رایانش ابری ایرانی‌ها را به دردسر می‌اندازد؟
امروز دیگر کسی به استفاده از هارد و کارتهای حافظه پردردسری که ممکن است هر لحظه اطلاعات در آنها از بین برود، علاقه ندارد و از سوی دیگر معضل انتقال فایل بین رایانه، تلفن و تبلت آنقدر جدی شده که روز به روز به تعداد کاربران رایانش ابری افزوده میشود، اما این روند در ایران به چه صورت خواهد بود؟
طرح بحث رایانش ابری (cloud cumputing) در ایران سابقه چندانی ندارد، با این حال برای اولین بار این واژه بیش از نیم قرن پیش به کارگرفته شد، زمانی که گسترش تکنولوژی و افزایش کاربرد کامپیوترها باعث شد این ایده پا بگیرد که لازم است تمام کامپیوترها در سراسر دنیا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
در حال حاضر اگرچه در ایران هنوز این تکنولوژی جای خود را باز نکرده و کاربران ترجیح می‌دهند اطلاعاتشان را در کارتهای حافظه و به دور از فضای اینترنتی ذخیره کنند، اما کمپانیهای بزرگ جهانی چنین خدماتی را در اختیار کاربران کشورهای صنعتی قرار می‌دهند و البته کاربران نیز از این دست خدمات استقبال می‌کنند.
در ابتدا با نگاهی به سابقه این نوع تکنولوژی و تکاپوی کشورها برای گسترش آن این سوال شکل می‌گیرد که کارایی دقیق رایانش ابری چیست و چرا در حال حاضر به بزرگترین دغدغه کشورهای صنعتی تبدیل شده است؟
اما پیش از آن باید تعریف دقیقی از رایانش ابری ارائه داد. امروزه سیستم رایانش ابری، هر چیزی را که به سیستم‌های میزبان روی اینترنت مربوط میشود، دربرمی‌گیرد. ابرها توسط کمپانیهای شخصی بزرگی اداره می‌شوند که فعالیتهای اقتصادی کوچک یا متوسطی را انجام می‌دهند.
رایانش ابری دارای سه ویژگی منحصر به فرد است که آن را از سیستم قدیمی میزبانی کامپیوترها متمایز می کند. درواقع سیستم ابری بر اساس میزان تقاضای کاربر یک فضای اینترنتی را به وی می‌فروشد تا اطلاعاتش را برروی آن ذخیره کند. این فضاها انعطاف پذیرند و بنا به میزان درخواست کاربر و نیاز وی در اختیار او قرار داده میشود.
این سیستم به طور کامل از سوی شرکت ارائه‌دهنده ابر کنترل میشود و کاربر تنها باید یک کامپیوتر یا دستگاه هوشمند و البته دسترسی قابل قبول به اینترنت داشته باشد.
اما چه چیز باعث میشود کاربران برای خرید یک حجم برروی فضای اینترنت جهت ذخیره فایل‌های خود پول خرج کنند؟ اولین دلیل آن این است که این کار درنهایت هزینه کمتری نسبت به خرید هارد و ذخیره اطلاعات در یک حافظه فیزیکی دارد.
ایجاد امکان دسترسی جهانی از دیگر ویژگیهای با ارزش استفاده از یارانش ابری است. فناوری ابر این امکان را به کاربر می‌دهد که با ورود به فضای ابری خود در هر جای دنیا و با هر دستگاهی به اطلاعات ذخیره شده خود دسترسی داشته باشد و بنابراین دیگر لازم نیست هاردها و فلش‌های پر دردسر را با خود حمل کند.
به‌روزرسانی برنامه‌ها از دیگر امکاناتی است که یک کمپانی ارائه‌دهنده فضای ابری آن را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد، به این صورت که شرکت به صورت خودکار برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های ذخیره شده کاربرانش را در هر زمان به روزرسانی می‌کند.
سیستم پرداخت به صرفه و امکان انتخاب بهترین اپلیکیشن از سوی کاربران فضای ابری یکی دیگر از ویژگیهای شیوه نوین استفاده از رایانه و اینترنت است. درواقع فضای ابری این امکان را به کاربر می‌دهد که بهترین برنامه را برای انجام کار مورد نظرش انتخاب کند و سپس با یک سیستم پرداخت مناسب برای اپلیکیشن‌های پولی به همان اندازه که از برنامه استفاده کرده برای آن پول پرداخت کند.
درنهایت اینکه رایانش ابری این امکان را به کاربران می‌دهد که به راحتی و بدون هیچ دردسری کاری را که مثلا در رایانه شخصی خود شروع به انجامش کرده بودند در تلفن یا لپ‌تاپ خود به پایان ببرند. البته این که اطلاعات در حین کار چطور بین چند دستگاه مختلف انتقال پیدا می‌کند، هنوز جای کار دارد.
البته اگر تنها یک بار تجربه پاک شدن اطلاعات و فایل‌های ذخیره شده از حافظه موبایل و کامپیوتر را داشته باشید، بیشتر به مزایای یک فضای ابری که این اطلاعات را احتمالا تا ابد حفظ خواهد کرد، از هر نقطه‌ای امکان دسترسی به آن را می‌دهد و حتی می تواند اطلاعاتی را که قبلا پاک کرده‌اید، درصورت درخواست بازگرداند، پی می‌برید.
اما اینکه این سیستم کاربردی، هنوز در ایران چندان نفوذی پیدا نکرده است هم به کمبود آگاهی عمومی و عدم اعتماد نسبت به آن بازمی‌گردد و هم به دسترسی محدود و نامناسب به پهنای باند اینترنتی.
بحث رایانش ابری در ایران بیشتر در نشستهای تخصصی دانشگاهی مطرح شده و هنوز به سطح کلان سیاست‌گذاریها چندان راه پیدا نکرده است.
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور از جمله بخشهایی بوده است که به مسئله رایانش ابری وارد شده و بر لزوم استفاده و پیشرفته آن در ایران تاکید کرده است.
درنهایت با گسترش روزافزون استفاده و استقبال از فضای ابری و طرح ایده دسترسی جهانی و بدون مرز به فضای اینترنت از طریق همین ابرها، کمپانیهای بزرگ ساخت دستگاه‌های هوشمند این موضوع را مطرح می‌کنند که به سوی حذف سیستم‌های ذخیره سازی قدیمی بروند و درصورت اجرای این طرح، کشورهایی که از قافله ابری‌سازی عقب مانده‌اند، دچار مشکل بزرگی خواهند شد.