رضا تقیپور، وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس کنونی مرکز تحقیقات وب است. او از موافقان سرسخت فیلترینگ است و به شدت معتقد است فیلتر در فضای وب یک اصل جدی است که باید براساس ارزشهای انقلابی کشور به آن پایبند بود. او معتقد است باید با شهامت فیلتر کرد و گفتوگوی کوتاه با وی از دلایل موافقت او درخصوص اجرایی شدن فیلترینگ هوشمند و فیلتر شبکههای اجتماعی مانند وایبر و اینستاگرام است.
■■■
علت اصرار شما به اجرایی شدن سرسختانه فیلترینگ به ویژه شبکههای اجتماعی و پیامرسانی مانند وایبر و اینستاگرام چیست؟
در ذات هر شبکهای اهدافی وجود دارد و هر تکنولوژی هم با اهدافی عرضه میشود. ممکن است فردی بخواهد از این شبکهها استفاده مثبت کند اما در ذات آن تبعات منفی وجود دارد. حتی ابعاد منفی طراحی برخی تکنولوژیها بر ابعاد مثبت آن میچربد. از همین رو معتقدم باید فیلتر شوند. مثلاً سرورهای وایبر در رژیم صهیونیستی قرار دارند و وقتی کاربران با آن صحبت میکنند، یعنی اطلاعات تبادلشده روی حافظههای آن نوشته میشود. اینکه برخی میگویند با خانوادهها صحبت میکنیم و اطلاعات طبقهبندی وجود ندارد، باید به آنها بگویم آیا راضی هستید اسرائیل بداند چه میخواهید بگویید؟ اینها از مسائل امنیت ملی است که باید دقت کنیم و در مورد آنها به مردم اطلاعرسانی کنیم چراکه اگر مردم این موضوعات را بدانند، از آنها استفاده نخواهند کرد.
برخی معتقدند باید جایگزینهایی ایجاد شود و سپس دست به اقدامهای سلبی زد.
اگر نسخههای بومی آن را داشته باشیم، نهتنها مطلوب است بلکه خوشحالیم و باید هم عرضه شوند. وقتی دچار آسیب و مشکل میشویم، نباید به حساب مقابله با فناوری بگذاریم. فیلتر، پدیدهای است که صبح تا شب با آن مواجه هستیم. گوش هم فرکانسهایی را که باید بشنود میشنود و فرکانسهای مضر را فیلتر میکند. فرکانس صوت فرکانس خاص است و مضرات آن از فیلتر گوش عبور میکند چراکه مغز گنجایش باز کردن این همه سیگنال را ندارد. در مورد چشم هم همین مصداق وجود دارد که طیفهای خاصی از نور را میبینند و همه طیفهای نور از چشم عبور نمیکنند.
ولی شناسایی محتواها را نباید بر عهده کاربر گذاشت؟
بحث این است که تکلیف برخی چیزها مشخص است و در جامعه ضدیت تام و تمام با ارزشهای انقلاب دارند. چرا باید اینگونه محتواها آزاد باشند؟ مگر میتوانیم محتواهایی را که کشورهای اروپایی نام آن را تجارت گذاشتهاند و ضدارزشهای دینی و انقلابی ما هستند آزاد بگذاریم؟ با شهامت آنها را فیلتر میکنیم. سامانه فیلترینگ هم در همه کشورهای دنیا وجود دارد و در ایران نیز براساس ارزشهای انقلاب اسلامی است. فیلم خلاف اخلاق را نمیتوانیم منتشر کنیم و باید شهامت داشته باشیم محتواهای ضدارزش و ضداخلاق را فیلتر کنیم. برای این کار هم نیاز به ابزارهای هوشمند داریم.
با این تفاسیر، با طرح فیلترینگ هوشمند که قرار است در وزارت ارتباطات اجرایی شود، چقدر موافق هستید؟
روش فعلی فیلترینگ یک سایت را خوب یا بد میداند و قابلیت تفکیک محتواها مثلاً محتوای پزشکی از محتوای غیراخلاقی را ندارد. درحالی که نیاز جامعه تخصصی هم باید تامین شود اما نیازی نیست کودک 12ساله هم به آن دسترسی داشته باشد. اجرایی شدن درست فیلترینگ به اراده جدی نیاز دارد و باید بتوانیم محتواهای مضر را از محتوای سالم تفکیک کنیم. اسلام هم میگوید دنبال علم نافع بروید و از هر عملی که به ورطه نابودی میکشاند، دوری کنید. وسایل ارتباطی هم برای توسعه علم نافع کاربرد دارد. برای اجرایی شدن فیلترینگ هوشمند هم دانش بومی ما دانش خوبی است و باید پروژه آن تعریف شود و دانش موجود به ابزار تبدیل شود تا به کمک خانوادهها بیاید. فیلترینگ شکلهای مختلف سازمانی، منطقه ای و ملی دارد و باید با توجه به ارزشهای انقلاب محتوای ضداخلاقی فیلتر شود.