این طبقه همه کاری انجام می‌گیرد و همه نوع گوشی خرید و فروش میشود. از گوشی‌های بدون جعبه و خراب گرفته تا گوشی‌هایی که از خارج از کشور آمده‌اند و به نوعی در ایران فعال نیستند.
وی نیز به قیمت بالای کرایه مغازه در علاءالدین اشاره می‌کند و می‌گوید: به جرات می‌گویم هیچ مرکز موبایل دیگری در ایران به اندازه این پاساژ قیمت مغازه‌هایش گران نیست و اینجا همه برای صاحب پاساژ در حال کار و فعالیت هستند زیرا به نوعی تمامی مغازه‌ها اجاره داده شده و صاحب اصلی هم هر ماه برای اخذ کرایه‌های میلیونی به سراغشان می‌آید.
این فروشنده موبایل ضمن اشاره به یک مورد خاص در علاءالدین می‌گوید: گران‌ترین مغازه و بزرگ‌ترین مغازه علاءالدین حدود ۷۵ متر است که به قیمت ماهی ۱۱۰ میلیون تومان اجاره داده شده و بدون شک اگر صاحب آن قادر به فروش و کسب سود در این مغازه نبود بالطبع باید آن را خالی می‌کرد اما وی در حال کار است و مشتریان بسیاری هم دارد که این به خاطر تنوع بالای مدل‌های موجود در مغازه‌اش است.
چهارشنبه گذشته در اوایل روزهای خردادماه اما اتفاق جالبی در علاءالدین افتاد. اتفاقی که به دلیل برخورد شلاقی مدیران پاساژ، صدای آن شنیده نشد و تنها با پس‌لرزه بیرون انداختن دو تن از مغازه‌داران از پاساژ خاتمه یافت.
یکی از فروشندگان قدیمی این پاساژ در خصوص این موضوع می‌گوید: حدود ساعت ۱۲ ظهر روز چهارشنبه بود که در اعتراض به قیمت‌های نجومی کرایه در پاساژ، اقدام به خاموش کردن برق مغازه‌هایمان کردیم، البته این کار فقط در طبقه همکف و به مدت حدود ۳۰ دقیقه انجام شد و دیگر هم کسی حرفی از این اتفاق به میان نمی‌آورد.
وی ادامه می‌دهد: بعد از این اتفاق دو نفر از افرادی که به نوعی مبتکر این اعتراض در پاساژ بودند، از کار در مجموعه اخراج شدند و مغازه‌هایشان هم پس گرفته شد.