نسل‌هایی برای تغییر سبک زندگی
برقراری ارتباطات با ابزارهای هوشمند نیاز به ویژگی‌های خاص و ویژه‌ای دارد. ارتباطاتی که این روزها دنیای پیرامون ما را تحت تاثیر قرار داده با پیشرفته‌تر شدنش به زودی جنبه جدیدی از زندگی را پیش روی ما قرار می‌دهد که ناگزیر استفاده از آن هستیم.
اگرچه در کشورهای پیشرفته این امر به وقوع پیوسته و همه روزه شاهد ابداع تکنولوژی‌های جدیدی هستیم که به کمک فناوری‌های هوشمند گسترده‌تر می‌شوند، اما در کشورهای کمتر توسعه‌یافته این مزیت در حال زیرسازی و سرمایه‌گذاری است.
یکی از جنبه‌های قابل اهمیت در این بحث استفاده از تکنولوژی‌های بالا برای سرعت بیشتر در انتقال داده‌ها در فضای ارتباطی است که مهم‌ترین آن در شبکه‌های تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تلفن‌های همراه امروزه دیگر فقط وسیله‌ای برای برقراری تماس نیستند، بلکه برای انتقال داده‌های تصویری، متنی و حتی کنترل بخش‌های هوشمندی از زندگی روزمره ما هستند.
در ایران در چند سال گذشته اهمیت سرعت انتقال داده‌ها از طریق شبکه‌های موبایلی اهمیت زیادی پیدا کرده تا آنجا که زیرساخت‌های لازم برای فراهم‌آوری نسل‌های 3 و 4 و البته در آینده‌ای نه‌چندان دور نسل 5 آماده شده است. آنچه در ادامه می‌خوانید درباره ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی است که نسل‌های ارتقا یافته از شبکه انتقال داده ای در تلفن همراه به خود دیده‌اند.
شاید بسیار شنیده‌اید که برای معرفی نسل‌های تلفن همراه از حرف G استفاده میشود و کاربرد اصطلاحاتی همچون G2 و G3 و G4 رایج است. بنابراین باید گفت که حرف G نمایانگر کلمه Generation یا نسل است که با بالارفتن عدد همراه حرف G این مفهوم انتقال می‌یابد که تکنولوژی مورد استفاده در نسل مورد نظر ارتقا یافته و شما با ویژگی‌های جدیدی مواجه هستید.
نسلی که در حال انقراض است
شاید همین حالا نه تنها در برخی از روستاها، بلکه در برخی از شهرهای کشور کاربران موبایلی سراغ داشته باشیم که گوشی‌های ساده دهه 80 به دست دارند و برایشان استفاده از قابلیت‌های به روز شده موبایلی اهمیتی نداشته باشند. بی‌شک آنها هم نیاز به ارتباطات ایتنرنتی پیدا خواهند کرد که میشود گفت وجود کافی نت‌هایی که این روزها شمارشان کم و کمتر میشود، این نیاز را برایشان مرتفع می‌کند. اما برای معرفی نسل 2 شبکه تلفن همراه همین بس که به‌عنوان ابتدایی‌ترین شبکه بی‌سیم در کشور شناخته میشود که استفاده از آن با ورود تکنولوژی تلفن همراه به کشور برای ما فراهم شد. مهم‌ترین ویژگی این نسل هم استفاده از ارتباط بدون سیم در تلفن بود و توانست این رویا را محقق کند که دسترسی به افراد در هرلحظه به‌وسیله خطوط ارتباط تلفنی میسر شود.
کم کم ارتباط پیامکی و یا sms هم به ویژگی‌های رویایی این نسل اضافه شد، اما همچنان این نسل از شبکه تلفن همراه با سرعتی متوسط نسبت به آنچه که نیاز بود و با ورود گسترده اینترنت به ابعاد مختلف زندگی ما و کاربرد آن در تلفن‌های همراه کارآیی‌اش را از دست داد و باعث پیدایش نسل بعدی با عنوان نسل 3 شد.
نسل 3 و ورود اینترنت همراه
شاید مهم‌ترین ویژگی که ما را وابسته به تلفن‌های همراهمان کرد استفاده از اینترنت و ارتباط مجازی از طریق این وسیله کوچک قابل حمل یعنی موبایل‌مان باشد. بنابراین با اضافه شدن این قابلیت به گوشی‌های تلفن همراه نسل جدیدی شکل گرفت که بسیار پیشرفته تر از نسل 2 بود و به نسل 3 ارتقا یافت. بالا رفتن سرعت انتقال داده در این نسل هم یکی از ویژگی‌های اصلی است.
بر اساس آمارهای موجود شبکه‌های 3G توانایی ارائه سرعتی بالغ بر 200 کیلوبیت بر ثانیه را دارد که به‌طور همزمان می‌توانید از ارتباطات صدا و داده استفاده کنید. بالاترین سرعت داده ای که می‌توان به‌صورت اسمی از شبکه‌های 3G استفاده شود 14 مگابیت بر ثانیه دانلود و 8/ 5 مگابیت بر ثانیه دانلود است.
این شبکه در حال حاضر کاربرد زیادی دارد و هر سه اپراتور تلفن همراه (همراه اول، ایرانسل، رایتل) پوشش کامل آن را انجام داده‌اند و شاید در حال حاضر گسترده‌ترین مخاطبان را در بین چهار نسل فعلی دارد و در بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از قابلیت‌های دیگر این نسل استفاده از سیم‌کارت‌ها در مودم‌های اتصال به اینترنت است و البته استفاده همزمان از اینترنت در گوشی به همراه برقراری تماس این نسل را مشهورتر کرد و سپس به تبلت‌ها و فبلت‌ها هم انتقال یافت.
با گسترده‌تر شدن شبکه‌های اجتماعی و افزایش استفاده از این فضا و تبادل اطلاعات تصویری در این نسل بالارفتن سرعت انتقال داده را ضروری کرد. همین امر هم ضرورت ارائه نسل چهارم را بیشتر کرد.
در انتظار سرعتی بیشتر
نسل 4 تلفن همراه در کشور ما هنوز به طور کامل و در همه نقاط کشور قابل استفاده نیست، اما نشانه‌هایی که از این نسل به دست آمده انتظار برای رسیدن به سرعتی جهانی و استاندارد برای کاربران تلفن همراه به وجود آورده است.
در ارتباطات موبایل با جابه‌جایی‌های بسیار بالا ، شبکه‌های نسل چهارم می‌توانند سرعتی بالغ بر 100 مگابیت بر ثانیه را ارائه دهند و حتی در شبکه‌های موبایلی که جابه‌جایی آنها کم است یا حتی ثابت هستند این سرعت می‌تواند بالغ بر یک گیگابیت بر ثانیه باشد.
در واقع شبکه‌های موبایل نسل چهارم یک انقلاب در تکنولوژی‌های بی‌سیم محسوب می‌شوند، به‌طوری که با دریافت سرویس‌های 4G بیشتر احساس می‌کنید که یک شبکه LAN خریداری کرده‌اید تا یک دستگاه موبایل. با وجود اینکه اپراتورهای تلفن همراه در کشور به نوبت اقدام به زیرسازی برای افزایش دامنه استفاده از نسل جدید تلفن همراه کرده‌اند اما به دلایلی از جمله آماده نبودن زیرساخت‌های لازم برای افزایش دادن سرعت انتقال داده‌ها هنوز بسیاری از نقاط کشور قادر به استفاده از این امکان نیست.
البته برخی از اپراتورهای همراه در کشور اقدامات بیشتری انجام داده و مناطق پوشش‌دهی خود را افزایش داده‌اند. از ویژگی‌های اصلی نسل چهارم تلفن همراه می‌توان به امکان دریافت و مشاهده فایل‌های ویدئویی با کیفیت HD، بازی به صورت آنلاین و بدون تاخیر زمانی، استفاده همزمان برای چند کاربر بدون کاهش کیفیت خدمات و استفاده از برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن) اشاره کرد.
البته برای استفاده از این قابلیت نیاز است تغییراتی در سیم‌کارت‌های فعلی داده شود تا بتوان از امکانات آن استفاده کرد.
آینده‌ای برای تغییرات شگرف
اما همه چیز در نسل‌هایی که گفته میشود بالاترین سرعت را شبکه‌های تلفن‌های همراه به دنبال دارند، ختم نمی‌شود. نسلی پیشرفته‌تر به زودی پیش روی جهان قرار می‌گیرد که تصوراتمان را از ارتباطات مخابراتی دگرگون می‌کند و زندگی نیمه هوشمند ما را تبدیل به دنیایی می‌کند که ناگزیر از استفاده از فناوری‌های دیجیتال می‌شویم. آخرین اطلاعات درباره 5G که از کنگره جهانی موبایل منتشر شده، نشان می‌دهد تا سال ۲۰۲۰، این نسل قابل بهره‌برداری خواهد بود. اما از فناوری 5G، به عنوان کلید «اینترنت اشیا» یاد می‌کنند.
امکانی که با سرعتی بی‌نظیر همه اشیای الکتریکی پیرامون ما می‌توانند به اینترنت متصل شوند و ارتباطی پایدار داشته باشند و پیش‌بینی میشود روزی خواهد رسید که میلیاردها سنسور در لوازم برقی خانگی، سیستم‌های امنیتی، قفل‌های درب خانه‌ها، خودروها و پوشیدنی‌ها تعبیه شوند. موسسه تحقیقاتی Gartner معتقد است تا سال ۲۰۲۰، تعداد ۲۵ میلیارد محصول متصل به اینترنت ساخته خواهد شد؛ این آمار برای سال ۲۰۱۵، به مقدار ۵ میلیارد دستگاه پیش‌بینی شده است.
مشترکان مخابراتی استفاده‌کننده از این نسل می‌توانند با سرعت ۱۰ هزار گیگابیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند که این رقم ۱۰۰۰ برابر سریع‌تر از شبکه مخابراتی LTE است. در حال حاضر ارائه و اجرای چنین طرحی برای کشورها هزینه‌های بسیاری دربردارد و به همین علت یکی از رویکردها این است که بخش‌های خصوصی دارای توان اجرای آن بهره‌برداری از آن را برعهده بگیرند.
در حال حاضر ژاپن، کره جنوبی و چین که در زمینه شبکه‌های مخابراتی پیشرو محسوب می‌شوند از جمله کشورهایی هستند که قصد دارند زودتر از سال 2020 به امکان استفاده از این فناوری دست یابند.
در ایران نیز گام‌هایی برای راه‌اندازی این قابلیت در کشور برداشته شده است و به گفته رئیس مرکز تحقیقات مخابرات ایران کارشناسان درصدد ترسیم نقشه راه عملیات پژوهشی در حوزه نسل پنجم شبکه تلفن همراه 5G هستند.
بنابر اعلام این مرکز در خرداد ماه آتی نیز همایشی در این زمینه برگزار میشود و اگرچه برخی از شرکت‌ها تحقیقاتی در زمینه نسل پنجم شبکه تلفن همراه به عمل آورده‌اند اما هنوز هیچ استاندارد و باند فرکانسی برای این نسل نهایی نشده است.