با وجودی که هنوز بر سر این مساله که چه کسی را میتوان کاربر حقیقی اینترنت دانست بحثهایی وجود دارد اما رقابت میان روشهای اتصال به شبکه اینترنت برای جذب کاربران بیشتر میان شرکتهای ارایه کننده اینترنت هر سال افزایش مییابد و در آمارهای اعلامی از سوی مرکز توسعه ملی اینترنت (متما) نیز تاثیرگذار است.
مرکز توسعه ملی اینترنت آماری اعلام کرده که بر اساس آن 36 میلیون و 918 هزار نفر کاربر اینترنت تا پایان سال گذشته در ایران با استفاده از راههای اتصالی مختلف از جمله وایمکس، دایل آپ، ای دی اس ال، تلفن همراه و در نهایت فیبر نوری به شبکه جهانی اینترنت متصل شدهاند که این آمار حدود 49 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهند.
اگرچه طبق آمار مرکز توسعه ملی اینترنت تعداد کاربران تلفن همراه در سال 91 از سایر کاربران پیشی گرفته بود اما بر اساس آمار همین مرکز، کاربران شبکه ای دی اس ال با فاصله کمی از کاربران GPRS یا اینترنت تلفن همراه بیشترین تعداد کاربر را در سال 92 داشتند.
با افتتاح پروژه مرکز تبادل ترافیک اینترنت کشور (LXP) و افزایش 27 درصدی پهنای باند به گفته وزیر ارتباطات ضریب نفوذ اینترنت نیز در کشور افزایش پیدا خواهد کرد. از سوی دیگر با راهاندازی نسل سوم ارتباطی از سوی دو اپراتور همراه اول و ایرانسل مسئولان انتظار دارند که کاربران اینرنت که از طریق تلفنهای همراه به شبکه متصل میشوند نیز افزایش یابد که این امر نیز به نوبه خود به افزایش ضریب نفوذ اینترنت در کشور میانجامد.
با وجود اینکه میزان نفوذ اینترنت در هر کشور شاخصی از میزان توسعهیافتگی کشورها به حساب میآید و در عین حال نیز میتواند بستر مناسبی را برای سیاستگذاری در این حوزه به وجود آورد اما افزایش ناگهانی تعداد کاربران شبکه تبادل اطلاعات مخالفانی هم دارد.
در این باره علیرضا شاهمیرزایی – عضو شورای عالی فضای مجازی – مدت کوتاهی پس از آنکه دو اپراتور اول کشور نسل سوم ارتباطی را راهاندازی کردند، اظهار کرد که با این مجوز ناگهانی وزارت ارتباطات تعداد کاربران اینترنت پهن باند حدود صد برابر شده است و این فزایش ناگهانی تعداد کاربران را امری نامتعارف تلقی کرد.
شاهمیرزایی افزایش پهنای باند را که افزایش تعداد کاربران اینترنت را در پی خواهد داشت مستلزم داشتن سیاستگذاری و فرهنگسازی در حوزه چگونگی استفاده از این تکنولوژی دانست.
چندی پیش اما محمود خسروی – معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – از افزایش 3 میلیون کاربر اینترنت پرسرعت خبر داد. با این حال این سوال مطرح میشود که چه شاخصی برای محاسبه یک فرد به عنوان کاربر اینترنت در این سرشماری مورد استفاده قرار گرفتهاست.
وی پیش از این اعلام کرده بود که تعداد کاربران اینترنت در سال 93 به 42 میلیون نفر رسیده است.
خسروی همچنین درباره ظرفیت پهنای باند داخلی کشور با اشاره به اینکه در گذشته و تا پیش از شروع دولت یازدهم ظرفیت پهنای باند داخل کشور 600 گیگابیت بر ثانیه بود که طی یک سال گذشته این عدد به 1200 گیگابیت رسید گفته بود: اکنون برنامهها به گونهای است که ما حتی به دنبال 10 برابر کردن این ظرفیت هستیم.
کاربرانی که تنها یک بار به اینترنت متصل شدهاند
شاخصی که در ایران برای شناسایی فرد به عنوان کاربر اینترنت در نظر گرفته میشود این است که اگر فرد با استفاده از هر روشی یک بار به شبکه اینترنت متصل شود کاربر به حساب میآید بنابراین میتوان گفت در تمامی آمارهایی که ارائه میشود ممکن است عده چشمگیری وجود داشته باشند که کاربران دائمی شبکه اینترنت نیستند بلکه به هر نحو و دلیلی به تعداد محدود از این شبکه استفاده کردهاند و تعدادی نیز احتمالا کاربران دائمی اینترنت هستند که ساعتها وقت خود را در روز صرف گشت و گذار در فضای مجازی میکنند.
بر اساس همین شاخصها در سال 91 تعداد کاربران شبکه ADSL تعداد 11 میلیون و 991 هزار نفر بوده است که 15.96 درصد از افراد جامعه را تحت پوشش قرار میدهد. در رتبه بعدی پس از ADSL اینترنت تلفن همراه قرار داد که با پوشش 12.25 درصد به 9 میلیون و 207 هزار نفر در کشور خدمات اینترنتی ارائه میدهد.
پس از آن راههای اتصالی دایل آپ، فیبر نوری و وایمکس به ترتیب با ضریب پوشش 9.23 ، 8.13 و 3.27 شیوههایی هستند که کاربران اینترنتی از آنها استفاده میکنند.