اولویت های حوزه آی تی در عصر اعتدال
22 فروردین 92، حسن روحانی با شعار «دولت تدبیر و امید» برای انتخابات ریاست جمهوری رسماً اعلام کاندیداتوری کرد و در هفدهم اردیبهشت، با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نام خود را برای رقابت 24 خرداد ثبت کرد و این‌گونه نام دولت یازدهم با نام حسن روحانی کلید خورد. امروز دو سال از آن روز سرنوشت ساز سپری شده است.
دولت تدبیر و امید در حالی کار خود را آغاز کرد که بسیاری از حوزه‌ها نیاز به کار و جدیت بسیار داشت تا به نوعی جلوی سوء مدیریت‌ها در دولت قبل گرفته شود از جمله این حوزه‌ها می‌توان به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره داشت. حوزه‌ای که با انتخاب محمود واعظی به عنوان وزیر قرار بود قطار منحرف شده آی تی را به ریل بازگرداند.
محمود واعظی در حالی کلید صدارت بر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را در دست گرفت که این وزارتخانه با چالش‌ها و نابسامانی‌های زیادی همراه بود. نبود توسعه و پیشرفت حوزه فناوری اطلاعات براساس برنامه‌های در نظر گرفته شده، عقب ماندگی در رشد و ارائه تکنولوژی‌های روز دنیا، کیفیت پایین اینترنت، محدودیت دسترسی به سرویس‌های اینترنتی، موازی‌کاری، تداخل و اختلاف نظر وزارت ارتباطات با نهاد‌های گوناگون(مانند شورای عالی فضای مجازی، شورای رقابت، صدا سیما و…)، بلاتکلیفی طرح‌های گوناگون ملی، جایگاه نامناسب آی سی تی ایران در مجامع بین‌المللی و… تنها بخشی از چالش‌هایی وزیر به شمار می‌رفت.
چالش‌هایی که او در زمان گرفتن رأی اعتماد از مجلس قول به حل آنها در کمترین زمان ممکن را داد. امروز دو سال از 24 خرداد می گذرد. روزی که مردم رأی به تغییر بسیاری از رویکردها و سیاست های دولت دادند.
اولویتی به نام بخش خصوصی
اگر در کارنامه کاری وزیر ارتباطات نمره20 وجود داشته باشد این نمره مربوط به تعامل بالای محمود واعظی با بخش خصوصی است تا آنجا که بارها و بارها در اظهارنظرهای خود به این تعامل اشاره داشته است و البته این تعامل تنها به حرف خلاصه نشده است و بخش خصوصی رضایت خود را از این تعامل نشان داده است.
براساس اظهارات بسیاری از فعالان فناوری اطلاعات و ارتباطات تعامل بین فعالان این بخش با وزارتخانه نسبت به دوره‌های گذشته بسیار مطلوب بوده است. این فعالان بخش خصوصی اعتقاد دارند در دولت تدبیر و امید وزیر ارتباطات برای آنها دست یافتنی است تا آنجا که بخش خصوصی می‌تواند براحتی انتقادات یا شکایت‌های خود را به گوش وزیر برساند و انتظار آن را داشته باشد که وزیر و زیر مجموعه تحت نظارت آن در کمترین زمان مشکلات پیش روی را با همفکری حل کنند.
نسل سومی که تحقق یافت
شکستن انحصار در ارائه خدمات نسل سوم یکی از دغدغه‌های وزیر ارتباطات به شمار می‌رفت تا آنجا که وقتی محمود واعظی بر مسند وزارت ارتباطات تکیه کرد در خصوص رفع محدودیت‌های نسل سوم موبایلی اعلام کرد که بخش موبایل در کشور باید به صورت جدی توسعه یابد به نحوی که دیگر اپراتورهای تلفن همراه نیز باید سرویس‌دهی با این تکنولوژی را در کل کشور آغاز کنند.
وی همچنین با اعلام اینکه دوره انحصار اپراتور سوم تمدید نخواهد شد تأکید کرد که از اول شهریور ماه سال۹۳ پروانه‌های جدید نسل سوم به اپراتورهای موجود ارائه و در نهایت خدمات موبایل نسل سوم به صورت گسترده در نیمه دوم سال در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.
همچنین وزیر ارتباطات توصیه کرد که اپراتورهای تلفن همراه از نسل سوم عبور کنند و سرمایه گذاری‌های لازم را برای ارائه نسل چهارم موبایل انجام دهند و این گونه شد که وزیر وعده خود را به مرحله اجرا درآورد تا آنجا که 31 مرداد سال 93 انحصار نسل سوم شکسته شد و این آغازی برای فعالیت دیگر اپراتورها در حوزه خدمات نسل سوم و چهارم را رقم زد تا آنجا که اپراتور دوم در حال حاضر بیش از 270 شهر و دهستان در تمامی 31 استان کشور را تحت پوشش نسل سوم قرار داده و قرار است تا پایان سال این رقم به 500 شهر برسد.
همچنین نسل چهارم نیز در حال حاضر بیش از 60 شهر را تحت پوشش خود قرار داده است و تا پایان امسال این تعداد به 120 شهر خواهد رسید. همچنین مجوز آغاز به کار برای اپراتور همراه اول از شهریور سال 93 کلید خورد و همزمان در همان تاریخ همراه اول ارائه خدمات نسل سوم به مشتریان خود را آغاز کرد و در حال حاضر در بسیاری از شهر‌های کشورمان از سوی همراه اول خدمات نسل سوم و چهارم ارائه میشود و این در حالی است فاز مطالعاتی ورود به نسل پنجم تلفن همراه در کشور آغاز شده است.
مخالفت با فیلترینگ
انتظارات بسیاری از کاربران براساس آنچه روحانی در زمان شعارهای انتخاباتی‌اش وعده داده بود، رفع فیلترینگ برخی سرویس‌های اینترنتی یا دست کم کاهش محدودیت دسترسی به سایت‌های اینترنتی بود.
انتظاری که تا حدودی از سوی دولت محقق شده است با این که همان اوایل روی کار آمدن دولت تدبیر و امید فیلتر شبکه اجتماعی واتس اپ بشدت قوت گرفت اما با مخالفت‌های وزیر ارتباطات و دستور رئیس جمهوری از زیر سایه فیلتر خارج شد و در حال حاضر هم بسیاری از شبکه‌های اجتماعی همچون وایبر، واتس اپ، تلگرام و… در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد هر چند گاهی اوقات اختلال‌هایی در بعضی از این شبکه‌ها ایجاد میشود اما بارها از سوی وزارتخانه اعلام شده است که هیچ نقشی در این اختلال‌ها نداشته است حتی از بعد اقتصادی هم وزارت ارتباطات به دنبال فیلتر این شبکه‌های اجتماعی نیست در همین راستا وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود: «ما بر این باوریم که هیچ یک از شبکه‌های اجتماعی نباید به دلیل مسائل اقتصادی و تسهیلاتی که برای کاربران فراهم می‌کند فیلتر شوند؛ مگر اینکه این شبکه‌ها مضرات دیگر یا بحث مشکلات اخلاقی را به دنبال داشته باشند.»
در حال حاضر ترمز فیلتر سرویس‌های محبوب اینترنتی با اعلام آمادگی وزارت ارتباطات برای طراحی و اجرای نرم افزارهای هوشمند فیلترینگ کشیده شده است و در عین حال وزارت ارتباطات و به دنبال تولید برنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی است امری که به نوعی محقق شده است که در این راستا می‌توان به شبکه‌های اجتماعی داخلی همچون تیسفون، راوی و… اشاره داشت.
پهنای باند دردسرساز
یکی از شاخص‌های توسعه در حوزه آی سی تی افزایش پهنای باند است تا آنجا که شعار سال گذشته اتحادیه جهانی مخابرات ارتباطات باند پهن برای توسعه پایدار بود از رو این توسعه در دستور کار وزارت ارتباطات نیز قرار گرفت توسعه‌ای که در دولت قبل چندان به آن توجه نشده بود تا جایی که طبق گفته وزیر در زمان تحویل وزارت آی سی تی پهنای باند کشور تنها 71 گیگابیت بر ثانیه بود که این رقم امروز به 170 گیگا بیت افزایش یافته است. همچنین به تازگی معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از افزایش ظرفیت پهنای باند اینترنت داخل کشور به ۱۰ ترابیت بر ثانیه تا پایان سال‌جاری و تعریف دو طرح برای عملیاتی شدن این هدف خبر داد.
محمود خسروی جدیدترین برنامه‌های شبکه زیرساخت ارتباطی کشور را این گونه اعلام کرد که سال گذشته برنامه توسعه پهنای باند داخل با ظرفیت ۴ ترابیت بر ثانیه در دستور کار قرار داشت که 5/3 ترابیت از این هدف محقق شده است اما امسال افزایش ظرفیت تا ۱۰ ترابیت بر ثانیه را در برنامه داریم که امید می‌رود تا پایان سال ۹۴ تحقق یابد.
به هرحال با تمامی اقدام‌های مثبتی که محمود واعظی وزیر آی سی تی انجام داده است و از نگاه بسیاری از فعالان باید به او نمره قبولی داد اما شاهد هستیم که چندی پیش وزیر از مجلسیان کارت زرد را دریافت کرد و بار دیگر سه‌شنبه عازم مجلس خواهد بود. اما با همه اینها باید گفت روزهای سبز آی تی دیگر نه تنها دور از دسترس نیست بلکه لمس آن در کوتاه مدت امکانپذیر خواهد بود.