تداوم ضربه‌های قاچاق بر بازار کالاهای آی‌تی
چند روز مانده به شب عید بازارها اگرچه رونق سال‌های قبل را ندارند، اما بازار «آی‌تی» در پایین‌ترین میزان از سطح خرید و فروش در سال‌های اخیر قرار گرفته است و این وضعیت معلول شرایط مختلفی است که یکی از آنها، قاچاق گسترده در بازار کالاهای آی‌تی است.
به گفته کارشناسان نبود نقدینگی و افزایش ورود کالای قاچاق به کشور از جمله دلایل رکود در حوزه خرید و فروش محصولات دیجیتال است. اگرچه به‌طور غیررسمی شواهد زیادی موید افزایش این حرکت زیرزمینی است اما کمتر می‌توان آمار رسمی در این زمینه سراغ گرفت. درحالی‌که در پایان هر 6 ماه از سال گمرک موظف به ارائه آمار دقیق از میزان واردات و صادرات کالاها است اما به نظر می‌رسد از سال 91 اداره کل گمرک آمار دقیقی از میزان صادرات و واردات کالاها به‌ویژه در حوزه آی‌تی ارائه نکرده است. در تلاشی هم که از سوی خبرنگار «دنیای اقتصاد» برای به‌دست آمدن رقم دقیقی در این زمینه صورت گرفت، هیچ‌یک از مدیران گمرک حاضر به ارائه اطلاعات و آمار دراین زمینه نشدند.
از افزایش میزان قاچاق در این عرصه همین بس که اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش خود با عنوان «بررسی وضعیت واردات، فروش تلفن و خدمات پس از فروش گوشی تلفن همراه در کشور» با استناد به آمار گمرک و برآورد میزان فروش گوشی تلفن همراه در کشور منتشر کرد که فقط حدود ۹ درصد از گوشی‌های خارجی فروش رفته از مبادی رسمی و حدود ۹۱ درصد آن از مبادی غیررسمی و از طریق قاچاق وارد کشور میشود.
همچنین ماه گذشته رضا رحمانی، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی با ابراز گلایه از آمار بالای قاچاق گوشی تلفن همراه در کشور اعلام کرده بود «به‌منظور جلوگیری از قاچاق موبایل در کشور هرچه سریع‌تر باید طیفی از اقدامات اقتصادی همچون نظام تعرفه‌ای، تجهیز گمرکات کشور، سازمان استاندارد و سایر دستگاه‌های دولتی صورت گیرد.»
آمار او نشان می‌داد که 90 درصد گوشی‌های تلفن‌های همراه قاچاقی وارد کشور میشود. او تاکید می‌کند که با توجه به آمار بالای قاچاق این کالای فناورانه در کشور باید تمامی دستگاه‌های مسوول با کمک و اتخاذ تدابیر درست مانع از ورود قاچاق این کالا در کشور شوند.
تاکید بی‌نتیجه برای جلوگیری از قاچاق
پیگیری برای جلوگیری از گسترش اقتصاد زیرزمینی اگرچه مهم و از سوی کارشناسان امری ضروری است، اما تا امروز اقدام عملی برای مهار آن صورت نگرفته است. همین خلا باعث شده تا در چند ماه گذشته کارشناسان در حوزه آی‌تی بر لزوم ارائه راهکاری برای جلوگیری از آن تاکید کنند.
محمدحسین برخوردار، رئیس مجمع واردات کشور یکی از این کارشناسان است که اخیرا اعلام کرده آمار سالانه 25 میلیارد دلاری قاچاق به کشورنشان می‌دهد کالاهایی که بیشتر از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شوند شامل لوازم خانگی، محصولات آی‌تی، آرایشی و بهداشتی، نساجی و صوتی و تصویری
است.
او اعتقاد دارد که سختگیری‌های بی‌موردی در زمینه واردات رسمی کالا، یکی از دلایل ترویج قاچاق در کشور به شمار می‌آید، به‌طور مثال وقتی تعرفه موبایل 40 درصد بود، قاچاق این کالا به کشور بسیار افزایش یافت. به گفته رئیس مجمع واردات کشور برخی افراد که اعتقاد ندارند کشور باید از طریق مالیات اداره و سازماندهی شود، اقدام به قاچاق کالا می‌کنند.
کارشناسان بارها تاکید کرده‌اند که برای کنترل و مهار واردات غیررسمی به کشور تشکیل اتاق فکر با حضور متخصصان بخش آی‌تی حتی در یکسال گذشته می‌توانست اقدام عملی مناسبی در این زمینه باشد که تاکنون از سوی دولت اجرایی و حتی مطرح نشده است.