از زمانی که پای پیامکهای تبلیغاتی به انواع مختلف سیمکارتها در هر اپراتوری باز شده چندین سال میگذرد و با گذشت زمان تعداد ناراضیان از دریافت چنین پیامکهایی بیشتر میشود.
مشکل پیامکهای ناخواسته تا آنجا پیش رفت که مدیران اپراتورها برای این نارضایتیها راه حلی در نظر گرفته و اعلام کردند که افرادی که به دریافت پیامکهای تبلیغاتی تمایل ندارند میتوانند این مسئله را با ارسال پیام به شماره کد مربوط به هر اپراتور اعلام کنند.
با این حال در آن زمان مسئله پیامکهای تبلیغاتی به اندازه امروز حاد نشده بود و همه اپراتورها پیشنهاد کردند که مشترکان از دریافت چنین پیامکهای منصرف نشوند.
اما امروز محتوای پیامکهای تبلیغاتی رنگ و بوی جدیدی به خود گرفتهاست و دیگر داستان به تبلیغ یک مارک یا مرکز خرید و تور گردشگری محدود نمیشود بلکه محتوای تبلیغاتی از ارسال اطلاعات پزشکی، حقوقی و شرعی گرفته تا فال روز، ماه تولد و رنگ چشم را نیز شامل میشود.
این بحران محتوایی در زمینه پیامکهای تبلیغاتی باعث شده است که در کنار موج رو به افزایش مشترکان ناراضی، وزارت ارتباطات نیز دست به کار شده و بارها در این مورد اعلام موضع کند.
ماجرای نظارت بر پیامکهای تبلیغاتی و توجه به حریم شخصی کاربران در این مورد از نزدیک به دو سال قبل آغاز شد. زمانی که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد که براساس مصوبه کمیته سازمان تنظیم مقررات، اپراتورها موظفند برای ارسال پیامکهای انبوه از مشترکان خود اجازه بگیرند و به دنبال اجرای این مصوبه اپراتورهای تلفن همراه این موضوع را با ارسال پیامکی از مشترکان خود استعلام کردهاند.
اما ارسال این پیامکها در نهایت به حل مسئله نینجامید بلکه به گفته رگولاتوری به دلیل بیتوجهی مشترکان به این پیامک بعدا برای هریک از اپراتورها کدی اعلام شد که در صورت عدم تمایل به دریافت تبلیغات پیامکی باید عدد مشخص شده را به آن کد ارسال کنند و این آغاز دردسر تازه برای ناراضیان از پیامکهای متعدد تبلیغی شد.
دردسری برای ناراضیان پیامکهای تبلیغاتی
کسانی که اعلام کرده بودند تمایلی به دریافت تبلیغات از طریق پیامک ندارند به زودی متوجه شدند که پیامکهایی که از سازمانها، شرکتها و حتی بانک نیز دریافت میکردند به جرگه پیامکهای مزاحم پیوسته و قطع خواهند شد. در همان زمان روابط عمومی همراه اول به خبرنگار ایسنا گفت: ما نمیتوانیم محتوای پیامکها را بررسی کنیم و بدانیم که از کدام سازمان و شرکت چه پیامکی برای مشترکین ارسال شده و بهترین راه حل درخواست مجدد دریافت پیامکهای تبلیغاتی است.
اگرچه مدتی طول کشید تا این مشکل عمده در مورد انصراف از پیامکهای تبلیغاتی برطرف شود اما بالاخره سازمان تنظیم مقررات اعلام کرد که مشکل سالهای گذشته برطرف شدهاست و دیگر با قطع پیامکهای تبلیغاتی برخی پیامهای ضروری مانند پیامهای بانکی و اداری قطع نخواهد شد.
البته همزمان با بالا گرفتن بحث و گفتوگوها درباره پیامکهای تبلیغاتی و محتوای آنها سامانه دریافت شکایت از سوی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال راهاندازی شد و شکایات را جمعآوری میکرد.
مشترکان تلفن همراه میتوانستند با ارسال پیامک به سامانه ۱۰۰۰۱۳۱۴ شکایات خود از پیامکهای دریافتی تبلیغاتی را ثبت کنند.
نظارت وزارت فرهنگ بر محتوای پیامکهای انبوه
تا اینجا همهچیز برعهده مشترکان سیمکارتها قرار داده شده بود که شکایات خود را اعلام کنند یا از دریافت پیامک تبلیغاتی انصراف دهند اما با تنوع بیشتر در محتوای تبلیغاتی این دسته از پیامکها بالاخره سازمان تنظیم مقررات ارتباطات اعلام کرد که در این زمینه بررسیهایی صورت گرفته تا آیین نامهای در وزارت فرهنگ و ارشاد تدوین شود.
در ادامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف شد تا در راستای نظارت بر ارسال پیامکهای انبوه، آییننامه نظارت بر محتوای پیامکها را تدوین کرده و به کمیسیون عالی ارتقاء تولید محتوای شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد دهد. بنابراین اعلام شد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آیین نامه ساماندهی خدمات پیامکهای انبوه و ارزش افزوده را برای بررسی و تصویب در کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای مرکز ملی فضای مجازی کشور تهیه و تدوین کرد.
پس از آن نیز اعلام شد که در اواخر شهریور ماه سال جاری، کمیسیون عالی ارتقای محتوای مرکز ملی فضای مجازی آییننامه ساماندهی پیامکهای انبوه تبلیغاتی و پیامکهای خدمات ارزش افزوده را پس از برگزاری جلسات کارشناسی فشرده تصویب کرد.
در این آیین نامه چگونگی نظارت بر ارسال پیامکهای انبوه تبلیغاتی و پیامکهای خدمات ارزش افزوده و ضوابط فعالیت اپراتورها و زیر مجموعههای آن اعم از فراهم کننده و تجمیع کننده محتوا تعیین شده است.
آخرین تصمیمات برای پیامکهای تبلیغاتی
اما دیگر دامنه مزاحمتهای پیامکهای تبلیغاتی آنقدر گسترده شده که با اتخاذ این دسته از تصمیمات و اقدامات قائله پیامکهای تبلیغاتی ختم نشد و تا جایی این دردسر پیامکی ادامه پیدا کرد که وزیر ارتباطات مستقیما درباره آن به اظهار نظر پرداخت.
محمود واعظی در ابتدا موضعگیری روشنی در رابطه با پیامکهایی که گاهی اپراتورها ناخواسته برای مشترکان خود فرستاده و در قبال آنها هزینهای برای کاربر در نظر میگیرند، انجام داده و تاکید کرد که هیچ شرکتی حق ندارد بدون رضایت مشترک پیامکی را برای او فرستاده و از کاربر هزینه دریافت کند.
به نظر میرسد وزیر ارتباطات نیز خود به عنوان یکی از مشترکین سیمکارتها چندان از روند پیامکهای تبلیغاتی راضی نباشد، چرا که وی در این باره گفته بود که این پیامکها وقت و ذهن مردم را درگیر میکند و بر همین اساس ما هم با آنها موافق نیستیم چرا که این روند جالبی نیست که یک مشترک برای رسیدن به پیامکهای شخصی چندین پیامک را بگردد تا به پیامکهای شخصی خود برسد.
واعظی در تازهترین اظهار نظرش درباره پیامکهای تبلیغاتی از تشکیل کمیته ای با حضور 10 دستگاه مختلف به ریاست وزارت فرهنگ و ارشاد خبر داد و اظهار کرد: این کمیته وظیفه نظارت بر محتوای پیامکها را دارد و این پیامکها ساماندهی شده تا در صورت تخلف به آنها تذکر داده شود.
وی در این باره خاطرنشان کرد: در چند ماه گذشته وزارت ارتباطات جلسات متعددی را در این زمینه داشت که در جلسه اخیر وزارتخانه با شورای عالی فضای مجازی آیین نامه و مباحثی برای تعرفههای پیامکهای تبلیغاتی و ارزش افزوده در نظر گرفته شد و سیاست گذاری در این زمینه انجام شد.
اما اگر از آن دسته از مشترکانی هستید که در چند ماه اخیر دریافت پیامکهای تبلیغاتی با محتوای عجیب و غریب روی برنامه وایبر برایتان به معضل جدید تبدیل شده، نه میتوانید با ارسال کد از شرشان خلاص شوید و نه میتوانید به شکایت و تشکیل شورای ساماندهی دلخوش کنید!
وزیر ارتباطات در مورد این دسته از پیامکهای تبلیغی وایبری اظهار کرده است که قصه وایبر متفاوت است زیرا این برنامه در اختیار خود افراد است و افراد می توانند در صورت نارضایتی آن را از موبایل خود حذف کنند اما در مورد خط موبایل نمی توانند این کار را انجام دهند.