جزیره کیش طی 2 روز میزبان رویداد TEDx بود؛ رویدادی که به تبعیت از نام TED توجه بسیاری را به سمت خود جلب کرده بود. 

رویدادهای TED شامل سخنرانی‏های بسیار مشهوری است که طی دو روز در یک شهر برگزار می‏شود و سخنرانان تجربه یا داستان خود را بازگو می‏کنند. بسیاری از این داستان‏ها الهام بخش مخاطبانند و از این جهت این کنفرانس‏ها به دلیل قواعد و انتخاب سخت سخنرانان و موضوعات  مشهورند. TEDx اما رویدادی است که با همان استانداردها و مدل‏های مشابه TED توسط افراد داوطلب علاقه‏ مند  و تحت نظارت TED جهانی برگزار می‏شود. TEDx کیش از جهت برگزاری یک رویداد طی ماه‏ های اخیر سروصداهای زیادی در عرصه‏ های مختلف تکنولوژی در ایران ایجاد کرده بود و به جز سخنرانی‏ها برنامه‏ های متعدد دیگری هم در حاشیه آن برگزار شد. مهم‌ترین آنها جایزه‏ای بود که برای یک ایده برتر در نظر گرفته شده بود که در انتها این جایزه به استارت‏آپ Lendem تعلق گرفت. استارت‏آپی در زمینه قرض دادن اشیا و چیزهای مختلف به دیگران از طریق یک اپلیکیشن موبایل. 

تدکس کیش از نظر موضوع سخنرانی یکی از متنوع‏ترین کنفرانس‏ های برگزار شده در ایران است. هرچند سخنرانان مختلف از کشورهای گوناگون برای صحبت در آن انتخاب شده بودند؛ اما این سخنرانان به ندرت زمینه فعالیت یکسانی داشتند. آنچه تقریبا بین همه سخنرانی‏ های تدکس کیش ایجاد اشتراک می‏کرد، صحبت درباره ایران بود. تقریبا همه سخنرانان – چه ایرانی چه خارجی – روی موضوع ایران صحبت می‏کردند یا موضوع خود را به ایران مرتبط کردند.  نکته دیگر انتخاب زنان مختلف و مشهور ایرانی بود. بسیاری از آنان شامل تجربه‏ های موفقی بود که در عین دشواری و مسیر سخت پیش روی آنان رخ داده بود. دیگر نکات مهم در سخنرانی‏های ارائه شده توجه به زمینه ‏های اشتراک، صلح و ارتباطات علمی و اجتماعی بین ایران و آمریکا بود. مهم‌ترین آنها سخنرانی شروع کنفرانس بود؛ جایی که Rick Gunn  نویسنده، عکاس و ماجراجو تجربه خود در پیشبرد یک پروژه صلح بین دو کشور را با موضوع کودکان دو کشور با یک دوچرخه‏سوار ماجراجوی ایرانی ارائه کرد. این دو در سفری در ایران و آمریکا این پروژه صلح را پیش‏ برده بودند و حالا برای نخستین بار در ایران آن را در میان تشویق حضار ارائه دادند. اما انتخاب آگاهانه برخی سخنرانان که بخش عمده زندگی خود را در آمریکا به سر برده بودند نیز تاکیدی بر اشتراکات دو کشور بود. فریدون کورنگی کارآفرین ایرانی/آمریکایی بیش از چهل سال از عمر خود را در آمریکا سپری کرده بود؛ اما او  پس از تجربیات مختلف حالا در ایران و طی ۴ سال اخیر فعالیت خود را روی فضای استارت‏آپی متمرکز کرده است. کورنگی اما سخنرانی‏ های خود را بر فضای پرکنتراست شهری در تهران و شعر و نقاشی و هنر ایران قرار داد. 

سایمون براتون، پژوهشگر موسیقی، ‏نویسنده و فیلمساز که طی ۳۰ سال گذشته برای کشف موسیقی‏ های محلی به کشورهای مختلف جهان سفر کرده سخنرانی خود را روی موسیقی ایرانی و موسیقیدان‏ های مشهور کشور متمرکز کرد. صحبت‏ های او که نشان‌دهنده شناخت دقیق او از گوشه‏ های مختلف موسیقی محلی ایران بود با این جمله خاتمه یافت که «اگر موسیقی نتواند جهان را نجات دهد حداقل می‏تواند آن را تغییر دهد». کتایون خسرویار، مربی ایرانی/ آمریکایی که از ۱۷ سالگی به ایران آمده تا فوتبال را در کشور مادری خود ادامه دهد و حالا مربی تیم ملی فوتبال بانوان ایران است از تجربه فوتبال گفت، او همچنین از تجربه ‏های تلخی چون حذف تیم توسط فیفا به خاطر پوشش بازیکنان و راه‏ اندازی کمپین Let us play (اجازه دهید بازی کنیم) سخن گفت و سرانجام سخنرانی خود را با این آرزو به پایان رساند: 

« به امید روزی که هر کسی بتواند رویایی را که دوست دارد دنبال کند». 

اما تدکس از تجربیات شخصی و کاری سخنرانان هم خالی نبود. دکتر علی صاحبی درباره تئوری انتخاب و تاثیر عمل انسان بر احساس خود سخن گفت، گلوریا آی مجری تلویزیون چین، (CCTV)، تکان‏دهنده‏ترین داستان‏هایی را که در طول دوران مجری‏گری‏اش با آنها مواجه شده بازگو کرد. سم کاوانا، عضو تیم پارالمپیک آمریکا و برنده مدال برنز المپیک لندن داستان از دست دادن دوست نزدیکش را در جریان سقوط بهمن بازگو کرد؛ ماجرایی که به قطع پای او منجر شد. 

او که در جریان سخنرانی احساساتی شده بود پای قطع شده خود را روی دست گرفت و گفت که این اتفاق زندگی او را چگونه تغییر داده است. جمشید مرادیان، پیکرتراش مشهور سخنران بعدی بود. او که در تمام مدت کنفرانس مشغول تراش یک مجسمه چوبی به شکل یک « دانه گندم» در فضای آزاد بود با لباس کارگاهی خود روی سن آمد و گفت هنر را باید در معرض دید مردم قرار داد. 

سخنرانی‏های روز دوم تدکس کیش با موضوعات محیط زیستی آغاز شد. دکتر حسین وهاب‌زاده، فعال و مترجم متون محیط زیستی گفت که باید کودکان خود را به محیط‌ زیست علاقه‏ مند کنیم. او که معتقد به آموزش کودکان در محیط‏های طبیعی است، گفت که کار با دانشجویان  را کنار گذاشته تا به سراغ کودکان بیاید و آنها را به محیط‌ زیست علاقه ‏مند کند. گری لوییس، هماهنگ‌کننده سازمان ملل در ایران سخنرانی خود را با امنیت انسانی آغاز کرد. او از بین رفتن هامون و دریاچه ارومیه را نمونه‏ ای از به خطر افتادن امنیت انسانی  کسانی دانست که یک سال قبل در حاشیه هامون خشک و لم‏یزرع دیده بود. سعیده قدس، بنیانگذار موسسه محک هم تجربه سرطان فرزندش را بازگو کرد، انگیزه قوی که به گفته او کاری انجام شود که «هیچ بچه مبتلا به سرطان از فقر نمیرد».

شیرین گرامی، ورزشکار ایرانی سخنران دیگری بود که در جریان یکی از ماجراجویی‏ هایش در یکی از کوه‏های شمال ایران توسط راهزنان اسیر شده بود. او گفت که این اتفاق چگونه باعث شده او شکرگزار تمام اتفاق ات زندگی باشد. بهرخ خوشنویس، از مهندسان ناسا سخنران بعدی بود. 

او صحبت‏های خود را به میراث خلاقیت اختصاص داده بود و گفت که پیشرفت تکنولوژی خلاقیت را برای انسان‏ها  سریع‌تر کرده است. او که ابداعاتش ساخت‌وساز در سیاره‏ های دیگر را ممکن کرده، گفت که می‌دانم عمر من کفاف دیدن این پروژه را نمی‏دهد اما شما با تاثیری که از خود روی زندگی دیگران می‏گذارید، جاودانه می‏شوید. 

***

تدکس کیش هر چند احتمالا با هدف تاثیر روی مخاطبان خارجی برگزار شد و آنچنان که برگزارکنندگان آن انتظار دارند احتمالا انتشار ویدئوهای آن در فضای اینترنت تا اندازه‏ای نگرش مخاطبان خارجی را به ایران تغییر دهد اما از حمایت‏های شرکت‏های بزرگ تکنولوژی ایران و حتی سازمان منطقه آزاد کیش هم برخوردار بود. روسای دانشگاه‏ های سراسر کشور در حاشیه آن نشستی برگزار کردند و رویدادهای کوچک و نمایشگاه‏های مختصری هم از نوآوری‏های شرکت‌های کوچک استارت‏آپ در آن برگزار شد. این کنفرانس اما همچنان می‏توانست و می‏تواند  یک رویداد منطقه‏ ای پرهیاهوتر و با دایره وسیع‏تری از مخاطبان و سخنرانان باشد.