بازی موش و گربه‌ی فیلترینگ و فیلترشکن
یک تحلیلگر حوزه فضای مجازی یکی از بزرگترین تهدیدها برای خانواده‌ها را فیلترشکن‌ها معرفی و تصریح کرد: دلیل اصلی این معضل سیستم فیلترینگ موجود کشور است که بر این مشکل دامن می زند.
شهرام شریف – کارشناس و تحلیلگر حوزه فضای مجازی – با بیان اینکه در حوزه تکنولوژی امنیتی شدن موضوعاتی که جنبه اجتماعی دارد مهم است، افزود: ما با رویکرد و نگاهی امنیتی سعی بر برطرف کردن موضوعات اجتماعی داشته ایم و این حل نشده است. معضلات در همه جامعه ها وجود دارد و متاسفانه در سال های اخیر برنامه ریزها و مسوولان تکلیف خود را در زمینه فنآوری اطلاعات روشن نکرده اند.
دکتر رضا تقی‌پور – عضو حقیقی شورای عالی مجازی – هم فنآوری اطلاعات و ارتباطات را یک پدیده فرصت آفرین دانست و گفت: هر پدیده‌ای مواد خام را تبدیل به خدمت می کند تا مشکلی را از انسان برطرف کند و اساس پدیده‌ها فرصت آفرینی برای زندگی انسان است اما در دنیای واقعی این فرصتها به تناسب توسعه خودشان تهدیدهایی را که قبلا وجود نداشته اند به همراه خود به وجود می‌آ‌ورند از جمله آلودگی محیط زیست و تخریب.
وی افزود: همه فنآوریها از جمله فناوری اطلاعات یک تیغه دو لبه است و فرصتهای زیادی را به همراه دارد ولی اگر مدیریت نشود ممکن است آسیبها و تهدیدهایش بر فرصتهایی که می سازد، غلبه کند.
وزیر سابق ارتباطات و فنآوری اطلاعات با اظهار به اینکه با استفاده درست از هر فناوری می توانیم از آنها بهره ببریم، عنوان کرد: اگر ملاحظات لازم را از لحاظ ایمنی و امنیت داشته باشیم، قطعا این فرصتها می تواند به صورت بهره ور و فرصت آفرین باشد.
وی با اشاره به تفاوت فنآوری اطلاعات با سایر فنآوریهای دیگر گفت: این فنآوری در نوع خودش با ترکیبی که با سایر فنآوریها داشته و گستردگی که همه حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و نظامی را تحت پوشش خودش قرار داده است، به همین نسبت اگر به تهدیدادش مراقبت و توجه و مدیریت نشود بیشتر از سایر حوزه ها خواهد بود.
دکتر ابوذر منتظرالقائم – کارشناس فنآوری اطلاعات و ارتباطات – هم به محتوای شبکه های اجتماعی اشاره کرد و گفت: باید ببینیم ابزارهایی که وارد کشور می کنیم در راستای نیازهای ما قرار می گیرد یا خیر. سرویس نمی تواند با عملیات رسانه ای نیازسازی کند.
وی افزود: در شبکه های اجتماعی باید به همه شبکه ها توجه شود در صورتی که اکثر افراد به شبکه های ضد اجتماعی مراجعه می کنند.
در ادامه این برنامه رادیویی تقی پور با انتقاد از سخنان شریف، اظهار کرد: باید به دلیل امنیتی شدن توجه داشته باشیم؛ در جامعه به فرصتهای فنآوری اطلاعات خیلی پرداخته شده است در حالیکه اگر به آمریکا توجه کنیم از سال 2003 تا سال 2014 هفت سند امنیت فضای سایبری نوشته شده است و به تصویب و به اجرا گذاشته شده است در حالیکه در ایران سند توسعه فضای سایبری وجود ندارد.
وی به وظیفه دولت در زمینه امنیت در فنآوری اطلاعات اشاره کرد و گفت: دولت به عنوان حاکمیت موظف به هشداردادن است که استفاده از این موتور خاص، مرگ خاموش را به وجود می آورد. تهدیدات باید مدیریت شود و امنیت یعنی ماشینی که بتوان آن را کنترل کرد.
منتظر القائم هم به آسیبهای ناشی از فضای مجازی اشاره کرد و گفت: وقتی آسیبها را برای مردم تشریح می کنیم آنها تازه متوجه مشکلاتی می شوند که شاید در همان زمان با آن مواجهه بودند و علتش را نمی دانستند، ساده ترین این مشکلات موضوعات ارگونامیک است.
وی افزود: در حال حاضر مشکل ما محتوای سایتهای خارجی نیست و حتی برخی از سایتهای داخلی نیز این معضل را دارند و از لحاظ محتوایی خوب نیستند.
** رابطه فیلترینگ و فیلترشکن، بازی موش و گربه
در ادامه شریف رابطه بین فیلترینگ و فیلترشکن‌ها را به بازی موش و گربه توصیف کرد و گفت: میلیون ها دلار برای فیلترینگ خرج شده است ولی باز هم فیلترشکن‌ها راهی برای دست یابی به اطلاعات پیدا می کنند.
وی یکی از بزرگترین تهدیدها برای خانواده‌ها را فیلتر شکن‌ها معرفی و تصریح کرد: دلیل اصلی این معضل سیستم فیلترینگ موجود کشور است که بر این مشکل دامن می زند.
تقی پور به مزیت شبکه اجتماعی اشاره کرد و عنوان کرد: از جمله مزیتهایی که شبکه های اجتماعی دارند تسریع ارتباطات، شکل گیری و تقویت خرد جمعی، یکپارچه سازی بسیاری از امکانات اینترنتی و شبکه سازی، توسعه مشارکتهای مفید اجتماعی، افزایش سرعت در فرآیند آموزش است، البته تمام این موارد به شرط استفاده صحیح است. همه شهروندان از این مزیتها استفاده می کنند و آنها را می شناسند.
عضو حقیقی شورای عالی مجازی با اشاره به مشکلات ناشی از شبکه های اجتماعی، متذکر شد: از وقتی که شبکه‌های اجتماعی به این شکل استفاده شده است آمار طلاق بالا رفته و فقط در ایران نیست. پیامدهای منفی دیگر شایعات، اخبار غلط، نقض حریم خصوصی افراد، منزوی شدن افراد و به دور ماندن از اجتماعات واقعی، تغییر سبک زندگی افراد، چند وجهی بودن افراد، تهدیدات سرویسهای اطلاعاتی، ضایع کردن وقت افراد، ترویج مصرف گرایی و بی بند و باری است.
در ادامه شریف با بیان اینکه با یک پدیده وارداتی روبه رو شده ایم، به اینترنت ملی اشاره کرد و گفت: نمی توانیم دور اینترنتی که وارداتی است دیواری بکشیم و آن را مدیریت کنیم و اینترنت ملی درست کنیم.
منتظرالقائم هم به راهکارهای لازم برای مواجهه با تهدیدهای ناشی از فضای مجازی پرداخت و گفت: اولا باید کاری کنیم فعال بخش خصوصی فعالیت کند و میدان برایش فراهم شود، دوما خانواده‌ها مسئولیت پذیر باشند، آنها نباید فرزند خود را با اینترنت رها کنند. سوما به خود فرد باید توجه کنیم و با آموزش آن کاری کنیم که حتی در کشورهای دیگر هم رفتار درستی داشته باشد.
وی در ادامه یادآور شد: هیچ کدام از این سه همدیگر را خط نمی زنند، یعنی زمانی که فرد آگاهی پیدا کرد مسئولیت حکومت و خانواده از بین نمی رود.
شریف به مسئولیتهای خانواده ها در کشورهای مختلف در رابطه با رویارویی با فضای مجازی اشاره کرد و گفت: در کشورهای مختلف، فیلترینگ خانگی را داریم و آموزش‌ها به خانواده ارائه می شود و دولت خودش را داخل مجموعه خانواده نمی کند و فقط کمک می کند خانواده‌ها خودشان در رابطه با فرزندانشان تصمیم بگیرند.
این تحلیلگر حوزه فضای مجازی با انتقاد از سیستم اینترنت کشور، افزود: سیستم اینترنت ما به گونه ای است که از یک بچه تا یک استاد دانشگاه به یک نگاه دیده می شود و در این صورت نه آن کودک درست تربیت می شود و نه استاد دانشگاه به نتیجه دلخواهش می رسد.
وی افزود: تحریم‌های اینترنتی، بزرگترین چالش بخش علمی کشور است و در آخر مردم به دنبال دور زدن فیلترها بوده اند و این مدل خوبی نیست.
تقی پور با اظهار به اینکه اساس مخابرات یعنی فیلتر، افزود: بخاطر امواج زیاد و تاثیرات منفی در مخابرات فیلترهای زیادی وجود دارد. ما از طرف مردم وکالت نداریم ولی حاکمیت این وکالت را داده است تا جلوی ورود شبکه ای که آب سمی از آن می گذرد را بگیریم.
شریف به نحوه استفاده از اپلیکیشن‌های بومی اشاره کرد و گفت: باید فضای اقتصادی برای شرکتهای نوآور درست شود تا تکنولوژی توسعه پیدا کند و اجازه رشد به آنها داده شود.
منتظرالقائم در خاتمه گفت: درمان مشکلات ما تقویت داخلی است، باید زیرساختها و قوانین اصلاح شوند و شرکتهای دانش بنیان در هر حوزه ای را در این زمینه حمایت کنیم.