رقابت چین و غول‌های فناوری در اینترنت اشیا
امروز فناوری اینترنت اشیا بیشتر ازهمه مورد توجه قرار گرفته است و کشورهای مختلف تلاش دارند تا در این زمینه از یکدیگر سبقت بگیرند.
(عبارت اینترنت اشیا برای اولین بار سال 1999 توسط کوین اشتون بکار رفت درعصر رواج اینترنت اشیا همه وسایل محیط پیرامون به اینترنت وصل شده و از طریق اپلیکیش‌های موبایل یا تبلت این اشیا کنترل و مدیریت می‌شوند). یکی از کشورهایی که به نظر می‌رسد آینده‌ای روشن در بازار اینترنت اشیا خواهد داشت، چین است چرا که کمپانی‌های بزرگ این منطقه ازجمله هواوی، در زمینه این فناوری تلاش‌هایی شایان توجه دارند و همه توان خود را برای افزایش ارتباط اینترنتی با وسایل، زیرساخت‌های شهری، وسایل نقلیه، حوزه سلامت، آموزش و… به کار گرفته اند.
کشورهای مدعی اینترنت اشیا
تحقیق جدیدی که توسط مؤسسه هندی Infosys Ltd با کمک محققانی از دانشگاه Aachenآلمان انجام شد نشان می‌دهد برای نخستین بار چین در زمینه فناوری اینترنت اشیا از ایالات متحده امریکا پیشی گرفته است. در این تحقیق که وضعیت اینترنت اشیا در چند کشور مورد بررسی قرار گرفت، مشخص شد چین در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن ایالات متحده امریکا، آلمان و فرانسه در رده‌های بعدی قرار دارند. البته نتایج این تحقیق نشان داده است ژاپن، کره جنوبی و دانمارک نیز از جمله کشورهایی هستند که در این زمینه موفق عمل کرده‌اند هرچند هرکدام روی بخش ویژه‌ای تمرکز داشته‌اند. به عنوان مثال ایالات متحده امریکا بیشتر شاهد سرمایه‌گذاری در خودروهای متصل به اینترنت هستیم درحالی که کره جنوبی در زمینه وسایل خانگی، خانه هوشمند و البته خودروهای متصل به اینترنت تلاش داشته است.
بازار رو به رشد آسیاپاسیفیک
بازار اینترنت اشیا در آسیا و اقیانوسیه روندی صعودی به خود گرفته است و محققان مؤسسه IDC معتقدند منطقه آسیاپاسیفیک در این زمینه حرف‌هایی برای گفتن دارد. این محققان معتقدند اندازه بازار اینترنت اشیا در آسیاپاسیفیک (بجز ژاپن) از 408میلیارد دلارسال 2013 به حدود 862میلیارد در سال 2020 خواهد رسید. همچنین گفته میشود تا سال 2020 این فناوری در آسیا پس از سیستم‌های ابری، تلفن همراه و داده‌های کلان (big data) در رتبه چهارم قرار خواهد گرفت که این موضوع نشان می‌دهد فناوری اینترنت اشیا دارای رتبه‌ای مناسب است.
مؤسسه پژوهشی IDC همچنین در آخرین گزارش خود آورده است که اینترنت اشیا در سال 2015 رشدی 19درصدی داشته و در زمینه سلامت، دولت الکترونیک، حمل و نقل، تولید، صنعت و… کاربرد خواهد داشت و همچنین انتظار می‌رود ارزش بازار اینترنت اشیا در جهان تا سال 2020 از 5تریلیون دلار نیز فراتر رفته و به 1/7 تریلیون دلار برسد چرا که مردم سراسر جهان بویژه کشورهای توسعه یافته، بیشتر به دنبال استفاده از وسایلی هستند که به اینترنت متصل است و از راه دور برنامه‌ریزی و کنترل میشود و البته، بستر این کار نیز در این کشورها فراهم است. در بخش دیگری از این گزارش آمده است در سال 2013 نیز که بازار جهانی اینترنت اشیا ارزشی معادل 9/1 تریلیون دلار داشت باز هم 90 درصد آن مربوط به کشورهای توسعه یافته بود. محققان مؤسسه IDC همچنین پیش‌بینی کرده‌اند از سال 2013 تا 2020 رشد سالانه اینترنت اشیا، 5/17درصد میشود و میلیاردها وسیله به اینترنت متصل خواهند شد. مؤسسه گارتنر نیز پیش‌بینی کرده است تا سال 2020 حدود 25میلیارد وسیله به اینترنت متصل می‌شوند در حالی که اکنون این رقم حدود 9/4 میلیارد است و درسال 2009 نیز حدود 900 میلیون وسیله متصل به اینترنت در جهان وجود داشت. در آخرین نشست مایکروسافت نیز عنوان شد هرچند بسیاری، هنوز اینترنت اشیا را یک فناوری مربوط به آینده می‌دانند ولی واقعیت این است که این فناوری 20سال پیش توسط یک پروفسور دانشگاه MIT طراحی شد و حالا هم مورد استفاده است.
ورود غول‌های فناوری به اینترنت اشیا
برای گسترش اینترنت اشیا، شرکت‌های مختلف تلاش‌هایی فراوان داشته‌اند که از جمله آن می‌توان به گوگل اشاره کرد که با طراحی سیستم عامل Brillo، راه خود را به سوی اینترنت اشیا هموار کرد.پیش از این نیز این غول دنیای فناوری با خرید2/3میلیارد دلاری شرکتNest حضوری گسترده در فناوری اینترنت اشیا داشت. اما گوگل تنها شرکتی نیست که به دنبال داشتن سهم بیشتر از فناوری اینترنت اشیا در جهان است و کمپانی تلکام چینی هواوی نیز با طراحی سیستم عامل جدیدی با عنوان LiteOS به این عرصه وارد شده و همین موضوع سبب شده است که چین در حوزه اینترنت اشیا به یک قدرت بزرگ و برتر تبدیل شود.از این سیستم عامل از فناوری‌های پوشیدنی گرفته تا وسایل نقلیه متصل به اینترنت می‌توان استفاده کرد. این سیستم عامل حجمی حدود 10کیلوبایت دارد که بسیار کمتر از سیستم‌های عامل معمولی تلفن‌های هوشمند است و براحتی می‌توان از آن استفاده کرد.
اپل و سامسونگ نیز در این زمینه بیکار ننشسته‌اند و اپل در اتوماسیون خانه فعالیت داشته و سامسونگ نیز برای تولید پردازشگرهایی که با وسایل هوشمند کار می‌کنند تلاش کرده است. شرکت اینتل هم در زمینه تولید پردازشگرها فعال است و IBM نیز قصد سرمایه‌گذاری حدود 3 میلیارد دلاری در طول 4سال دارد تا اینترنت اشیای منحصربه فرد خود را طراحی کند. مایکروسافت هم به دنبال سهمی از این بازار است و تلاش دارد تا با نرم افزار Azure IoT الگوریتم‌های محاسباتی را ساده‌تر کند و به این ترتیب در زمینه اینترنت اشیا فعالیت کند.
رشد 30درصدی وسایل هوشمند در ایتالیا
بازار اینترنت اشیا تریلیون‌ها دلار ارزش دارد و ایتالیا نیز نمی‌خواهد از این قافله عقب بماند. جیووانی میراگلیوتا رئیس بخش تحقیقاتی حوزه اینترنت اشیای این دانشگاه گفت: ما تخمین می‌زنیم در سال 2014 بیش از 8میلیون وسیله هوشمند متصل به تلفن همراه در ایتالیا وجود داشته است که این رقم نسبت به سال قبل از آن، رشدی 33درصدی نشان می‌دهد.
به گفته این مسئول، ارزش بازار اینترنت اشیای ایتالیا در سال 2014 حدود 15/1میلیارد یورو بود. جیووانی میراگلیوتا معتقد است ایتالیا در 3حوزه به‌طور مشخص رشد فناوری اینترنت اشیا خواهد داشت نخستین حوزه، اپلیکیشن‌های مربوط به خودروهای هوشمند و GPS و GPRSهایی است که توسط شرکت‌های بیمه برای ردیابی و تعیین موقعیت وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرند. گفتنی است در حال حاضر حدود 5/4میلیون خودروی متصل به اینترنت در جاده دیده میشود که این تعداد، 12درصد کل خودروهای موجود در جاده هستند.
بخش دیگری از اینترنت اشیا که ایتالیا در آن حرف‌هایی برای گفتن دارد خانه‌های هوشمند است؛ با اینکه درحال حاضر تنها بخش اندکی از اپلیکیشن‌های اینترنت اشیا را در اختیار دارد. در ایتالیا هزار صاحبخانه در یک همه پرسی شرکت کردند که حدود 46درصد آنها علاقه‌مند به خرید محصولات یا سرویس‌های هوشمند برای خانه خود در آینده‌ای نزدیک بودند. یکی از هر چهار پاسخ‌دهنده، حداقل یک وسیله هوشمند در خانه داشت و گران‌ترین اپلیکیشن‌ها نیز برای نظارت و مدیریت گرما و سرما و مصرف انرژی برق محسوب می‌شد.
اندازه‌گیری هوشمند یا Smart metering در ایتالیا در صدر فناوری اینترنت اشیا قرار دارد که منجر به اندازه‌گیری مصرف انرژی و همچنین کاهش قیمت‌ها میشود. ایتالیا به عنوان نخستین کشوری که این فناوری را از سال 2001 مورد استفاده قرار داده است، پیشتاز اندازه‌گیری هوشمند مصرف برق محسوب میشود، البته این فناوری فقط به برق محدود نمی‌شود و پس از آن به آب و گاز نیز رسید و اکنون در 9شهر این کشور ازجمله تورین، جنوا و کاتانیا Smart metering اجرا میشود.
شهرهای ایتالیا همچنین طرح‌هایی برای زیرساخت‌های شهری و سنسورهایی برای جمع‌آوری اطلاعات رفتاری شهروندان دارند. در یک تحقیق دیگر نیز مشخص شد از 200 شهر ایتالیا شهرداران حدود نیمی از این شهرها حداقل یک طرح پایلوت اینترنت اشیای شهری دارند و 75درصد آنها نیز تا پایان 2015 حداقل یک طرح را آغاز خواهند کرد هرچند وضعیت شهرها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال شهرهای کوچک کارآمدتر کردن سرویس‌های موجود را در نظر دارند درحالی که شهرهای بزرگ با رویکردی جامع به فناوری اینترنت اشیا می‌نگرند. مثلاً شهر Trentoدر شمال شرق ایتالیا به (telehealth) نظارت بر بیماران از راه دور تأکید دارد ولی در شهر Grottamareلامپ‌های کنار ساحل مجهز به سنسورهایی هستند تا میزان پارازیت تلفن‌های همراه را اندازه‌گیری کند. به هرحال فناوری اینترنت اشیا در همه کشورها روندی رو به رشد دارد و کشورهای درحال توسعه نیز باید با افزایش پهنای باند، استفاده از فیبر نوری و… به دنبال افزایش تعداد وسایل متصل به اینترنت باشند تا از جهان ارتباطی که دیگر در آن مرزها معنایی ندارد، جدا نباشند.