رکود بازار آیتی در ایران بهگونهای درحال پیشروی است که فروشندگان دست به رقابتی ناخوشایند برای کاهش قیمت اجناس خود زدهاند. آخرین بررسی از بازار این محصولات نشان از آن دارد که فعالان از بازار فعلی راضی نیستند و برای پرداخت تعهدات خود از جمله پرداخت چک در زمان سر رسید یا پرداخت اجاره بهای ملک استیجاری اقدام به کاهش 5 تا 10 درصدی محصولات خود کردهاند تا بیش از این از رکود بازار متضرر نشوند.
سعید قاسمی یکی از فروشندگان محصولات آیتی در بازار تهران درباره این وضعیت به «دنیای اقتصاد» میگوید: «تقریبا تمامی اجناس وارداتی و خارجی که بیش از 80درصد اجناس بازار آیتی را تشکیل میدهند قیمتهایشان در دو ماه گذشته افوال کرده و رو به پایین است. این اتفاق در وضعیتی افتاده است که بازار خروجی کالای آیتی در ایران به شدت کاهش پیدا کرده و این اتفاق فروشندگان را مجبور به فروش زیر قیمت کرده است.»
به گفته او در حال حاضر تعرفه گمرک در زمینه نوتبوک افزایش داشته، اما این افزایش هیچ ارتباطی با کاهش قیمتها در بازار نداشته بلکه افت شدید در بازار خرید و فروش باعث این اتفاق شده است چراکه قیمت تمام شده در بازار هیچ خریداری ندارد و بنابراین فعالان بازار دست به کاهش قیمت زدهاند تا بتوانند تعهدات خود را جبران کنند.
قاسمی میگوید: در همین شرایط هم تعداد خریدار کم و جزئی است، چراکه هنوز بسیاری دست نگه داشتهاند تا اتفاقات تیرماه در زمینههای هستهای خودش را در بازار نشان دهد. کاهش قدرت خرید و کاهش سود سپردههای بانکی نیز از دیگر دلایلی است که به گفته او باعث بروز این اتفاقات ناخوشایند برای فعالان بازار شده است.
او میگوید که چنین اتفاقی چیزی جز زیرفروشی نیست: «وقتی بیش از 90 درصد از بازاریان با تعهدات چک و سفتهای مواجه هستند چنین کاری اگر هم زیرفروشی باشد اما همه دست به این کار زدهاند تا مقروض نمانند.» به گفته او در حال حاضر به جز تعرفههای گمرک محصولات شرکت «گرین» که یک شرکت داخلی است افزایش یافته است و این درحالی است که حمایتهای گستردهای از تولیدکنندههای داخل میشود.
کاهش 5 تا 10 درصدی قیمت
«بازار از اردیبهشت دچار تحولات شدید افت قیمت شده و این همه با وجود ثابت ماندن نرخ ارز بوده است.» این گفته محمد حسن محمدی، مدیرعامل یک شرکت محصولات آیتی است. او میگوید: در دو ماه گذشته مجبور به کاهش 5 تا 10 درصدی قیمت تمامی محصولاتش شده است. او به «دنیای اقتصاد» میگوید: «بهدلیل نبودن تقاضا در بازار همه فروشندگان مجبور به کاهش 5 تا 10 درصدی قیمت محصولات خود شدهاند چراکه با افت 60 تا 70 درصدی فروش مواجه هستند. این اتفاقی است که از ابتدای دومین ماه سال افتاده است و مهمترین دلیل آن هم کاهش تقاضا برای فروش بوده است. جنسهای انبار شده در بازار آیتی زیاد، اما خریدار به شدت کم است و از سوی دیگر مردم هم با کاهش قدرت خرید مواجه شدهاند.»
او میگوید که سال گذشته روزانه 70 تا 100دستگاه فروش داشته، اما در شرایط فعلی در بهترین وضعیت به فروش 30 دستگاه در روز رسیده است.«به نظر من، ما هیچ وقت به بازار سال 93 بر نمیگردیم چراکه با وجود تورم فعلی وضع مالی و توان خرید مردم کاهش یافته است و در حال حاضر اولویت خرید کارگران و حتی کارمندان به خوراک و پوشاک اختصاص مییابد و وسایل تکنولوژیکی مانند لپتاپ و موبایل در اولویت چهارم و پنجم مردم قرار گرفته است. همه سعی میکنند با همان کامپیوترهای قدیمی خود که در خانه دارند کار کنند و هزینهای برای خرید دستگاه جدید نپردازند.»
به گفته او کالاهایی تا مرز یک میلیون تومان بین 100 و 50 هزار تومان و کالاهای بیش از یک میلیون بین 80 تا 100 هزار و کالای بالای 2 میلیون تومان بیش از 100 تا 150 هزار تومان زیر قیمت تعیین شده فروخته میشوند.
محمدی تاکید میکند در چنین شرایطی حجم وارد کردن جنس از خارج به شدت کاهش یافته؛ چراکه با وجود هزینههایی که باید برای وارد کردن جنس پرداخت شود و شرایط حال حاضر بازار هیچ سودی در فروش اجناس به دست فروشنده نمیرسد و در چنین شرایطی بسیاری از واردکنندگان در رقابت جدی برای سود بردن در بازاری هستند که باید کالاهای خود را بیشتر از دیگری زیر قیمت بفروشند تا خریداران اندک را به سمت خود جذب کنند.