ایرانیان‌نت دوباره اخطار می‌گیرد؟
افزایش سرعت اینترنت شاید رویایی دور برای برخی از کاربران به نظر برسد اما این موضوع قرار بود تا مرداد 93 با اجرای پروژه‌های اپراتور چهارم و رسیدن فیبر به در منازل کاربران در برخی شهرها به واقعیت تبدیل شود. اما چندی است که خبری از آخرین وضعیت فعالیتهای شرکت ایرانیان نت یا همان اپراتور چهارم کشور نیست.
اپراتور چهارم با هدف ایجاد توسعه توسعه، مدیریت شبکه ملی، دسترسی به فیبر نوری و ارائه سرویس‌های ارزش افزوده بر روی آن تأسیس شد و شروع به فعالیت کرد. مجوز فعالیت این شرکت که افزایش پهنای باند را با خود به همراه خواهد داشت در سال 89 به دست معاون اول رییس جمهوری امضا شد.
اما فعالیت جدی ایرانیان نت زمانی آغاز شد که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مجوز این شرکت را مبنی بر ایجاد شبکه ملی اطلاعات و دسترسی فیبر نوری در ایران در آبان ماه سال 91 صادر کرد.
نشان تجاری این شرکت که در آن از شکل مربع و رنگ زرد استفاده شده که در بردارنده‌ی صفات پایداری ارتباط در همه سرزمین، زادگاه، زاد بوم، شهر و کشور است.
این شرکت که 20 درصد سهام آن متعلق به دولت است، وعده داده که تا تاریخ مرداد سال 93، 400 هزار ایرانی را به شبکه‌ی فیبر نوری وصل خواهد کرد. در فاز اول اجرای این طرح، هفت شهر تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، کرج و قم به شبکه فیبر نوری متصل خواهند شد.
قرار است این شرکت تا 10 سال آینده هشت میلیون کاربر ایرانی را به شبکه‌ی فیبر نوری آن هم با سرعت 20 مگابیت بر ثانیه متصل کند البته نباید این موضوع را فراموش کنیم که این شرکت در ارائه‌ی پهنای باند طبق سیاست‌ها و قوانین کشور عمل خواهد کرد.
به علت کامل بودن پروانه این شرکت، ایرانیان‌نت می‌تواند تمام خدمات ارتباطی را به کاربران خود ارائه کند، البته قبل از ارائه این خدمات باید مجوزهای لازم را از مراکز ذی‌صلاح دریافت کند.
اوایل سال 93 مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خوزستان گفته بود: صحبت‌های اولیه برای فعال‌سازی اپراتور چهارم(HTTS) در خوزستان انجام شده و سعی میشود این اپراتور امسال در استان فعال شود.
وی در رابطه با این موضوع عنوان کرده است: اپراتور چهارم موظف است اینترنت را از طریق فیبرنوری تا در منازل انتقال دهد و در واقع فیبرکشی اینترنت تا در منازل است. شروع این پروژه در تهران نیز آغاز نشده و تنها مجوز آن داده شده است و هم‌اکنون در مراحل اولیه اجرای آن در خوزستان هستیم.
ملکی‌جهان ادامه‌داد: قرار است در 6 ماهه اول امسال این طرح در تهران عملی شود و پس از آن نیز در کلان شهرها به اجرا درآید. تاکنون اهواز به دلیل عدم وجود زیرساختهای لازم، جزء کلان شهرهایی که این طرح در آن اجرا میشود، نیست اما امیدواریم بتوان با تلاش‌های صورت گرفته اپراتور چهارم را در خوزستان فعال کرد.
وی خاطرنشان‌کرد: اجرای این طرح به سرمایه و ارز بری بالایی احتیاج دارد و به همین دلیل خوزستان تاکنون جزو استان‌هایی که طرح در آن اجرا میشود، نبوده است.
مدیر عامل اپراتور چهارم تغییر کرد
اواخر سال گذشته طی حکمی از سوی رییس هیات مدیره شرکت خدمات ارتباطی و الکترونیکی ایرانیان نت، محسن باقری چناری به عنوان مدیر عامل جدید اپراتور چهارم «مجری شبکه فیبرنوری کشور» منصوب و در مراسمی با حضور معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت معرفی شد.
باقری چناری – مدیر عامل جدید اپراتور چهارم – ضمن ابراز امیدواری برای ایجاد شبکه فیبر نوری (FTTX) براساس پروانه صادره از سوی رگولاتوری، از سیاست‌گذاران حوزه ارتباطات کشور خواست، ماموریت اپراتور چهارم را ماموریتی ملی تلقی کنند و با حمایتهای قانونی از این پروژه ملی، جبران عقب‌ماندگی‌های دیجیتالی کشور را سرعت بخشند.
وی گفت: کمک‌های مورد انتظار اپراتور چهارم از مسوولان و دست‌اندرکاران حوزه ارتباطات کشور، امکان استفاده از زیرساختهای موجود از قبیل داکتها و کانالهای مخابراتی در شهرهای بزرگ، همچنین استفاده از فیبر نوری سایر سازمان‌هاست که به دلیل قابلیتهای این فناوری از همه ظرفیت آنها استفاده نمی‌شود.
وی افزود: اجرای شبکه فیبر نوری تنها راه اصولی برای تحقق دولت الکترونیک، شبکه ملی اطلاعات و رسیدن به پهنای باند مناسب در دسترسی کاربران به سرویس‌های باند پهن است و تلاش در این زمینه، تنها از طریق همسویی وزارت ارتباطات و همراهی شهرداری‌ها با اپراتور چهارم به ثمر خواهد رسید.
باقری معتقد است در این پروژه‌ی ملی، نقش وزارت ارتباطات نقشی تعیین و تسهیل‌کننده و نقش شهرداری‌ها، نقش جان بخشی به دنیای مجازی ایران از طریق شبکه فیبر نوری است.
به گفته او ایجاد و توسعه شبکه فیبر نوری برنامه‌ای جهانی و ضرورتی ملی برای بهره‌مندی از فضای بی‌انتهای مجازی است. فضایی که با کمترین هزینه‌های کاربری، شیوه‌های نوینی از زندگی را برای مردم قراهم میکند و البته داخل شدن در این فضا، نیازمند معجزه اصحاب رسانه در معرفی، توصیف و تصویر‌سازی دنیای جدید برای مردم ایران زمین است.
ایرانیان نت فرجه می‌خواهد
اما چندی پیش پس از آنکه وزیر ارتباطات از تذکر به اپراتور چهارم خبر داد، رییس هیات مدیره شرکت ایرانیان نت به نیاز این شرکت به فرجه‌های زمانی بیشتر از سوی وزارت ارتباطات تاکید کرد.
علی حکیم جوادی به ارائه توضیحاتی درباره آخرین وضعیت پروژه فیبر نوری در کشور پرداخت و گفته بود: پروژه FTTX یا همان اپراتور فیبر نوری پروژه خاصی است که به دلیل وابستگی‌اش به زیر ساخت‌ها نیاز به حمایتهای مختلف دارد.
او گفت: شاید به دلیل نیاز این پروژه به حمایت است که در حال حاضر 20 درصد سهام این طرح در دست بخش دولتی قرار دارد.
اما وی در پاسخ به انتقاداتی که درباره کند پیش رفتن این پروژه مطرح شده بود، اظهار کرد: اجرای این پروژه نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی دارد که به همین دلیل ترجیح داده شده است پیش از آغاز امور اجرایی امور مطالعاتی لازم بر روی این پروژه صورت گیرد تا با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به جذب سرمایه‌گذار اقدام شود.
حکیم جوادی با اشاره به همکاری یک شرکت خارجی با پروژه ایرانیان نت ادامه داد: بدون انجام امور مطالعاتی نمی‌توان گام‌های اجرایی برداشت و با توجه به سرمایه‌گذاری بسیای که این پروژه نیاز دارد لازم بود ظرفیتهای داخلی وخارجی را شناسایی کنیم و بر اساس طرح‌های اقتصادی پیش رویم.
وی در ارتباط با انتقادات اخیر وزیر ارتباطات از اپراتور چهارم نیز اظهار کرد: تصور می‌کنم نگرانی‌های وزیر ارتباطات در آینده نزدیک و با حمایت‌هایی که امید می‌رود از اپراتور چهارم صورت بگیرد این مشکلات برطرف شود.
وی در عین حال تصریح کرد: ما هر نوع اخطار وزارتخانه را به نوعی پیشران خود می‌دانیم و اکنون بر این باور هستیم که انتقادات مطرح شده گویای توجه ویژه وزیر ارتباطات به اپراتور چهارم است که این مساله برای ما اهمیت بسزایی دارد حال نیز امیدواریم با گزارش‌هایی که ما ارائه خواهیم کرد و کمک‌هایی که صورت می‌گیرد روند کار سرعت بیشتری بگیرد.
رییس هیات مدیره ایرانیان نت همچنین عنوان کرد: بر اساس پروانه اپراتور چهارم ما باید تا پایان سال آینده اولین سرویس‌های خود را ارائه کنیم اما گویی هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم و با توجه به سختی کار در این پروژه فکر می‌کنیم باید کمی از سوی سازمان تنظیم مقررات به ما کمک شود و فرجه بیشتری به ما داده شود.
طبق پروانه اپراتور چهارم باید تا پایان سال 93 یک میلیون مشترک داشته باشد و مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت در زمینه‌ی پروانه اپراتور چهارم اعلام کرد که پروانه این اپراتور در راستای سرویس‌های آینده صادر و دوره‌ی حفاظت آن نیز برای حمایت از سرمایه‌گذار لحاظ شده است.
محمود خسروی چندی پیش درباره‌ی انحصار ایجاد شده برای این اپراتور و تناقض آن با ایجاد فضای رقابتی گفت: شاید بهتر باشد به جای انحصار گفته شود، در راستای حفاظت از سرمایه‌گذار؛ دوره‌ای را برای این اپراتور در نظر گرفته‌ایم؛ زیرا اگر چنین دوره‌ای نباشد سرمایه‌گذار حاضر به انجام فعالیت در برابر اپراتورهایی که پیش از این وجود داشته‌اند، نمی‌شود.
او دوره‌ی حفاظت را مهم‌ترین دوره حیات یک اپراتور دانست و افزوده بود: در این دوره حفاظت، این اپراتور می‌تواند خدمات خود را به جامعه عرضه کند تا در مرحله‌ی بتواند در رقابت با سایر فعالان حرفی برای گفتن داشته باشد.
هنوز اتفاقی نیفتاده است
دهقانی – رییس مجمع عمومی ایرانیان نت اخیرا با بیان این‌که سال 91، سال بسترسازی و تدارک مقدمات و اخذ پروانه بهره‌برداری برای ورود به حوزه‌های اجرایی و عملیاتی بود، سال 92 را سال نیل به اهداف تعیین شده در پروانه صادره از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دانسته بود.
اما روابط عمومی شرکت خدمات ارتباطی والکترونیکی ایرانیان نت در پاسخ به برخی از انتقادها که در برخی رسانه‌ها منتشر شد توضیحاتی را ارایه کرده بود که به آن اشاره می‌کنیم:" ایجاد یک شبکه پهن باند مبتنی بر فیبرنوری در جغرافیای بزرگ ایران، صرفا با یک طراحی دقیق، معماری صحیح و براساس استانداردهای بین المللی و زمانی منطقی میسر است.
از آنجاییکه شرکت ایرانیان نت طبق پروانه صادره از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، باید در سال دوم فعالیت خود سرویس‌های قابل ارایه در شبکه FTTx را راه اندازی و ارایه کند، لذا اجرای این شبکه ملی مانند همه پروژه های بزرگ در سراسر جهان به چند فاز اجرایی تقسیم و به ترتیب در حال اجراست.
مطلبی که رییس هیئت مدیره این اپراتور درخصوص کمک بیشتر وزارت ارتباطات به اجرای این شبکه مطرح کرده، به دلیل آنکه مصادیق آن جذابیتی برای خوانندگان ندارد ذکر نشده که برخی ازآنها عبارتند از:
امکان استفاده از شبکه کابل نوری شهری و بین شهری بلا استفاده سازمانها، بسیاری از سازمانها در سالهای گذشته به تناسب نیاز سازمانی خود شبکه‌ای برای ارتباطات شهری و بین شهری اجرا کرده اما از حداقل ظرفیتهای آن نیز استفاده نمی کنند. اپراتورچهارم انتظاردارد، تمهیداتی از سوی وزارت ارتباطات فراهم شود که این امکانات باتوجه به قابلیتهای فیبرنوری به صورت مشترک مورد استفاده قرارگیرد تا علاوه بر کاهش زمان اجرای شبکه FTTx از انجام هزینه‌های اضافه نیز پیشگیری شود.
استفاده از شبکه داکت شهرهای بزرگ؛ ازآنجاییکه اجرای شبکه های جدید بویژه درشهرهای بزرگ به دلیل مشکلات حفاری در خیابانهای پرترافیک ضمن احتمال تخریب زیرساختهای گاز، برق، آب ، مخابرات و البته هزینه‌های سرسام آور آن، تقریبا غیر ممکن است، انتظار می رود، وزارت ارتباطات شرایطی فراهم کند که استفاده از امکانات بی بدیل شبکه کابل وداکت موجود، مورد استفاده همه اپراتورها بویژه این اپراتور قرار گیرد.
برای اجرای شبکه فیبرنوری درایران، تمامی اطلاعات مورد نیاز از طریق تعریف یک مرحله زمان بر، تحت عنوان " فاز مطالعاتی شبکه فیبرنوری " جمع آوری شده است. درواقع، فاز مطالعاتی برای این پروژه عظیم ملی، هدفی استراتژیک و مدیریتی در اپراتور چهارم تعریف شده و در دستورکار شرکت ایرانیان نت قرار گرفته است.
درحال حاضر شرکتهای مشاور داخلی و خارجی درکنار کارشناسان اپراتور چهارم به انجام وظیفه مطالعاتی خود مشغول هستند. در این مرحله انتظار حمایت از وزارت ارتباطات که علاقمندی بسیاری به بهره برداری هرچه سریعتر از شبکه فیبرنوری را دارد، انتظاری دور از ذهن نیست.
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای مجاور، شاهد حمایتهای جدی دولتها در به ثمر رساندن پروژه FTTx هستیم و این حمایتها، درحوزه های مختلف انجام می شود.
بنا به گزارش شرکت بین المللی McKinsey درکشورهای کره جنوبی، هنگ کنگ و ایالات متحده امریکا به حمایت های حقوقی دولت از طریق انحصاریت رگولاتوری تاکید می شود. دراین روش رگولاتوری محور تنظیم مقررات مربوط به بهره برداری از زیرساختهای ارتباطی بوده و امکانات موجود به تناسب نیاز، در اختیار اپراتورها قرار می گیرد.
در کشورهایی همچون نیوزیلند، استرالیا، قطر و عمان به حمایت مالی دولت توجه بیشتر می گردد. دراین روش، دولت برای اجرای زیرساختهای ارتباطی سوبسید می‌پردازد و بدین ترتیب نقشی محوری دارد و اپراتورها را در چگونگی بهره مندی از امکانات زیرساختی مدیریت میکند. دراین کشورها، برای توسعه شبکه فیبر نوری بودجه مستقل ملی اختصاص داده می شود.
در کشورهایی همچون ژاپن، تایوان و سنگاپور حالتی ترکیبی از حمایت های حقوقی و مالی مطرح است. در کشور ژاپن دولت از طریق بسته های مشوق مالیاتی از پروژه شبکه فیبر نوری شرکت NTT حمایت می کند.
همچنین به عنوان مصداقی از حمایتهای حقوقی، می توان به حمایت رگولاتوری کشور آمریکا از شرکت Verizon FIOS اشاره داشت.
دولت استرالیا نیز به کمپانی Telstra اجازه گذراندن شبکه دسترسی فیبر نوری خود از طریق شرکت NBN که وابسته به دولت است را داده است تا بدینوسیله هزینه های این شرکت کاهش یابد.
اجرای پروژه فیبرنوری ایران طبق برنامه درحال انجام وجای هیچ گونه نگرانی برای وزارت ارتباطات، مسوولان و اندیشمندان حوزه وجود ندارد. حمایت دولت بویژه در تخصیص امکانات زیرساختی از جمله داکتها و کانالهای موجود می تواند زمان عملیاتی شدن شبکه را کاهش ، موفقیت اپراتور چهارم را افزایش و هزینه های آن را به حداقل برساند".
در هر حال به کارگیری نیروهای انسانی ماهر و توانمند، سازماندهی مناسب و برنامه‌ریزی و کنترل برنامه‌ها به منظور تامین انتظارات جامعه از اپراتور چهارم از ملزومات این پروژه بوده و شبکه دسترسی کاربران خانگی، سازمانی و تجاری به فیبرنوری یک ضرورت ملی است که تحقق آن برعهده شرکت ایرانیان نت نهاد شده است و این شرکت ملزم است همگام با سایر کشورهای پیشرفته جهان شبکه را در زمان تعیین شده برای استفاده عمومی آماده کند.