چهارمین همایش بانکداری الکترونیکی و نظامهای پرداخت روز گذشته در محل سالن همایشهای برج میلاد کار خود را با حضور وزیر اقتصاد، رییس کل بانک مرکزی، رییس پژوهکشده پولی و بانکی و جمعی از فعالان این حوزه آغاز کرد.
هر چند طبق اعلام قبلی قرار بود افتتاح این همایش با حضور وزیر اقتصاد باشد اما طیب نیا و سیف ترجیح دادند بعد از اتمام برنامهها و ایراد سخنرانیهای اولیه از سوی برخی متخصصان به این همایش بیاند. وقتی حاضران در حال پذیرایی میان برنامه بودند، ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی و علی طیب نیا وزیر اقتصاد و دارایی وارد سالن اصلی شده بودند. شروع بخش دوم برنامه با سخنرانی محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی بود. بعد از او چند سخنران دیگر بحثهای تخصصی را مطرح کردند تا نوبت به پنل وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی رسید. البته این پنل بیشتر یک سخنرانی بود.
کاهش نسبت اسکناس به نقدینگی با فناوری اطلاعات
علی طیب نیا در این سخنرانی با بیان اینکه اقتصاد کشور در حال حاضر در وضعیت خطیری قرار گرفته و کاهش قیمت نفت هم وضع را پیچیدهتر کرده است، گفت: یکی از ابزارهای مهم دولت برای مبارزه با این وضعیت بحرانی که به طور اجمالی به آن لقب «رکود- تورمی» دادهایم نظام مالی و سیستم بانکی است.
وی افزود : سیستم بانکی هر چه کاراتر باشد بیشتر میتواند به کمک حل مشکلات بیاید و استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و الکترونیکی در سیستم بانکی عاملی مهم برای افزایش کارآیی است.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه در سالهای اخیر اقدامات خوبی در این حوزه انجام شده است گفت: لستفاده از ابزارها و خدمات الکترونیکی در این سالها باعث شده، در سا 91نسبت اسکناس در دست مردم به نقدینگی کل کشور 8.6 درصد بوده، در سال 92 این رقم به 5.6 درصد کاهش یافته و در در سال 93 تا پایان شهریور ماه این رقم 4.5 درصد بوده است.
وزیر اقتصاد گفت: این موضوع باعث میشود که بانکها کمتر برای در اختیار داشتن نقدینگی به منابع پرقدرت بانک مرکزی متوسل شوند.
وی افزود : بانکداری در دنیا مراحل مختلفی را به ترتیب پشت سر گذاشته و به مرحله فعلی یعنی عصر فناوری رسیده است، اما این مراحل در ایران با توالی طی نشده و در حال حاضر ما در همه بخشها یعنی هم رهایی از بانکداری سنتی مبتنی بر سرکوب مالی و هم در بخش به کارگیری فناوریها باید همزمان تلاش کنیم.
انتقاد سیف از برداشت اشتباه از چکاوک
ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی هم در این همایش با بیان اینکه مدیران بانکی باید جسارت و جرات اتخاذ تصمیمهای بزرگ را داشته باشند گفت: طرح چکاوک یکی از این طرحهای بزرگ است که در حال حاضر در چند استان به صورت پایلوت در حال اجرا است و از 22 بهمن ماه به طور سراسری به مرحله اجرا میرسد. رییس کل بانک مرکزی گفت: در حال حاضر چند کشور محدود در دنیا هستند که از سیستم کلر آنلاین استفاده میکنند و این یک افتخار برای نظام بانکی ایران است اما متاسفانه برداشتهای نادرستی از این طرح شده است که باید آقای حکیمی (معاون فناوری بانک مرکزی) و آقای احمدی (دبیر کل بانک مرکزی) در این باره بیشتر اطلاع رسانی کرده و این طرح را تبیین کنند. فناوران روز گذشته در گزارشی در این باره به اشتباه برداشت در مورد چکاوک اشاره کرده بود.
استفادهکنندگان از خدمات هزینهاش را بدهند
سیف در این همایش با بیان اینکه دو نقش عمده واسطه گری وجوه و ارایه خدمات بانکی، از نظام بانکی مورد انتظار است گفت: بانکهای ایران بیشتر تمرکز خود را برای سودآوری روی بحث واسطهگری وجوه متمرکز کردهاند، که این موضوع باعث افزایش مستمر سود سپردههای بانکی و در نتیجه افزایش مستمر نرخ سود تسهیلات شده است.
وی افزود: افزایش نرخ سود تسهیلات هم باعث بالا رفتن هزینه تولید شده است. این در حالی است که بانکها باید بتوانند از بخش خدمات بانکی خود هم سودآوری داشته باشند تا هزینه تسهیلات کاهش پیدا کند. رییس کل بانک مرکزی گفت: در حال حاضر خدمات مختلف بانکی و از جمله خدمات الکترونیکی بانکی رایگان یا با کمترین هزینه ارایه میشود در حالی که در دیگر کشورها اینگونه نیست و استفاده کنندگان از خدمات بانکی باید هزینه آن را بپردازند. این حرفهای سیف به احتمال زیاد موضوع دریافت کارمزد از برخی خدمات را که تا به حال چند بار مطرح شده مجدد به جریان خواهد انداخت.
بانکداری شعبهای منسوخ شده است
محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی هم در این همایش ضمن تشریح نقشه راه بانک مرکزی در سال 1402 اعلام کرد که تراکنشهای بانکی تا پایان سال جاری حدود 12 میلیارد خواهد بود.
وی گفت: برنامه 10 ساله اول بانک مرکزی در سال 82 و در زمان دکتر نوربخش تدوین شده بود که باعث ایجاد تحولات مهمی در عرصه بانکداری کشور شد. در خصوص بانکداری الکترونیکی در قالب این طرح میتوان از شتاب شروع کرد و به ساتنا و پایا و غیره رسید. در حال حاضر هم برنامه دوم 10 ساله تحول نظام بانکی به تصویب رسیده است که بر اساس آن دو پروژه مهم در این بانک کلید خورده که موجبات تحول نظام بانکی و تحقق نقشه راه بانک مرکزی را فراهم میآورد. این درحالی است که در برنامه قبل موضوع نظام پرداختها بیشتر مورد توجه بود، اما در برنامه پیش رو تمامی جوانب بانکی مدنظر قرار گرفته است.احمدی توضیح داد: نگرش به فناوری نوین در این نقشه مورد اهمیت قرار گرفته چرا که امروزه بخش بانکداری محدود به شعبه چندان مورد توجه نیست و بانکها دیگر به اندازه قبلی نقشه واسطهگری ندارند، بلکه براساس شناخت مشتریان خود را ردیابی میکنند.
بانکداری الکترونیکی ایران به دوران بلوغ رسید
سخنران اول این همایش هم فرهاد نیلی دبیر چهارمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک بود. وی گفت: محوریت همایش امسال تلاش برای ارایه نگاهی نو از تلاقی بانکداری با فناوریهای نوین با این انگیزه است که این ارتباط از پوسته بانکداری عبور کرده و به هسته سخت آن برسد.
وی افزود: بانکداری الکترونیک در ایران به عنوان صنعتی پویا و متمکن وارد دوران بلوغ خود شده است. از ویژگیهای این دوران، ضرورت شناخت دقیقتر بازیگران کلیدی نسبت به محیط اطراف و درکی صحیح از تصویر بزرگ صنعت در قاب اقتصادکلان است.