چه چیزی برای ارائه در فضای مجازی داریم؟
حمید ضیایی‌پرور: حجم محتوای وب‌فارسی نسبت به کل محتوای وب جهان حدود یک‌هزارم است درحالی‌که تعداد کاربران اینترنت در ایران ۲ درصد کاربران کل دنیاست؛ این یعنی کاربران اینترنت در ایران بیشتر مصرف‌کننده محتوا هستند نه تولید‌کننده محتوا.
اما سؤال این است که ما چه چیزی برای ارائه در فضای مجازی داریم؟ پاسخ به این سؤال نیازمند واکاوی داشته‌های محتوایی ما در حوزه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی است.محتوا در فضای مجازی چیست؟ از چه جنسی است؟ تولید‌کنندگان این محتوا و اطلاعات چه کسانی هستند؟ چگونه می‌توان داشته‌ها و ذخایر فرهنگی و ادبی را تبدیل به محتوای قابل استفاده در فضای مجازی کرد؟ آیا مثلا با اسکن‌کردن یک کتاب دینی و انتشار آن روی یک سایت حوزوی می‌توان ادعا کرد که محتوا تولید کرده‌ایم؟ نقش دستگاه‌های مسئول و متولیان امور فرهنگی کشور در حوزه تولید محتوا چیست؟
در واکاوی دلایل ضعف تولید محتوا در فضای مجازی در ایران به چند نکته باید اشاره کرد:
اول اینکه اساسا در فرهنگ غالب در ایران، اصل بر عدم‌انتشار اطلاعات است مگر اینکه خلافش ثابت شود. درحالی‌که در فرهنگ امروز دنیا، اصل بر انتشار گسترده و آزادانه اطلاعات است مگر مواردی که با امنیت و منافع ملی در تضاد باشد.
دوم اینکه: تولید محتوا در ایران به‌دلیل فقدان حاکمیت کپی‌رایت و نپیوستن ایران به کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق مولفان، منجر به ورشکستگی تولید‌کنندگان میشود. سال‌ها سرمایه‌گذاری و صرف وقت و انرژی و هزینه در کمتر از چند روز به باد فنا می‌رود؛ به‌عبارت دیگر تولید‌کننده محتوا سود سرمایه‌گذاری خود را به‌دست نیاورده با ناکامی مواجه میشود. لذا برای تشویق تولید محتوا باید نظامات قانونی در این زمینه تقویت شود.
سرمایه‌ها و داشته‌های ما برای تولید محتوای دیجیتال، گنجینه‌های ادبی، عرفانی، مذهبی، تاریخی و تمدنی ما هستند؛ همان‌هایی که اگر ما آنها را استخراج نکنیم هالیوود به سمتشان خواهد رفت و نسخه تحریف شده تاریخ، فرهنگ و تمدن ما را به دنیا معرفی خواهد کرد.
اسطوره‌ها و افسانه‌های تمدن ایران هریک قابلیت تولید صدها برنامه، بازی رایانه‌ای، سریال، فیلم، شخصیت‌پردازی، انیمیشن و سایر ژانرهای دیجیتال را دارد. به گواه دانشنامه بریتانیکا، تمدن فارسی زبان قدیمی‌ترین تمدن بشری است که هنوز در چارچوب یک کشور به نام ایران در حال ادامه حیات است. این تمدن دارای آثار، تاریخ، فرهنگ، هنر، ادبیات و داشته‌های افتخارآفرین است. ایران در دوران تمدن اسلامی نیز دستاوردهای شگفت‌انگیزی داشته است که قابلیت ارائه به دنیای امروز و مخاطبان امروز دنیا را دارد؛ مخاطبانی که با ظهور و گسترش انقلاب اسلامی طی چند دهه اخیر در ایران، هر روز کنجکاوتر از دیروز به‌دنبال محتوا و پیام انقلاب اسلامی می‌گردند و البته در رسانه‌های مجازی کمتر اثری از آن می‌یابند.
این ذهن‌های کنجکاو باید با محتوای سالم و غنی پاسخ داده شود. چون در 2دهه گذشته استراتژی حاکم بر فضای مجازی فارسی، سلبی بوده در مورد تولید محتوا کاری درخور انجام نشده است. اینک وقت تولید محتواست؛ نوبت جنبش تولید محتوا. جنبشی که در آن تمام سازمان‌ها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، رسانه‌ها و نخبگان نقش اساسی و زیر بنایی دارند.حتی می‌توان برای تحقق این راهبرد نقشه راه تولید محتوای فضای سایبر تعریف کرد و طی یک برنامه زمانی به این هدف دست یافت.