میثم لطفی: دور نخست مسابقات جام جهانی فوتبال 2014 برزیل تقریباً رو به اتمام است و در حالی که برخلاف پیش‌بینی‌های قبلی بسیاری از تیم‌های بزرگ از مسابقات بیرون رفتند، بسیاری دیگر از تیم‌های نه‌چندان معروف امید فراوان به پیروزی در مسابقات دارند و تلاش می‌کنند بازی‌های باقیمانده را به نفع خود به پایان برسانند. برزیل که این روزها چند ده ورزشگاه بین‌المللی و چند میلیون توریست را تحت پوشش خود گرفته، با صدها مشکل کوچک و بزرگ در حوزه فناوری مواجه شده است که هر یک از آن‌ها می‌توانند اختلالات بزرگ را به وجود آورند.

 

 کاربران ناراضی

در جام جهانی فوتبال 2006 آلمان در 32 روزی که مسابقات ادامه داشت حجم ترافیک اطلاعاتی استفاده شده توسط مردم 15 ترابایت بود که این رقم با اطلاعات موجود در بیش از 100 میلیون نسخه کتاب برابری می‌کرد. این اتفاق باعث شد تا برزیل نگرانی‌های فراوانی در این زمینه داشته باشد و از یک سال قبل تلاش شبانه‌روزی خود را برای مجهز شدن به آخرین فناوری‌ها و زیرساخت‌های مناسب آغاز کند. در این راستا بیش از هزار کارمند و متخصص فناوری در عالی‌ترین سطح از سراسر جهان جمع‌آوری شدند و دولت برزیل آن‌ها را به استخدام خود درآورد تا به کمک این افراد بتواند خدمات قابل قبولی را در اختیار هواداران فوتبال بگذارد.

 

دولت فقط برای آن‌که بتواند خدمات اینترنتی مناسب را در تمامی شهرها ارائه دهد بیش از 309 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد که البته مشخص شد این میزان سرمایه‌گذاری و این سطح از زیرساخت‌های ارتباطی کفاف نیاز کاربران را جوابگو نبود.

 

گزارش‌های رسیده از شهرهای مختلف برزیل نشان می‌دهد، صدها هزار هوادار فوتبال که هنگام تماشای مسابقه‌ها از داخل استادیوم قصد دارند از اینترنت تلفن همراهی استفاده کنند تا با انتشار عکس سلفی، به‌روزرسانی صفحات شخصی در شبکه‌های اجتماعی، دریافت آخرین اخبار و اطلاعات مربوط به بازی‌ها و… در دنیای مجازی هم حضور داشته باشند، در این زمینه با اختلالات فراوان مواجه شده‌اند و تقریباً می‌توان گفت غالب هواداران فوتبال در طول تماشای مسابقات از داخل ورزشگاه به اینترنت پرسرعت و قابل قبول دسترسی نداشتند. در این جریان یکی از مقامات ارشد دولت برزیل هم اختلالات یاد شده را تأیید کرده و توضیح داده است که این کشور با وجود پیش‌بینی‌های قبلی برای آماده‌سازی زیرساخت‌های ارتباطی تقریباً غافلگیر شده است و پهنای باند درنظر گرفته شده پاسخگوی نیاز این کاربران نیست.

 

مسابقات جام جهانی فوتبال 2014 برزیل در 12 استادیوم در شهرهای مختلف این کشور برگزار می‌شود و «پائولو برناردو» (Paulo Bernando) وزیر ارتباطات برزیل اعلام کرد که تمامی ورزشگاه‌ها به شبکه اینترنت بی‌سیم Wi-Fi مجهز شده‌اند تا تماشاچیان به صورت رایگان بتوانند در تمام طول بازی اینترنت داشته باشند. این استادیوم‌ها همچنین آنتن‌های مخابراتی ویژه‌ای در اختیار گرفته‌اند تا تحت هیچ شرایطی با اختلال مخابراتی یا کاهش آنتن تلفن همراه مواجه نشوند و البته کیوسک‌های ویژه با نمایشگر لمسی نیز در تمام نقاط ورزشگاه‌ها به چشم می‌خورد که کاربران به کمک آن می‌توانند خدمات اینترنتی و البته آخرین اطلاعات مربوط به بازی‌ها را در اختیار داشته باشند. اما با همه این تمهیدات باید گفت که امکانات یاد شده نتوانسته است به نیاز اینترنتی هواداران فوتبال پاسخ دهد و همین مسأله موجب شده است تا بیشتر کاربران حاضر در ورزشگاه‌ها از خدمات دریافتی ابراز رضایت نکنند.

 

برناردو در این خصوص گفته است: «تا یک ماه قبل از شروع مسابقات 6 استادیوم هنوز شبکه اینترنت Wi-Fi نداشتند و پس از آن‌که قراردادهای لازم برای استفاده از زیرساخت‌های مناسب فناوری با آن‌ها بسته شد، باز هم نتوانستیم کیفیت این خدمات را به حد قابل قبول برسانیم. اگرچه در حال حاضر تمام 12 ورزشگاه فوتبال که مسابقات جام جهانی در آن‌ها برگزار می‌شود شبکه اینترنتی Wi-Fi را در اختیار تماشاچیان می‌گذارند، اما باید اعتراف کنم کیفیت این خدمات اصلاً قابل قبول نیست».

البته باید گفت که مشکلات فراوانی دست به‌دست هم داد تا اختلالات اینترنتی گسترده در برزیل رقم بخورد و این کشور نتواند خدمات خود را به صورت قابل قبول به هواداران برساند. مسابقات جام جهانی از تاریخ 12 ژوئن 2014 آغاز شد و تا آخرین روز نیز فرآیند نصب و راه‌اندازی زیرساخت‌های مخابراتی و ارتباطی در شهرهای مهم، ورزشگاه‌های اصلی، فرودگاه‌ها، جاده‌ها، مراکز حمل‌ونقل عمومی و… ادامه داشت و البته در روز افتتاحیه مسابقات هنوز این اقدامات به اتمام نرسیده بود و دولت برزیل با حجم گسترده‌ای از مشکلات در بخش فناوری و تأمین خدمات اینترنتی و ارتباطی مواجه بود که البته، این مشکلات هم‌اکنون که 2 هفته از زمان آغاز بازی‌ها می‌گذرد ادامه دارد.

 

 تلاش‌های بی‌نتیجه

از آنجایی که در برگزاری «مسابقات فوتبال جام کنفدراسیون‌های 2013» آنتن‌‌دهی تلفن‌های همراه و نحوه پوشش‌دهی مخابراتی اصلاً رضایت‌بخش نبود، از مدت‌ها قبل تلاش‌های فراوان صورت گرفت تا در جام جهانی 2014 برزیل این مشکلات مرتفع شود. با وجود این گزارش منتشر شده از سوی خبرگزاری رویترز حاکی از آن است که دولت برزیل در این زمینه هم نتوانسته است شرایط خود را به حد قابل قبول برساند و این مسأله نگرانی‌ها و البته مشکلات فراوانی را به وجود آورده است.

وزیر ارتباطات برزیل از قبل اعلام کرده بود که با نصب شبکه‌های گسترده Wi-Fi در استادیوم‌ها سعی می‌کند بار ترافیکی در شبکه‌های مخابراتی را کاهش دهد و از این طریق بتواند تا 50 درصد ظرفیت شبکه‌ها را بالا ببرد. با وجود این، هم‌اکنون که چند روز از آغاز مسابقات گذشته است مشخص شد تئوری‌های قبلی چندان هم درست از آب درنیامده‌اند و نه‌تنها شبکه‌های Wi-Fi خدمات قابل قبولی در اختیار مردم نگذاشته‌اند، بلکه شبکه‌های مخابراتی هم مشکلات قبلی را دارند و ظرفیت آن‌ها توانایی حضور این تعداد مشترک و بار ترافیکی را ندارد.

 

همان‌طور که برناردو از قبل پیش‌بینی کرده بود، ورزشگاه Arena Corinthians که مراسم افتتاحیه و نخستین مسابقه جام جهانی فوتبال 2014 در آن برگزار شد تاکنون بیشترین مشکل را داشته است و از بین 62 هزار نفری که هر بار از داخل آن مسابقات را دنبال کردند، تنها حدود 10 درصد اعلام کردند که توانسته‌اند از طریق شبکه Wi-Fi فعالیت اینترنتی مورد نظر خود را انجام دهند و مابقی از این سرویس ابراز نارضایتی کردند. با وجود آن‌که برای این ورزشگاه زیرساخت‌های جامع‌تر و سیستم‌های پیشرفته‌تر در نظر گرفته شد، اما باز هم دولت برزیل نتوانست به نیاز حاضران در استادیوم پاسخ مناسب دهد و رضایت آن‌ها را جلب کند. این روزها می‌گویند که اگر شما در شهرهای برازیلیا، پورتو آلگره، سالوادور، مانائوس، کوئیبا و ریودوژانیرو مسابقات را دنبال کنید، به سختی می‌توانید آخرین عکس‌های خود را روی شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید و سرعت اینترنت شما را اذیت نکند. اما وضعیت اینترنت در مابقی شهرها،  حتی سائوپائولو هم قابل قبول نیست و عملاً می‌توان گفت که اینترنت در این شهرها از کار افتاده است. 12 استادیوم که مسابقات جام جهانی فوتبال در آن‌ها برگزار می‌شود درمجموع 3700 ایستگاه مخابراتی دارند و در آن‌ها از همان فناوری استفاده می‌شود که دولت بریتانیا در مسابقات المپیک لندن به کار گرفته بود. این ایستگاه‌های مخابراتی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هر ورزشگاه می‌تواند در آن واحد به‌صورت همزمان از 300 هزار تماس صوتی پشتیبانی کند. اما این مسأله به شرط آن است که هر تماس تلفنی در کمتر از 4. 2 دقیقه به اتمام برسد و البته، تعداد ایستگاه‌های مخابراتی هم در هر ورزشگاه فرق می‌کند و به همین خاطر می‌توان گفت کیفیت خدمات مخابراتی در برخی استادیوم‌ها از این میانگین هم پایین‌تر است. البته در این میان ورزشگاه Maracana در شهر ریودوژانیرو سیستم پیشرفته‌ای در اختیار گرفته است که به تمام 75 هزار تماشاگر خود امکان می‌دهد در آن واحد به‌صورت همزمان بیش از 515 هزار تماس صوتی و 48 هزار اتصال اینترنتی برقرار کنند که البته این اتصال به شبکه اینترنت هم باید در هر بار کمتر از یک ساعت به طول بینجامد.

 

برای افرادی که در خارج از محیط ورزشگاه‌ها به‌سر می‌برند شرایط به گونه دیگری است. این افراد معمولاً مجبورند از طریق تلفن همراه و خدمات مخابراتی به اینترنت متصل شوند و عملاً هیچ یک از آن‌ها نمی‌توانند خدمات قابل قبولی دریافت کنند. اگر قرار باشد جهانگردان حاضر در برزیل سیم‌کارت‌های شخصی خود را روشن کنند بطور روزانه هزینه‌ای بالغ بر 800 دلار به آن‌ها تحمیل می‌شود تا از این طریق بتوانند خدمات اطلاعاتی، تماس، ویدیو و نوشتار را در اختیار بگیرند. در مقابل، استفاده از اینترنت بی‌سیم در برزیل با حجم یک مگابایت از طریق اپراتورهای ودافون، EE و‌ O2 بطور میانگین حدود 8 دلار هزینه دارد.

 

مسافران البته با مشکلات دیگری هم مواجه هستند. به عنوان مثال اگر یک تماس خارجی با آن‌ها گرفته شود، به واسطه استفاده از خدمات رومینگ مجبورند به‌ازای هر یک دقیقه تماس بین 2 تا 3 دلار هزینه بپردازند و البته برای ارسال پیامک و استفاده از دیگر خدمات هم هزینه‌های مشابه محاسبه می‌شود.

به هر حال باید توجه داشت، برزیل که تا پیش‌ از این یکی از پیشرفته‌ترین کشورها در منطقه امریکای لاتین بود و در زمینه استفاده از فناوری‌های نوین و ارائه خدمات اینترنتی بالاترین سرعت را نسبت به همسایگان خود کسب کرده بود، این روزها مشکلات فراوانی را تجربه می‌کند که در تاریخ این کشور سابقه نداشت. با وجود این، وزیر ارتباطات برزیل به مردم این کشور اعلام کرده است که اگر تا اواسط ماه ژوئیه صبر کنند تا مسابقات به پایان برسد و توریست‌ها به کشور خود برگردند، خدمات ارتباطی به واسطه زیرساخت‌های جدیدی که به کار گرفته شده‌اند به گونه‌ای برای آن‌ها ارائه می‌شود که جبران سختی‌های این یک ماه را خواهد کرد.