استفاده از نرمافزارهای موبایلی راهکاری است که در دنیا بسیاری از کاربران آن را برای کاهش هزینههای ارتباطی مورد استفاده قرار میدهند. راهکاری که گویا در موسم حج نیز مورد استقبال نسبی قرار گرفته بود.
در سال 1390 بنا بر آمارهایی که از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت منتشر شد، در ایام حج بیست و سه میلیون و 220 هزار دقیقه مکالمه بین ایران و عربستان برقرار شد. همچنین اعلام شد این میزان مکالمه از طریق 9 میلیون و 950هزار تماس تلفنی برقرار شده است.
اما این آمار یک سال بعد و در سال 91 به 17 میلیون و 500 هزار دقیقه رسید و شرکت زیرساخت اینگونه اعلام کرد که طی ایام حج این سال 7 میلیون و 500 هزار تماس تلفنی برقرار شده است. به عبارت دیگر طی یک سال با کاهش حدود دو و نیم میلیونی در تعداد تماس های حجاج مواجه بودیم.
البته این پایان روند کاهشی مکالمات تلفنی حجاج نبود و طی سالهای بعد این روند استمرار پیدا کرد تا جایی که سال گذشته معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت پس از به پایان رسیدن ایام حج اعلام کرد که طی ایام حج سال 1392 تعداد 12 میلیون دقیقه مکالمه میان ایران و عربستان برقرار شده است.
محمود خسروی در ادامه بدون این که به تعداد تماسهای برقرار شده اشاره کند اینگونه گفت که از این میزان 11 میلیون دقیقه ارتباطات صادره به عربستان و یک میلیون دقیقه دیگر ارتباطات وارده از عربستان به ایران بوده است.
اما پیش از شروع حج برخی اپراتورها نیز در اعلام تعرفههای خود بحث اینترنت را نیز مورد توجه قرار دادند و شیوع استفاده از شبکههای اجتماعی موبایل را مد نظر قرار دادند. البته با این وجود برخی بر این عقیده اند که با توجه به بالا بودن میانگین سنی در میان حجاج ممکن است آشنایی چندانی با این نرم افزارها وجود نداشته باشد.
شرکت ارتباطات زیرساخت هم اخیرا اعلام کرده که 10 میلیون و 700 هزار دقیقه ارتباطات حجاج ایرانی را با بستگانشان در ایران برقرار کرده است. از این میزان 8 میلیون 300 هزار دقیقه ترافیک صادره و دو میلیون و 400 هزار دقیقه ترافیک وارده از عربستان به کشورمان است.
ترافیک حج سال 1393 از 10 شهریورماه سال جاری با اعزام زائران عزیز به کشور عربستان آغاز شد و از 10 هزار دقیقه ترافیک صادره و 10 هزار دقیقه ترافیک وارده در روزهای ابتدایی، به 320 هزار دقیقه ترافیک صادره و 70 هزار دقیقه ترافیک وارده در شلوغترین روز که 15 مهرماه بین دوعید قربان و غدیر بود، رسید و به طور متوسط زمان مکالمات ( ACT ) رد و بدل شده با آن کشور نیز در حدود 2 دقیقه بوده است.
شرکت ارتباطات زیرساخت برای ارتباطات رومینگ ، علاوه بر امکانات سیگنالینگی کمپانی الجوال ، از امکانات سیگنالینگی سه ترانزیت کننده سیگنالینگی بزرگ شامل کشورهای بلژیک ، آلمان و امارات برای انتقال ترافیک رومینگ زائران ایرانی استفاده کرد.
بر این اساس بیشترین ترافیک عربستان درسال 1393 از شبکه همراه اول بوده که در حدود 50 درصدکل ترافیک را تشکیل می دهد و سپس ایرانسل و شرکتهای مخابراتی استانی بیشترین میزان ترافیک با آن کشور را به خود اختصاص داده اند.
اما اپراتور دوم ارتباطی کشور در ایام حج اعلام کرد که امکان استفاده از خدمات اینترنت همراه برای حجاج مشترک ایرانسل و با تمامی شبکههای تلفن همراه عربستان به صورت کاملا رایگان و نامحدود فراهم شده است، لذا حجاجی که از گوشیهای تلفن همراه هوشمند استفاده می کنند می توانند از بستر اینترنت و به صورت کاملا رایگان نسبت به برقراری تماس و ارسال پیامک با استفاده از نرم افزارهای مربوطه اقدام کنند.
پس از ایام حج نیز مدیرعامل ایرانسل در نشستی خبری از افزایش استفاده حجاج از اینترنت همراه خبر داده و اظهار کرد: امسال تجربه جدیدی در این حوزه داشتیم و استفاده از دیتا را برای زائران رایگان اعلام کردیم که براین اساس بیش از 34 هزار مشتری ایرانسلی در ایام حج داشتیم و بیش از 200 درصد رشد در میزان استفاده از دیتا را شاهد بودیم. البته علاوه بر این در حوزه مکالمه هم 6.5 درصد رشد ترافیک داشتیم.
اگرچه بر اساس صحبت های مدیرعامل ایرانسل می توان نتیجه گرفت که همچنان بازار تماسهای تلفنی میان حجاج گرم است اما با این حال رشد دو برابری استفاده از اینترنت از سوی حجاج نیز گویای آن است که استفاده از نرم افزارهای موبایلی نزد این افراد با استقبال نسبتا خوبی مواجه شده است.
در این میان همان طور که اشاره شد هنوز آمارهای مربوط به میزان مکالمات حجاج در ایام حج امسال اعلام نشده اما در میانه ایام حج شرکت ارتباطات زیرساخت با انتشار گزارشی این گونه خبر داد که تا روز هفتم مهرماه سال جاری زائران بیت الله الحرام به میزان سه میلیون و 800 هزار دقیقه با حجاج ایرانی مکالمه داشتند، که شامل دو میلیون و 900 هزار دقیقه ترافیک صادره از ایران و 900 هزار دقیقه ترافیک وارده به کشورمان بوده است.
حال با توجه به کاهش ایجاد شده در دقایق مکالمات حجاج و در عین حال افزایش استفاده از بستر اینترنت می توان این موضوع را مطرح کرد که برخی حجاج نیز با بهرهگیری از شیوههای نوین ارتباطی به مدیریت و کنترل هزینههای خود پرداخته و سعی کردهاند با استفاده از نرم افزارهای موبایلی با خانواده و آشنایان خود در ارتباط باشند چرا که به هرحال برقراری تماس رایگان اینترنتی به مراتب مقرون به صرفهتر از تماسهای تلفنی است.
در ایام حج امسال اپراتور اول ارتباطی یا همان همراه اول برای برقراری هر دقیقه تماس تلفنی تعرفههای جدیدی در نظر گرفته و بر این اساس اعلام کرد: از ابتدای مهرماه، حجاج بیت الله الحرام میتوانند فقط با دقیقهای 550 تومان با ایران مکالمه کنند.
بر اساس این گزارش، در طرح تخفیفی همراه اول، تماس حجاج با سیم کارتهای همراه اول به مقصد ایران و کشور عربستان دقیقه ای 550 تومان، دریافت تماس دقیقهای ۷۰۰ تومان و ارسال هر پیامک ۲۰۰ تومان هزینه به دنبال داشت و در عین حال روشن کردن تلفن همراه در کشور عربستان هیچگونه هزینهای به دنبال نداشت.
مشترکانی که برای برقراری تماس با حجاج از تلفنهای ثابت داخل کشور استفاده می کردند نیز برای هر دقیقه تماس ملزم به پرداخت هزینه ای معادل 350 تومان میشدند که این رقم برای تماس با شبکه موبایلی عربستان به 700 تومان میرسید و بر این اساس اگر فردی از خط ثابت ایران با سیم کارت عرب زائری تماس میگرفت باید برای هر دقیقه تماس هزینه 700 تومانی پرداخت میکرد.