آخرین اخبار از بازار آیتی نشان از انتظار برای تغییر بزرگتری میدهد که هم مردم را ترغیب به خرید کند و هم فروشندگان بازار را به وارد کردن محصولات بیشتر مجبور کند. اتفاقی که تا این لحظه رخ نداده و بازارهای دیجیتال را خلوتتر از همیشه نگه داشته است.
به گفته فعالان بازار محصولات دیجیتال شرایط رکود همچون یک ماه اخیر ادامه یافته است.
غلامرضا پاکضمیر، یک فروشنده محصولات آیتی به «دنیای اقتصاد» میگوید: «رکود کامل در بازار آیتی را شاهد هستیم و به نظر میرسد هم مردم و هم تجار منتظر ارزانشدن کالاها هستند، درحالیکه این رکود نشان میدهد هیچ تغییری را نمیشود انتظار داشت.»
او میگوید: «قیمت کالاها در این مدت نهتنها کم نشده، بلکه قیمت ارز افزایش هم یافته است. فروش نسبت به سالهای قبل که اوایل سال پر رونق بود در رکود کامل بهسر میبرد. مرکز کامپیوتر که یکی از پررونقترین مراکز خرید کامپیوتر در تهران است فعلا از حضور خریداران خالی است.
همین وضع در انتهای سال قبل هم مشاهده شده بود و اواخر سال پیش بود که چند مغازه تعطیل و برخی مستاجرها مغازههایشان را پس دادند.»
او درباره اینکه چرا برخی از سرمایهگذاران با وجود آگاهی از بازار راکد ایران در صنف آیتی همچنان برای افتتاح مراکز خرید جدید سرمایهگذاری میکنند، میگوید: «این مراکز مثل بازار ما تک صنفی نیستند و به صورت آیتیسی کار میکنند که لوازم صوتی و تصویری هم برای فروش دارند و بیشتر این مراکز مملو از فروشگاههای شرکتهای معتبر و برند هستند که بیشتر از اینکه فروش برایشان مهم باشد، به نمایش محصولاتشان بها میدهند درحالیکه ما به عنوان کسبه بازار بیشتر از هرچیز به فروش خود متکی هستیم.»
او دراینباره که چقدر احتمال میدهد در آینده با وجود این شرایط به تغییر وضعیت از تک فروشی به سمت فروش محصولات بیشتر برود، اعلام میکند: «ما به دلیل اینکه در بازار سنتی کار کردهایم، این تجربه را داریم که تک صنفی بودن بهتر جواب میدهد و تداخل صنفی نمیتواند جوابگوی نیاز ما باشد. اینکه در مرکزیت صنفی باشید بهتر از این است که مثل سوپرمارکت عمل کنید.
بازارهای جدیدی که میبینید در شهر افتتاح میشوند، شرکتهایی هستند که تبلیغات برایشان مهم است و به همین علت همیشه سعی میکنند در مجتمعهای تجاری بزرگ فروشگاهی برای شو یا نمایش محصولات خود داشته باشند.»
پاک ضمیر میگوید که این صنف امیدوار به تصمیمگیریهای دولت است تا تغییراتی رخ دهد: «دولت باید همان اندازه که در بحث انرژی هستهای تلاش میکند تا این نیاز واقعی برای مردم ایران حفظ شود، باید در مباحث دیگر ازجمله نیازهای تکنولوژیک هم این دیدگاه را داشته باشد که باید از این صنف حمایت کرد.
در این شرایط همه امیدواریم که دولت گوشه چشمی هم به صنف آیتی داشته باشد و در شرایط حساس از آن حمایت کند.» او ادامه میدهد: «یکی از اقداماتی که دولت میتواند در این زمینه داشته باشد، قطع اخذ مالیات از صنفی است که طی سال گذشته فروش اندک و سود پایینی داشته است.
همانطور که انتشارات و کتابفروشیها از پرداخت مالیات معاف هستند، باید درباره صنف آیتی هم این کار انجام شود. این درحالی است که مالیات بالایی از این صنف دریافت میشود که باتوجه به فروش اندک و تغییرات ماهانه و بهروز شدن تجهیزات و منسوخ شدن تجهیزات خریداری شده، فشار زیادی به فروشندگان وارد میشود.
دولت اگر چنین کمکی کند درواقع بزرگترین کمک را به جوانان نخبه و فعال این صنف کرده است که بدون اغراق 90 درصد فعالان صنف آیتی را تشکیل میدهند.»
منتظر اتفاق شوکهکننده نباشید
سعید قاسمی، از دیگر فروشندگان محصولات آیتی است که معتقد است قیمتها با وجود افزایش یک درصدی ارزش افزوده و 5 درصدی تعرفه واردات نوت بوک هنوز تغییری نکرده است. «بازار در رکودی که پیشتر وجود داشت به سر میبرد و جنس بیشتر بین همکاران خرید و فروش میشود تا مصرفکننده. مردم عادی امیدوار به تغییر نرخها و کاهش قیمتها در سال جدیدند که تا این لحظه اتفاق نیفتاده است.»
او ادامه میدهد: «از زمانی که این شرکت را افتتاح کردم هر سال با شروع سال جدید شاهد حجم عظیمی از خرید از سوی مردم بودم که چون در تعطیلات دسترسی به مراکز خرید نداشتهاند، از خرید کردن دست نگه میداشتند تا بعد از تعطیلات خرید کنند.»
او میگوید: نرخ ارز پایین نیامده و با توجه به تغییراتی که در تعرفههای گمرک و ارزش افزوده به وجود آمده، به نظر نمیرسد قیمت اجناس از قیمت کنونی پایینتر بیاید.
این فروشنده معتقد است اگر بازار به همین منوال ادامه داشته باشد و استوک کالا در انبارها ادامه یابد، همکارانش که خرید انجام داده و حواله پرداخت کردهاند، مجبورند برای به دست آوردن سرمایهشان کالاها را با قیمت قبلی به فروش برسانند؛ چراکه اگر خرید جدیدی هم داشته باشند یک ماه بعد از خرید قیمتهای جدید را اعمال میکنند.
قاسمی میگوید: با وجود اینکه کالاهای فروشی آنها به روز هستند و اجناس ممکن است از رده خارج شوند اما در برخی موارد تقاضا روی کالاهای قدیمی زیاد است که قیمتشان ثابت و در برخی موارد بالاتر هم میرود.
به اعتقاد او، تغییر در قیمتها حتی پس از برداشته شدن تحریمها هم چندان محسوس و شوکآور نیست و نمیتواند تغییرات عمدهای در این بازار ایجاد کند. «کار ما صد درصد تابع قیمت ارز است و اگر یک روز قیمت دلار یا درهم کاهش یا افزایش داشته باشد به همان اندازه خریدهای جدید کاهش یا افزایش مییابد.»