حریم کاربران در فضای مجازی محترم است
ابتدا و برای آشنایی بیشتر با موضوع «حریم خصوصی»، باید آن را تعریف کنیم. براساس تعریف ساده حریم خصوصی یعنی هر فرد این حق را داشته باشد که بدون ترس و در خلوتی که دوست دارد، اطلاعات مربوط به زندگی خود را مخفی کند. دراینبین، فرد تصمیم میگیرد چه زمانی و تا چه اندازهای این اطلاعات را با دیگران تقسیم کند. باید بدانید در تعالیم دینی نیز بر رعایت حریم خصوصی تأکید و از مردم خواسته شده است که از افشای اطلاعات زندگی خود خودداری کنند. حال به مدد دنیای مدرن، افراد وارد فضایی میشوند که اطلاعاتشان از هیچ دستبرد یا تعدی در امان نیست. همین مسئله، نقض حریم خصوصی در فضای مجازی را به یکی از مهمترین مسائل جوامع تبدیل میکند. این موضوع از دو منظر قربانیان نقض و ناقضان حریم خصوصی، قابلطرح و بررسی است: در منظر اول قربانیان نقض قرار دارند. در این رابطه باید به این اصل توجه شود که در فضای مجازی تا نگارنده یا همان کاربر وجود نداشته باشد، جرم نقض یا تعدی به حریم خصوصی نیز رخ نمیدهد. به عبارتی، نگارنده بهراحتی میتواند با رعایت یکسری از موارد پیشگیرانه، قربانی نباشد. باید این را بدانید که بسیاری از بزهدیدگان جرائم سایبری، استعداد زیادی برای قربانیبودن دارند؛ یعنی این افراد بهراحتی طعمه بزهکاران سایبری میشوند. با نگاهی به صفحه حوادث و سایت پلیس فتا (فضای تبادل اطلاعات) بهراحتی میتوان دریافت بسیاری از مالباختگان و افرادی که در فضای مجازی مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند، بهراحتی اطلاعات خود را در اختیار بزهکار قرار دادهاند. براساس گزارش میزان، کارشناسان ضعف شخصیتی، فقدان اطلاعات کافی در رابطه با محیط مجازی و بیدقتی در محافظت از دادهها را از مهمترین دلایل قربانیشدن افراد در فضای مجازی میدانند. در یک کلام ساده، مردم باید بدانند همانطور که با نصب قفلهای محکم و رعایت نکات ایمنی، خانه یا خودرو خود را در برابر سرقت ایمن میکنند، باید در حوزه اطلاعات در فضای مجازی نیز جانب مسائل امنیتی را نگه دارند. نگهداری اطلاعات خصوصی در فلش و کارتهای حافظه، تلفنهمراه و سیدی و مواردی ازایندست، پای مجرمان سایبری را به زندگی شما باز میکند.
موارد نقض حریم خصوصی در فضای مجازی
کم نیستند افرادی که بعد از ورود به فضای مجازی، هر گونه فعالیت را حق خود میدانند و دست به اعمالی مانند دسترسی غیرمجاز به دادههای رایانهای یا مخابراتی نظیر هک ایمیل یا اکانت افراد؛ شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال در سیستمهای رایانهای یا مخابراتی نظیر استفاده از کیلاگرها و نرمافزارهای شنود چتهای اینترنتی؛ دسترسی غیرمجاز به دادههای سرّی در حال انتقال در سیستمهای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده یا تحصیل و شنود آن میزنند.
همچنین باید بدانید برابر قانون کشور ما، انجام فعالیتهایی مانند در دسترس قراردادن دادههای سری در حال انتقال؛ نقض تدابیر امنیتی سیستمهای رایانهای به قصد دسترسی به دادهها؛ حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازشکردن دادههای دیگری؛ از کارانداختن یا مختلکردن سیستمهای رایانهای؛ هتک حیثیت از طریق انتشار صوت و فیلم تحریفشده دیگری بهوسیله سیستمهای رایانهای یا مخابراتی؛ نشر اکاذیب از طریق سیستمهای رایانهای؛ فروش یا انتشار یا در دسترس قراردادن گذرواژه یا هر دادهای که امکان دسترسی غیرمجاز به دادهها یا سیستمهای رایانهای را فراهم میکند و آموزش نحوه ارتکاب جرائم دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانهای و تخریب و اخلال در دادهها یا سیستمهای رایانهای و مخابراتی در فضای مجازی جرم است و قانون برای مرتکبان آن مجازاتهایی را پیشبینی کرده است. حال اگر در فضای مجازی بههردلیل شخصی حقیقی یا حقوقی وارد حریم شما شد، باید بدانید حمایتهای قانونی از شما وجود دارد و در اصول ١٩، ٢٠، ٢٢، ٢٣، ٢۵، ٢۶، ٢٧، ٢٨، ٣٠، ٣٢، ٣٣، ٣۵، ٣٨، ٣٩، ۴٠ و ۴٢ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، هرگونه تعرض به آبرو و جان و مال و حقوق و مسکن و پیشه و عقاید و اطلاعات خصوصی افراد ممنوع اعلام شده است. همچنین در قانون جرائم رایانهای و مصادیق محتوای مجرمانه در فضای مجازی، حریم خصوصی مورد تأکید قرار گرفته و مجازاتهای متفاوتی برای مخلان آن در نظر گرفته شده است.