اختلال عجیب درفعال سازی iMessage اپل در ایران
مهدی تقی زاده : کاربران محصولات اپل با اشتیاق منتظر انتشار نسخه جدید سیستم عامل این شرکت با نام Mac OS X Yosemite بودند تا از یکی از قابلیت‌های جذاب این نسخه به نام Continuity استفاده کنند. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد که تماس‌های تلفنی و پیامک‌های دریافتی روی آیفون خود را روی کامپیوتر مک و دیگر iDeviceهای خود پاسخ دهند، استفاده کنند. اما به لطف رفتار عجیب اپراتورهای موبایل در ایران تا این لحظه حداقل استفاده از این امکان برای ارسال و دریافت پیامک امکان‌پذیر نبوده است.
ماجرا چیست؟
استفاده از امکان Continuity مستلزم این است که iMessage را که یک سرویس پیام‌رسان مختص اپل است، روی تلفن خود فعال کنید. فرآیند فعال‌سازی این سرویس به این صورت است که با درخواست فعال‌سازی، آیفون به صورت خودکار یک پیامک به شماره تلفنی در ایالات متحده ارسال می‌کند و بعد از دریافت پیامک در مقصد، پاسخ آن به تلفن شما ارسال میشود. بعد از این رفت و برگشت اپل اطمینان حاصل می‌کند که شماره اعلام شده واقعا متعلق به شماست و سرویس iMessage را برای آن شماره فعال می‌کند. همین فرایند در مورد سایر ابزارهای پیام رسان مثل وایبر و تلگرام نیز طی میشود.اما مشکل کجاست؟ اپراتورهای تلفن همراه در ایران روش‌هایی برای ارسال پیامک به شماره‌های خارج از ایران در پیش گرفته‌اند که فرآیند ارسال و دریافت پیامک را با مشکل روبه‌رو کرده و مانع فعال‌سازی سرویس iMessage برای مشترکان خود میشود.
نگارنده شخصا با سیم‌کارت‌های سه اپراتور اصلی یعنی همراه اول، ایرانسل و رایتل این فرآیند را آزمایش کرده و در هر سه مورد فعال‌سازی انجام نگرفت. برای اطمینان از اینکه ارسال پیامک به شماره‌ای در ایالات متحده دقیقا به چه صورت توسط هر اپراتور انجام میشود، آزمایشی به این صورت انجام گرفت که از سیم کارت هر یک از این اپراتورها یک پیامک به یک شماره در ایالات متحده که امکان چک کردن آن از طریق Google Voice در ایران وجود داشت ارسال شد و نتیجه حاصل به این صورت بود:
پیامک همراه اول به کلی روی شماره مزبور در امریکا دریافت نشد.
پیامک رایتل روی شماره مزبور دریافت شد، اما نه از شماره رایتل، بلکه از یک شماره دیگر در امریکا (آیا رایتل از سرویس‌های مانند SIP Number استفاده می‌کند؟)
پیامک ایرانسل با شماره اصلی فرستنده روی شماره مزبور دریافت شد. اما کماکان امکان فعال‌سازی iMessage روی سیم‌کارت‌های ایرانسل نیز وجود نداشت.
حال اینکه چرا این رفتار چندگانه در ارسال پیامک به شماره‌های خارج از ایران از طرف اپراتورهای مختلف انجام میشود محل سوال است و مشخص نیست که اصولا قانون و نظارتی از طرف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در این خصوص اعمال میشود یا نه.
ضمن اینکه به نظر می‌رسد که ارسال با یک شماره دیگر غیر از شماره مشترک نقض حریم خصوصی کاربر باشد.
موضوع دیگر این است که محدودسازی فعال‌کردن iMessage توسط تمامی‌اپراتورهای فعال در ایران شایبه انحصارطلبی آنها برای مجبور ساختن کاربران به استفاده از خدمات غیررایگان پیامک را ایجاد می‌کند. فراموش نکنیم که در بحث مسدودسازی سرویس‌هایی چون وایبر و واتزاپ نیز شایعاتی مبنی بر دخالت اپراتورهایی که منفعت مادی آنها به خطر افتاده است، وجود داشت.
زیرساخت پاسخ بدهد
فناوران این موضوع را از یکی از اپراتورهای تلفن همراه پیگیری کرد که جوابی درخور توجه به آن داده شد. بر اساس اعلام معاون فنی این اپراتور، ارسال بسته‌های ارتباطی تا شرکت زیرساخت بر عهده اپراتور است و از آنجا به بعد، این زیرساخت است که بسته را به مقصد می‌رساند. بنابراین شاید این مشکل مربوط به پروتکل‌های زیرساخت باشد. به نظر می‌رسد این پاسخ می‌تواند پاسخ سایر اپراتورها نیز نسبت به این موضوع باشد؛ حال باید منتظر ماند تا پاسخ بخش فنی شرکت ارتباطات زیرساخت ارایه شود. اما آنچه مسلم است اکنون کاربران اپل در فعال کردن برنامه کاربری iMessage با مشکل روبه‌رو هستند. هر چند که مشابه این فرآیند در فعال کردن بسیاری از برنامه‌های کاربردی دیگری نیز مانند وایبر یا واتزاپ صادق بوده و تاکنون اختلالی در این فرآیند فعال شدن این برنامه‌های کاربردی مشاهده نشده است.