کارت زردی که از جیب شورای عالی فضای مجازی بیرون آمد!
انتقادات صریح دبیر شورای عالی فضای مجازی از وضعیت شبکه ملی اطلاعات کار دست وزیر ارتباطات داد و سبب شد مجلس در همراهی با دبیر شورا، به وزیر ارتباطات کارت زرد دهد.
محمود واعظی در حالی روز گذشته از مجلس به خاطر کندی در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات کارت زرد گرفت که در چند ماه گذشته، مورد تندترین انتقادات از سوی محمد حسن انتظاری دبیر شورای عالی فضای مجازی در این مورد قرار گرفته بود.
انتقادات از روند پیشرفت شبکه ملی اطلاعات به حدی بود که برای اقناع منتقدان، رییس جمهور 24 آبان در جلسه شورای عالی فضای مجازی از وزیر ارتباطات خواست گزارشی از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات ارایه کند.
در آن زمان و به دلیل روابط حساس شورای عالی فضای مجازی با دولت و برای روی روال افتادن جلسات شورا، انتظاری ترجیح داد در مورد این گزارش سکوت کند. اما 4 ماه بعد و در نیمه اسفند ماه، صبر وی لبریز شد و اعلام کرد گزارشی که وزارت ارتباطات به شورای عالی فضای مجازی در مورد شبکه ملی اطلاعات ارایه کرد در حد پاور پوینت بود و گزارشی نبود که بتوان از روی آن قضاوت کرد.
شورا گزارش وزارت ارتباطات را قبول ندارد
دبیر شورای عالی فضای مجازی همچنین در روزهای واپسین سال، در خبرگزاری ایسنا حضور یافت و در مورد شبکه ملی اطلاعات و مسایل دیگر این شورا صحبت کرد. جالب اینجاست که صحبت‌های انتظاری در مورد شبکه ملی اطلاعات روز گذشته و هم‌زمان با حضور وزیر در مجلس، روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت.
در این گفت‌وگو دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه این شورا به هیچ عنوان روند فعلی وزارت ارتباطات درباره ارایه ندادن گزارش قابل استناد و مکتوب از شبکه ملی اطلاعات را قبول ندارد، گفت: در حال تهیه گزارش‌هایی برای رییس‌جمهوری هستیم زیرا ممکن است این روند در سال جاری نیز استمرار داشته باشد. حال آنکه اگر نظارت مناسبی بر اجرای این طرح صورت نگیرد قطعا به ضرر کشور خواهد بود.
انتظاری افزود: براساس اعلام شفاهی وزارت ارتباطات قرار بر آن است که تا پایان سال 1394، شبکه ملی اطلاعات در دسترس مردم قرار گیرد اما اگر در فرایندهای مهندسی، یک پروژه دوساله تعریف شود لازم است طی این دو سال بارها و در مقاطع معین و برنامه‌ریزی شده درباره پیشرفت پروژه گزارش‌های مختلفی ارائه شود و این گونه نیست که در ابتدای کار گفته شود پس از دو سال، پروژه انجام‌شده تحویل گرفته میشود. به عبارت دیگر لازم است طی دو سالی که برای آماده‌سازی شبکه ملی اطلاعات در نظر گرفته شده حداقل 10 بار درباره روند پیشرفت کار گزارش مکتوب و قابل نظارت و ارزیابی داده شود.
وی ادامه داد: در یک فرایند علمی و منطقی لازم است خروجی‌های ملموس هر طرح به مدت سه یا چهار ماه یک‌بار ارائه شود تا مشخص شود روند پیشرفت کار چگونه است و آیا لازم است تغییری در آن ایجاد شود یا خیر اما اکنون این روند در خصوص شبکه ملی اطلاعات رخ نمی‌دهد و وزارت ارتباطات گزارشی در این خصوص ارایه نمی‌کند؛ به گونه‌ای که حتی ما یک گزارش یا یک برنامه اقدام و زمان‌بندی‌شده مستند در حد دو صفحه هم از این طرح در دست نداریم.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در عین حال عنوان کرد: به هر حال این شورا نقطه کانونی نظام حکمرانی فضای مجازی است که وزارت ارتباطات باید خود را با این نظام تطبیق دهد و گزارش‌های لازم درباره روند انجام کار را به مرکز ملی فضای مجازی ارائه دهد. این موضوع در جلسه ماقبل آخر شورای عالی فضای مجازی مورد تاکید تمام اعضا و ریاست محترم جمهوری قرار گرفت و مقرر شد مرکز ملی فضای مجازی گزارشات آن وزارت را با اهداف مصوب تطبیق دهد و نتیجه را به اعضای شورا گزارش دهد.
انتظاری گفت: تا پیش از سال گذشته حدود هزار میلیارد تومان برای شبکه ملی اطلاعات هزینه شد. به عبارت دیگر طی هشت سال حدود هزار میلیارد برای این طرح در نظر گرفته شد در حالی که تنها در سال 1393 حدود 1200 میلیارد تومان به این طرح بودجه اختصاص یافت که این رقم در سال جاری نیز همین حدود است. بنابراین اگر بخواهیم منصفانه و عالمانه قضاوت کنیم باید تکالیف این بخش بر اساس تعاریف ارایه‌شده، از سوی یک سازمان مستقل مورد بررسی قرار گیرد. براساس فرمان تشکیل شورای عالی، این سازمان مستقل نیز همان‌طور که پیشتر اشاره و تأکید شده مرکز ملی فضای مجازی خواهد بود.
وی متذکر شد: حتی اگر مباحث بودجه‌ای را هم در نظر نگیریم از نظر تکنیکی لازم است بخشی مجزا، روند شکل‌گیری و ایجاد این شبکه را بررسی کند تا مشخص شود آیا پیشرفت این طرح با برنامه‌ها و شاخص‌هایی که از پیش برای آن تعریف شده هم‌خوانی دارد یا خیر.
انتظاری گفت: در پروژه‌های بزرگ ملی اصلا و ابدا چنین روندی قابل قبول نیست که بدون نظارت طرحی کلان اجرا شود. اکنون آنچه وزارت ارتباطات در خصوص پیشرفت این طرح در اختیار شورا قرار داده در حد یک پاورپوینت هم نیست و ما بابت این موضوع تذکرات متعددی داده‌ایم چرا که طبق حکم شورای عالی فضای مجازی، مرکز ملی فضای مجازی موظف به نظارت روی این طرح است و حتی در ابلاغیه شبکه ملی اطلاعات نیز این گونه ذکر شده که لازم است نظارت روی این برنامه از طریق شورا صورت بگیرد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این سوال که دولت قبل اعلام می‌کرد 95 درصد شبکه ملی اطلاعات تکمیل شده اما با تغییر دولت اعلام میشود در این زمینه اقدامی جدی صورت نگرفته، توضیح داد: تا زمانی که یک نهاد ناظر مستقل بر روی این طرح نظارت نداشته باشد امکان پیش آمدن چنین شبهه‌هایی وجود دارد و بعدا ممکن است باز هم مطرح شود.
فشار از طریق مجلس
انتظاری در این گفت‌وگو همچنین گفت: حتی این موضوع در مجلس نیز مطرح شده و ما اعلام کرده‌ایم که ضروری است فرایند و روند پیشرفت کار به مرکز ملی اعلام شود.
تلاش‌های انتظاری برای کشاندن وزیر ارتباطات به مجلس دیروز نتیجه داد. نصرالله پژمان‌فر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس که به شورای عالی فضای مجازی نزدیک است، به سوال از محمود واعظی پرداخت. پژمان‌فر پیشتر نیز در جریان طرح مجلس برای ادغام شورای عالی فناوری اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی، به عنوان موافق صحبت کرده بود.
حال باید دید کارت زرد مجلس که بخشی از آن تحت تاثیر انتقادات شورای عالی فضای مجازی بوده است، چه تاثیری بر روابط این دو نهاد خواهد گذاشت.