تب داغ ایده‌پردازی در استارت‌آپ‌ویکند
«استارت‌آپ ویکند» یک رویداد جدید است که به‌تازگی به‌عنوان آغازگر مسیر کارآفرینی در کشور با ورود ایده‌های نو مطرح شده است این رویداد می‌تواند راه‌های کسب‌و‌کار را به ایده‌پردازان نشان دهد.
برخی معادل فارسی استارت‌آپ را شرکت‌های نوپا می‌دانند. مجموعه‌های کوچکی که به تازگی تاسیس شده‌اند و اغلب در فاز تحقیق و توسعه و بازاریابی هستند.
برنامه‌های مختلفی برای استارت‌آپ‌ها طی سال‌های اخیر در شهرهای مختلف ایران برگزار شده و در این مدت توانسته طرفداران زیادی را به خود جذب کند. در این رویداد آموزشی- تجربی شرکت‌کنندگان پر انگیزه‌ای از جمله برنامه‌نویسان، مدیران تجاری، شیفتگان استارت‌آپ، بازاریاب‌های حرفه‌ای و طراحان گرافیک گرد هم می‌آیند تا در آخر هفته طی ۵۴ ساعت ایده‌هایشان را در قالب یک گروه مطرح و اجرایی کنند.
آمارها نشان می‌دهد تا به حال این برنامه جهانی، بیش از یک هزار بار در بیش از ۴۸۰ شهر دنیا برگزار شده و از ابتدای امسال تا کنون حدود ۹ استارت آپ ویکند در ایران اجرایی شده‌اند. ایده‌های مطرح شده در استارت‌آپ ویکند اصولا ایده‌هایی حول محور تکنولوژی و اغلب فناوری ارتباطات هستند.
تاثیر استارت‌آپ ویکند در زندگی مردم
شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک، مایکروسافت، اپل، آمازون، یاهو، ایبی، توییتر و همچنین بسیاری از گیم‌ها و اپ‌هایی که اکنون کاربردی شده‌اند، زمانی استارت‌آپ بودند. این شرکت‌ها به مرور با جذب سرمایه‌گذاری‌های متعدد به یک شرکت بزرگ تبدیل شده‌اند. در استارت‌آپ ویکند ایده‌های زیادی مطرح می‌شوند اما موضوع مورد اهمیت در آن تنها اجرا، اجرا و فقط اجراست.
مروری بر استارت‌آپ ویکند ایران از ابتدا تا کنون
برگزارکنندگان جشنواره وب ایران، برای اولین بار در کشور موفق به برنامه‌ریزی و برگزاری دوره جهانی آموزش کارآفرینی در فضای مجازی با نام استارت‌آپ ویکند شدند. استارت‌آپ برای اولین بار در شهریور ۱۳۹۱ در تهران برگزار شد اما اکنون اجرای آن توسط مشتاقان و داوطلبان در شهرها و دانشگاه‌های مختلف کشور ادامه یافته و از سال گذشته تا کنون روند رو به رشدی را در پیش گرفته است. با توجه به اینکه تنها سه سال از برگزاری این رویداد در کشور گذشته، بازتاب گسترده‌ای در دانشگاه‌ها داشته است، تجربه نشان داده بعضا از درون این رویداد آموزشی، طرح‌ها و تیم‌های خوبی که قابلیت تبدیل به یک کسب‌و‌کار پایدار را دارند، نیز به وجود می‌آیند.
برگزاری نوآوری‌هایی جدید در استارت‌آپ
از نوآوری‌های رخ داده در استارت‌آپ ویکندها می‌توان به برگزاری یک استارت‌آپ ویکند در چند شهر یا برگزاری چند استارت‌آپ ویکند به صورت همزمان در یک شهر اشاره کرد.
سال گذشته استارت‌آپ ویکندی به صورت همزمان در پنج دانشگاه «شریف، تهران، امیرکبیر، علم و صنعت و شهید بهشتی» در یک شهر برگزار شد. این اولین باری بود که پنج استارت‌آپ ویکند به طور همزمان در یک شهر برگزار می‌شدند. بنابراین این اتفاق اهمیت ویژه‌ای برای جامعه کارآفرینی و استارت‌آپی ایران و جهان به دنبال خواهد داشت.
استارت‌آپ ویکندها فرهنگ توسعه کارآفرینی هستند
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با بیان اینکه شروع رویداد استارت‌آپ ویکند با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری بود، به خبرگزاری مهر می‌گوید: در شب عید سال گذشته شرکت‌های مرتبط با استارت‌آپ توانستند ۲۹ میلیارد تومان بودجه از بخش خصوصی جذب کنند. معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه استارت‌آپ ویکندها در کشور در حال توسعه هستند، افزود: این رویداد می‌تواند به عنوان یک فرهنگ، برای توسعه کارآفرینی به شمار رود.
توسعه استارت‌آپ ویکند در ایران به روش‌های مختلف
در کنار دانشگاه‌ها، مرکز شتابدهی نوآوری (Innovation Center) معاونت علمی ریاست‌جمهوری زیر نظر پارک فناوری پردیس معاونت علمی با هدف توسعه استارت‌آپ ایران در سال ۹۳ فعالیت خود را آغاز کرد. این اقدام معاونت علمی می‌تواند در جهت پایه‌گذاری منسجم استارت‌آپ ویکندها در دانشگاه‌ها باشد. این مرکز از طریق پارک فناوری پردیس راه‌اندازی شد تا از طریق آن پروژه‌هایی تعریف و به وسیله آنها کسب‌و‌کارهای پایدار مبتنی بر نوآوری و فناوری ایجاد و توسعه یابند.
سید علی هزاوه ، مدیر مرکز رشد فناوری نخبگان پارک فناوری پردیس درباره مرکز شتابدهی نوآوری می‌گوید: این مرکز به منظور ترویج فرهنگ کارآفرینی مبتنی بر نوآوری و آموزش مهارت‌های مربوطه، حمایت از برگزاری رویدادهای کارآفرینی را در دستور کار خود قرار داده است.
وی با بیان اینکه این رویداد در سال‌های گذشته توسط بخش خصوصی در کشور برگزار می‌شده است، اظهار کرد: تا کنون این رویدادها با حمایت مرکز شتابدهی نوآوری از منظر کمی و کیفی رشد داشته‌اند. به گفته وی با حمایت این مرکز تاکنون بیش از ۳۲ رویداد استارت‌آپ ویکند در شهرهای مختلف از جمله تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، قروین، ساری، یزد، اهواز، زنجان و بیرجند با مشارکت دانشگاه‌های مختلف برگزار شده که بیش از ۲۵۰۰ نفر در این رویدادها حضور داشته و مهارت‌های کارآفرینی را آموزش دیده‌‌اند.
اکوسیستم کارآفرینی تقویت شده است
وی با بیان اینکه آمارها نشان می‌دهند از طریق برگزاری این رویدادها اکوسیستم کارآفرینی در کشور تقویت شده و جنب وجوش بیشتری برای برگزاری این رویدادها و کسب‌و‌کارهای نوپا ایجاد میشود، اظهار کرد: هدف از برگزاری این رویدادها صرفا آموزش مهارت‌های مختلف کارآفرینی و دادن اعتماد به نفس به جوانان برای ایجاد کسب‌و‌کارهای مبتنی بر نوآوری و فناوری است و لزومی ندارد حتما از درون یک رویداد، کسب‌و‌کار جدیدی ایجاد شود.
استارت‌آپ‌هایی که شتاب‌دهنده می‌شوند
اما نکته مهم در این میان آن است که اگر تیمی بخواهد روی ایده خود تمرکز کند و کسب‌و‌کار خود را ایجاد کند، آیا مکانیزم‌های حمایتی برای آن دیده شده است یا نه.
هزاوه در این باره افزود: مرکز شتابدهی نوآوری سعی دارد از طریق حمایت از ایجاد شتاب‌دهنده‌های نوآوری، تیم‌هایی را که قصد ایجاد کسب‌و‌کار دارند، حمایت کند. این شتاب‌دهنده‌ها در دوره‌های زمانی ۶ تا ۹ ماهه با در اختیار قرار دادن فضای کاری و ارائه آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم، تیم‌های دارای طرح‌های نوآورانه را هدایت و راهنمایی می‌کنند تا کسب‌و‌کار خود را ایجاد و توسعه دهند.
وی با بیان اینکه تاکنون ۲ شتاب‌دهنده با حمایت مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری ایجاد شده‌اند، عنوان کرد: با پایان چرخه اول این شتاب‌دهنده، ۱۰ شرکت نوپا (استارت‌آپ) و موفق ایجاد شده‌اند که اکنون با ضریب خوبی در حال رشد و توسعه محصول و کسب‌و‌کار خود هستند.
عدم اندازه‌گیری موفقیت استارت‌آپ ویکندها
موفقیت استارت‌آپ ویکندها قابل اندازه‌گیری نیست. چراکه استارت آپ‌ها محلی برای شکل گیری ایده‌ها هستند. همچنین برای شرکت‌کنندگان محیطی را فراهم می‌کنند که صاحبان ایده بتوانند تیم دلخواه خود را جهت اجرای یک ایده جمع کنند.
مهدی ملاحمزه‌زاده، دبیر انجمن علمی کامپیوتر و روباتیک دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در این زمینه افزود: مسلما در طول برگزاری مسابقه، ایده‌ها عملی نمی‌شوند و تیم‌ها فقط بر روی یک ایده فعالیت می‌کنند. اکثر ایده‌های ارائه شده در استارت‌آپ ویکندها در مدت زمان یک الی دو ساله به نتیجه می‌رسند از این رو با توجه به شروع تازه استارت‌آپ ویکند در کشور نمی‌توان نتیجه آن را به صورت واقعی تعیین کرد.
وی گفت: هدف اصلی این رویداد، آموزش اصول اولیه تجارت و ایجاد ارتباطات خوب بین افراد متخصص است نه لزوما عملی شدن یک ایده خاص. البته اگر این ایده عملی شود چه بهتر.
رمز موفقیت
ملاحمزه زاده گفت: عامل موفقیت استارت‌آپ‌ها ایده‌هایشان نیست. بلکه نحوه اجرا و اعضای تیم هستند که باعث موفقیت یا شکست یک پروژه می‌شوند. تعداد قابل قبولی از افراد شرکت کننده ارتباطات خود را حفظ می‌کنند و با آشنا شدن با محیط‌های جدید، زمینه را برای رشد کاریشان فراهم می‌کنند اما تا کنون تعداد کمی از آنها به خروجی مستقیم رسیده اند.
به نتیجه رسیدن یا نرسیدن یک ایده و میزان موفقیت شرکت‌کننده در استارت‌آپ ویکند به خود فرد بستگی دارد. ایده‌ها در استارت آپ ویکند مطرح و پخته می‌شوند و شرایط لازم برای عملی کردن ایده فراهم می‌آید. اما اصل پروسه پیاده‌سازی برای بعد از استارت آپ ویکند است و در کل به خود تیم‌ها بستگی دارد. می توان گفت استارت‌آپ ویکند، غیر از اینکه مکانی برای تبادل ایده است، مکانی برای آشنا شدن بیشتر با افراد متخصص در رشته‌های مختلف و تجربه کردن مراحل اجرایی یک پروژه نیز به شمار می‌آید.
استارت‌آپ‌ها هنوز غریبه‌اند
حال از تفسیر و تمجید رویداد استارت‌آپ ویکند که بگذریم به این سوال می‌رسیم که چرا با وجود گذشت سه سال از برگزاری این رویداد در کشور، هنوز مردم ورود این پدیده را به زندگی خود لمس نکرده‌اند. استارت‌آپ‌ها هنوز در ابتدای راه هستند و برای عملیاتی شدن یک ایده به زمان بیشتری نیاز دارند.
جز چند استارت‌آپ معروف که به زندگی مردم راه یافته اند، هنوز استارت‌آپ‌های زیادی هستند که کاربردی نشده و برای مردم ملموس نیستند البته بسیاری از مردم حتی این را هم نمی‌دانند که همین تعداد معدود شرکت‌هایی که کاربردی شده‌اند نیز از دل استارت‌آپ‌ها بیرون آمده‌اند.
استارت‌آپ ویکند را می‌توان زمینه ورود ایده‌های نو به کشور دانست، اما بهتر است که این رویداد بتواند رفاه را به زندگی مردم وارد کند و در کنار آن زمینه بروز خلاقیت را در هر قشری ترویج دهد. اما اینها کافی نیست و باید در کنار استارت‌آپ ویکندها پای حمایت از ایده‌های نو و به قله رساندن آن در فراسوی مرزها نیز به میان آید. از سوی دیگر باید با هدف عدم وابستگی دانشجویان به مشاغل دولتی، زمینه ورود به بازار کار از طریق استارت‌آپ را در میان آنها ترویج داد تا دانشجویان بیشتر درگیر این مقوله شوند و کارآفرینی به معنای واقعی کلمه رخ دهد.
بدیهی است که مهیا شدن چنین شرایطی بدون حمایت‌های مادی و معنوی از سوی دست اندرکاران امکان‌پذیر نخواهد بود.