صدور مجوز نسل ۳ و ۴ تلفن همراه؛ تحول در ارتباطات موبایل کلید خورد/ چالش پیوست فرهنگی و سهم برنامه‌نویس‌ها در سال آینده
مهم‌ترین رویداد اقتصادی سال ۹۳ در حوزه تلفن همراه، صدور مجوز ارائه خدمات نسل ۳ و ۴ تلفن همراه بود؛ این قدم را می‌توان سرآغازی برای تحول در ارتباطات موبایل کشور دانست.
مرور اخبار و تغییر و تحولات یک ساله حوزه ICT در شاخه تلفن همراه نشان می‌دهد که اثرگذارترین رویداد در این بخش صدور مجوز ارائه خدمات نسل سه و چهار تلفن همراه بوده است.
پس از چند سال انحصار اپراتور سوم تلفن همراه در ارائه خدمات نسل سه در سال جاری شکسته شد و علیرغم تمایلات رایتل برای ادامه این انحصار و موضوع محدودیت‌های فرهنگی در ارائه خدمات، جدیت وزیر ارتباطات بر شرایط غلبه کرد و سرانجام مجوز ارتقای پروانه اپراتورهای تلفن همراه به نسل‌های بالاتر صادر شد.
در شهریور ماه 93 دو اپراتور اول و دوم تلفن همراه رسما مجاز به ارائه خدمات نسل سه و بالاتر شدند و با صدور مجوز رقابت بر سر توسعه و ارائه خدمات به صورت رسمی آغاز شد. اکنون که آخرین روزهای اسفند 93 با سرعت سپری میشود اپراتورهای تلفن همراه توسعه شتابان شبکه برای ارائه سرویس‌های بالاتر را در دستور کار دارند و البته همین تغییر نسل سختی و اختلال‌هایی را برای مشترکان ایجاد کرده است.
در نتیجه این اقدامات هم اکنون اپراتور اول تلفن همراه توسعه بی‌سر و صدای شبکه 3G را در دستور کار قرار داده و در حالی که سعی می‌کند از هیاهوی رسانه‌ای پرهیز کند، مشترکان به تدریج شاهد افزایش پوشش شبکه 3G روی گوشی موبایل خود و افزایش کیفیت سرویس اینترنت همراه هستند. اما مشترکان این اپراتور اول همچنان با مشکلات تغییر نسل از 2 به 3 دست‌و پنجه نرم می‌کنند، قطعی تماس‌ها و در دسترس نبودن از جمله مشکلاتی است که ارتباطات اولیه را برای آنها سخت کرده است.
اپراتور دوم تلفن همراه نیز در هیاهوی رسانه‌ای در حال افزایش شهرهای تحت پوشش 4G است. مشترکان اپراتور دوم تلفن همراه نیز همچنان از مشکل پریدن آنتن و کیفیت نه چندان مطلوب اینترنت همراه رنج می‌برند.
در این میان اپراتور سوم تلفن همراه نیز با ارائه طرح‌های تشویقی و تسریع توسعه بازار خود، تلاش دارد تا بازار را از دست ندهد و نسبت به زمان انحصار عملکرد خود را بسیار بهبود بخشیده است.
تالیا پیمانکار سیم‌کارت‌های اعتباری مخابرات نیز علیرغم دارا بدون تعدادی مشترک فعال در استان‌های بزرگ، اما فعالیت خود را بر همکاری با مخابرات برای توسعه سیمکارت و ارتباطات روستایی متمرکز کرده است و شانس رقابت خود را در بخش روستایی می‌بیند.
بنابر اعلام اپراتورهای اول و دوم تلفن همراه با ارائه مجوز نسل‌های بالاتر، مصرف دیتا توسط مشترکان به سرعت رشد یافته و همچنان رو به رشد است که نشان از پتانسیل بالای شبکه دیتا دارد.
در این باره حمید ضیایی‌پرور در گفت‌وگو با خبرنگار فناوری اطلاعات خبرگزاری فارس درباره پیش‌بینی بازار تلفن همراه و رقابت در این بازار در سال آینده، گفت: رقابت بین اپراتورها برای ارائه سرویس‌ها و محتوای جدید جدی خواهد شد.
این کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: اکنون اپراتورهای موبایل در ایران از حوزه عرضه خدمات پایه خارج شدند و به حوزه محتوا ورود پیدا کردند.
وی گفت: در این مسیر یکی از ضعف‌های مهمی که در ایران وجود دارد، عدم حمایت از تولید‌کنندگان برنامه‌های کاربردی است؛ چنانچه در بازار ایران تنها اپراتور برنده نهایی سرویس‌های محتوامحور است و برنامه‌نویسان یا ورشکسته شده‌اند یا با مشکلات مالی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
ضیایی‌پرور گفت: تجارت بُرد بُرد ارائه‌دهندگان سرویس و فراهم کنندگان بستر ارتباطی در دنیا مرسوم است و هر چه مشارکت تولید‌کنندگان محتوا و اپراتور افزایش یابد درآمد نیز بیشتر خواهد شد. در مدل جهانی خام‌فروشی ترافیک کاهش یافته است.
این کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات با اشاره به دیگر تنش حوزه تلفن‌همراه در سال آینده، گفت: از سوی دیگر در ایران درباره پیوست‌های فرهنگی سرویس‌ها و خدمات محتوایی مشکلات زیادی داریم در حالی که نسل‌های 3G و 4G میلیاردها تومان برای اپراتور و دولت درآمد دارد اما آنها حاضر نیستند اقدامات فرهنگی را تهیه و اجرا کنند. به یاد ندارم حتی یک ریال برای کار فرهنگی در حوزه تلفن‌همراه بودجه اختصاص یافته باشد در حالی که دولت و اپراتور باید درصدی از درآمد خود را صرف امور فرهنگی کنند.