بازار فروش شماره‌های خاص تلفن ثابت; قیمت‌های داغ روی شماره‌های رند
عاقله ترابی: حدود بیست سی سال پیش نه‌تنها کسی تلفن همراه نداشت، بلکه تلفن ثابت هم در هر خانه‌ای پیدا نمی‌شد. ولی حالا دیگر با پیشرفت تکنولوژی ارتباطی، تلفن ثابت از اجزای جدانشدنی همه منازل شده است.
این روزها دیگر داشتن خط ثابت امتیاز نیست، بلکه رند‌بودن آن امتیاز است. بیشتر ما دوست داریم خط تلفن ثابتمان رند باشد و وقتی به کسی شماره آن را می‌دهیم آنقدر روان باشد که مخاطب نیازی به کاغذ و خودکار برای یادداشت‌کردنش نداشته باشد. برخی شماره‌های رند موسیقی لفظی دارند و بین برخی هم روابط عددی حاکم است که باعث میشود اگر آن شماره را یک بار به مخاطب بگوییم به شکل غیرارادی در ذهن او ثبت شود؛ حتی اگر برای نخستین بار باشد که آن شماره را می‌شنود. داشتن خط ثابت رند برای موسسه‌هایی که ارتباطات زیاد مردمی دارند از ضرورت‌ها است ولی جدا از این اماکن عمومی، کم نیستند افرادی که تمایل دارند شماره ثابت شخصی‌شان رند باشد.
بدیهی است که همه ما نمی‌توانیم خط دلخواه‌مان را داشته باشیم. تعداد شماره‌های رند در مقایسه با شماره‌های عادی بسیار کم است و طبیعتا محدودیت‌هایی برای در اختیار داشتن این شماره‌هاوجود دارد. ولی برای تجربه این حس لذتبخش چه هزینه‌ای باید بپردازیم؟ آیا تنها مانع هزینه پرداخت برای خرید است یا قوانینی هم سر راهمان است؟
برای اطلاع‌یافتن از قیمت‌ها و چند و چون عرضه شماره‌های تلفن ثابت با چند مرکز مخابراتی تماس می‌گیریم. قیمت یک خط معمولی تلفن ثابت پنجاه هزار تومان است، ولی اگر شماره رند بخواهیم قضیه فرق می‌کند. مخابرات شماره‌های رند را به چند گروه تقسیم کرده است که ظاهرا خرید آنها خیلی هم کار راحتی نیست. با اینکه اطمینان می‌دهند که هر نوع شماره رندی بخواهیم واگذار می‌کنند ولی قیمت را تلفنی نمی‌گویند و از مشتری می‌خواهند که در صورت نیاز به این شماره‌های رند و آگاهی از قیمت در مرکز حضور یابد. این موضوع این پرسش را به وجود آورده که مگر قیمت‌ها مشخص نیست؟ اگر این شماره‌ها واگذار می‌شوند چرا قیمت‌شان را اعلام نمی‌کنند و چرا قیمت‌ها حتما باید حضوری اعلام شود؟
برای دست‌یافتن به پاسخ این پرسش‌ها و آگاهی کامل از نحوه واگذاری شماره‌های رند سراغ محمدرضا بیدخام، معاون تجاری مخابرات استان تهران رفتیم که مصاحبه ما را با وی در ادامه می‌خوانید.
به چه شماره‌هایی شماره رند گفته میشود؟
شماره‌های رند به چهار دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند. گروه برنز، نقره‌ای، طلایی و الماس که به ترتیب گروه الماس رندترین و گران‌ترین شماره‌ها را دارد. یک آیتم دیگر هم داریم که سفارش به درخواست مشتری است. این مورد قبل از برنز قرار می‌گیرد. مشترکانی که به این شماره‌ها نیاز دارند می‌روند امور مشترکین مراکز مخابراتی و تقاضای دریافت این نوع شماره‌ها را می‌دهند.
منظور از شماره‌های سفاشی چیست و کلا این چهار گروه چگونه تعریف می‌شوند؟
شماره‌های سفارشی به گونه‌ای هستند که فرد به شماره خاصی نیاز دارد و از مراکز مخابراتی شماره مورد نظر خود را درخواست می‌کند. به طور کلی شیوه گروه‌بندی شماره‌های رند براساس فرمولی است که برای سیستم‌ها تعریف شده است. این تقسیم‌بندی فرمول خاصی دارد که دستی نیست. درواقع مراکز مخابراتی هیچ نقشی در تقسیم‌بندی این شماره‌ها ندارند و گروه‌بندی به‌طور خودکار و سیستماتیک صورت می‌گیرد.
آیا همه این شماره‌ها به مشتریان واگذار میشود؟
خیر. ما طلا و الماس را واگذار نمی‌کنیم و برای فروش آنها فعلا برنامه‌ای نداریم، مگر در موارد خاص.
منظورتان از موارد خاص چیست؟ این شماره‌ها دقیقا به چه افرادی واگذار میشود؟
این شماره‌ها به طور کلی واگذار نمی‌شود، مگر برای سازمان‌های دولتی یا مراکز عام‌المنفعه که در آن صورت تقاضای سازمان مربوط به کمیته شماره‌های رند ارجاع داده میشود تا درباره‌اش تصمیم‌گیری شود.
علت واگذار‌نکردن شماره‌های طلا و الماس چیست؟
از آنجا که شماره‌های این دو گروه بسیار رند است، بنابراین تعدادشان هم محدود است، یعنی چیزی حدود یک صدم شماره‌های دیگر میشود، به همین سبب سعی می‌کنیم فعلا این شماره‌ها را واگذار نکنیم.
اگر قرار بر این است که شماره‌های الماس و طلا واگذار نشود، چرا وقتی با مخابرات تماس می‌گیریم و تقاضای این شماره‌ها را داریم می‌گویند واگذار میشود؟
امکان ندارد الماس یا طلا در مراکز مخابراتی فروخته شود. این شماره‌ها را شخص می‌تواند از دست مصرف‌کننده بخرد، مثلا ممکن است شخصی خط تلفن الماس داشته باشد و الان بخواهد آن را واگذار کند به غیر. در این صورت هیچ محدودیتی در فروش وجود ندارد، ولی مخابرات به‌ندرت و فقط در موارد خاصی این شماره‌ها را واگذار می‌کند.
ولی ما با چند مرکز مخابراتی تماس گرفتیم و همه آنها گفتند که شماره‌های طلا و الماس را واگذار می‌کنند.
اگر مخابرات الماس یا طلا واگذار می‌کند من در جریان نبوده‌ام ولی اگر جای خاصی هست ما پیگیری می‌کنیم. البته ممکن است موارد خاصی باشد که در آن صورت کمیته شماره‌های رند تعیین قیمت می‌کند. این احتمال وجود دارد.
قیمت هریک از این خط‌ها چقدر است؟
الان قیمت پایه شماره‌های سفارشی ۳۵۰هزار تومان و برنز ۵۰۰ هزار تومان است. شماره‌های گروه نقره‌ای هم با قیمت پایه یک میلیون و دویست‌هزار تومان واگذار میشود.
این قیمت‌های پایه تا چه میزان گنجایش افزایش دارند؟
ظرفیت چندانی برای افزایش این شماره‌ها وجود ندارد. در مناطق مختلف تهران بافت‌های متفاوتی وجود دارد که برخی از این بافت‌ها کشش ۳۵۰ هزار تومان را هم ندارند، بنابراین این شماره‌ها اغلب با همان قیمت پایه واگذار می‌شوند.
شماره‌هایی که الان در بازار آزاد با قیمت بالا به فروش می‌رود از کجا به دست این افراد رسیده است؟
این خطوط مربوط به سال‌های گذشته میشود. درواقع افرادی که الان خطوط الماس یا طلا دارند سال‌های گذشته این خطوط را خریده‌اند. پنج سال پیش بحث رند‌بودن مطرح نبود. ولی از سال ۱۳۸۸ بحث شماره‌های رند مطرح شد و گروه‌بندی‌ها انجام گرفت. در آن سال شرکت مخابرات آیین‌نامه‌ای تصویب کرد و طبق آن شماره‌ها برای فروش به مراکز مخابراتی سپرده شد. قبل از آن هیچ محدودیتی در واگذاری شماره‌های رند نبود.
حدود دو سال گذشته شماره‌های رند در دو نوبت به مزایده گذاشته شده و ظاهرا استقبال چندانی از آن نشده است. علت چه بوده؟
ما شماره‌ها را بلوکی واگذار می کردیم و تعداد این بلوک‌ها زیاد بود. از طرفی قیمت هم بالا بود و مشتری توان خرید را نداشت. این دو علت باعث شد که استقبال چندانی از این مزایده‌ها نشود.
شماره‌های رند چگونه از شماره‌های عادی جدا میشود؟
گروه‌بندی شماره‌ها به صورت مکانیزه طبق تعریفی که به سیستم داده میشود صورت می‌گیرد و مراکز مخابراتی دخل و تصرفی در تعیین گروه شماره‌ها ندارند.
آیا این شماره‌ها دوباره تولید می‌شوند؟ درواقع آیا ظرفیت‌ها را افزایش می‌دهید که به تولید بیشتر منجر شود؟
خیر. امکان توسعه شماره‌های رند بسیار کم است. چون سرشماره‌ها از قبل تعریف شده و امکان اینکه شماره رند جدید به وجود بیاید بسیار کم است.
شماره‌های چهار یا پنج رقمی چگونه واگذار می‌شوند؟
این شماره‌ها کدهای خدماتی هستند و برای شرکت‌های حقوقی است و به اشخاص حقیقی واگذار نمی‌شود.
آیا این سری هم شماره‌های رند و غیررند دارند؟
بله ولی شماره‌های رند را در حال حاضر اصلا واگذار نمی‌کنیم.
هزینه این شماره‌ها چقدر است؟
همه هزینه‌های شماره‌های چهار یا پنج‌رقمی از قبیل هزینه خرید و نگهداری مصوب سازمان تنظیم مقررات است. درباره میزان دقیق این شماره‌ها در حال حاضر حضور ذهن ندارم. هزینه شماره‌های چهار رقمی با پنج رقمی تفاوت دارد همچنین قیمت شماره‌های یک‌طرفه یا دوطرفه این خطوط متفاوت است. ولی در نهایت تعرفه‌ها‌ی آن مطابق تعرفه سازمان تنظیم مقررات است.
باتوجه به اینکه هزینه خرید این خطوط بالا است، مشترک باید هزینه نگهداری هم بپردازد که آن هم قیمت بالایی دارد. علت این هزینه بالا چیست؟
وقتی ما یک شماره چهاررقمی واگذار می‌کنیم درحقیقت 10هزار شماره در مخابرات خرج میشود. اگر پنج رقمی باشد هزار شماره. قاعدتا هزینه‌های آن هم به اندازه هزینه شماره‌های معمولی نیست و به تبع هزینه نگهداری آن هم بالا است.