مخابرات فروشی نیست
هفته‌های اخیر در شرایطی سپری شد که سهامدار عمده شرکت مخابرات از آمادگی خود برای فروش سهام 50 درصدی این شرکت خبر داد ولی گویا همچنان اما و اگرهای مختلفی بر سر راه فروش این شرکت قرار دارد.
طی سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای افزایش تعرفه‌های تلفن ثابت به کار گرفته شد تا همچنان عنوان شرکت مخابرات ایران که چند سالی از خصوصی شدنش می‌گذرد، در میان شرکت‌های سودده باقی بماند. با این حال در این زمینه همواره چالش‌هایی پیش روی مخابرات قرار داشته است.
بیش از دو سال است که شرکت مخابرات ایران تلاش دارد به نوعی تغییراتی را در تعرفه‌های خود ایجاد کند؛ بر همین اساس طی این مدت مدیران مخابراتی بارها در قالب مصاحبه یا در مراسم مختلفی که از سوی مخابرات برگزار شده بر این نکته تاکید کرده‌اند که در حال حاضر بخش عمده‌ای از قبض‌های تلفن مبلغی حتی پایین‌تر از قیمت یک آدامس خارجی دارند. دولت نیز به دنبال اعتراض‌های مدیران مخابراتی برای تعدیل تعرفه‌ها پیشنهادی را مطرح کرد و بدین واسطه از مخابرات خواست طرحی که سال‌هاست اجرای آن به دلایل متعدد به تعویق افتاده را عملیاتی کند تا بدین شکل با اصلاح تعرفه‌های تلفن ثابت مشکل این شرکت برطرف شود.
بر همین اساس طی مدتی نه چندان طولانی در نهایت طرح هم‌کدسازی تلفن ثابت در تمام استان‌های کشور اجرا شد تا با اجرای آن هزینه تماس در تمام شهرها و روستاهای درون یک استان یکسان شده و تعرفه تماس بین استانی هم در کل کشور رقم ثابتی داشته باشد.
بدین ترتیب قرار بر آن شد که مکالمات تلفن ثابت پس از اجرای این طرح به جای پالس بر اساس دقیقه محاسبه شود و برای هر دقیقه تماس درون استانی هزینه ای معادل 30 ریال و برای هر دقیقه تماس بین استانی تعرفه ای معادل دقیقه ای 330 ریال محاسبه شود. همچنین دولت متذکر شد که اگر شش ماه پس از اجرای این طرح بررسی‌ها نشان داد که با اجرای این طرح، مخابرات دستخوش ضرر و زیان شده راهکاری برای حل این مشکل بیندیشد.
اکنون چند ماه از پایان هم‌کدسازی در کشور می گذرد و در این میان مدیران مخابراتی نسبت به اوضاع درآمدی خود انتقادات متعدد دارند، به گونه ای که گاه حتی اینگونه اعلام می کنند که راضی به بازگشت تعرفه‌ها به حالت قبل از هم‌کدسازی هستند.
همچنین در مجمع عمومی سالانه شرکت همراه اول به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه مخابرات اینگونه عنوان شد که به واسطه تغییراتی که با اجرای طرح هم‌کدسازی تلفن ثابت ایجاد شده این شرکت بالغ بر 270 میلیارد تومان ضرر کرده است.
چندی پس از انتشار این اخبار نیز هیات مدیره شرکت مخابرات در فاصله چند روز مانده به برگزاری مجمع عمومی سالانه، در جلسه ای که دو عضو نماینده دولت و سهام عدالت در آن غایب بودند، به برکناری مدیرعامل شرکت مخابرات اقدام کرده و فردی دیگر را جایگزین او کردند تا شاید بدین ترتیب اوضاع مخابرات بهبود پیدا کند اما گویی به دنبال این موضوع دایره مشکلات وزارت ارتباطات و مخابرات گسترش پیدا کرد.
داستان حاشیه های پررنگ مجمع عمومی مخابرات
البته این حاشیه ها به این نقطه نیز ختم نشد و به دنبال عدم ایجاد تغییر جدی در تعرفه ها، مجمع عمومی سالانه شرکت مخابرات نیز با حاشیه‌های مختلف و اعتراض جدی سهامداران همراه شد.
پس از این جابجایی مدیریتی گویی داستان مشکلات مخابرات وارد فاز جدی تری شد و بدین ترتیب از همان ماه های آغازین سال جاری رویارویی وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات شدت گرفت.
پس از این اتفاقات محمود واعظی – وزیر ارتباطات – در چند نوبت به انتقاد صریح از وضعیت مخابرات و مدیریت آن پرداخت و عنوان کرد که وظیفه مخابرات این است که اول به فکر سرویس‌دهی به مردم باشد و در مرحله بعد به دنبال تقسیم سود برود. شرکت مخابرات چه در زمینه تلفن ثابت و چه تلفن همراه، وظیفه دارد براساس نیاز مردم امر توسعه را دنبال کند. این شرکت از انحصار دولت خارج نشده تا در انحصار دیگری باشد. اما اکنون به دلیل آنکه در زمان واگذاری مخابرات دقت کافی صورت نگرفته، مشکلاتی ایجاد شده است.
مخابرات برای فروش
ادامه اختلافات این دو نهاد در نهایت کار را به جایی رساند که چندی پیش رئیس هیات مدیره مخابرات در مراسم افتتاح 270 پروژه مخابراتی از تصمیم سهامدار عمده مخابرات برای واگذاری سهام این شرکت خبر داد.
مصطفی سیدهاشمی در این باره اعلام کرد: ما عاشق نگه داشتن سهام مخابرات نیستیم و اگر فردی بخواهد این سهام را بخرد با همان شیوه‌ای که آن را خریداری کرده‌ایم واگذار خواهیم کرد و شنبه هفته آینده نیز این موضوع را به صورت رسمی منتشر خواهیم کرد.
بدین ترتیب خرداد ماه امسال آگهی مزایده سهام 50 درصدی شرکت توسعه اعتماد مبین به عنوان سهامدار عمده مخابرات کلید خورد و بر اساس این آگهی مهلتی برای ثبت نام در مزایده مذکور در نظر گرفته شد. البته طی این مدت خریداری برای این شرکت پیدا نشده و سخنگوی مخابرات موضوع خصوصی‌سازی این شرکت را به شرایط کلی جامعه ربط داد.
داود زارعیان در گفت‌وگویی با ایسنا با تاکید بر این که برای مزایده سهام مخابرات ارزان ارائه شده است اظهار کرد که فضای افکار عمومی طی سال‌های گذشته به سمت و سویی کشیده که خصوصی سازی طرفدار ندارد.
خریداری که اما و اگر زیاد دارد
اما تنها یک روز پس از این صحبتها در رسانه ها خبری جدید منتشر و در قالب آن اینگونه مطرح شد که شرکت شاتل به همراه یک سرمایه گذار خارجی قصد خرید این سهام را دارد. البته در این میان یک نکته جالب نیز وجود داشت و آن اینکه این شرکت برای خرید این سهام از طریق وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات امور مربوطه را پیگیری کرده بود؛ آن هم در زمانی که مهلت ثبت نام برای مذاکره مذکور به پایان رسیده بود.
این مسئله واکنش مخابراتی‌ها را نیز به دنبال داشت و سخنگوی شرکت مخابرات در این باره اعلام کرد: شرکت توسعه اعتماد مبین 30 خرداد ماه آگهی مزایده‌ای را منتشر کرد که طی این آگهی متقاضیان می‌توانستند از 3 تا 8 تیر ماه مراجعه و اسناد مزایده را خریداری کنند و سپس با شرکت در فرآیند مزایده سهام را خریداری کنند اما تا تاریخ تعیین شده کسی مراجعه نکرد و پرونده مزایده موقتا بسته شد.
در برهه ای از زمان سخنگوی شرکت مخابرات به صراحت از بسته شدن پرونده فروش سهام 50 درصدی مخابرات تا آینده‌ای نامعلوم خبر داد اما این نیز پایان این ماجرا نبود و بار دیگر رییس هیات مدیره گروه شرکت‌های شاتل در این باره اظهار کرد سه شرکت شاتل، های‌وب و نداگستر صبا که به صورت مشترک متقاضی خرید سهام توسعه اعتماد مبین هستند، ضمن اعلام آمادگی برای خرید این سهام، نامه کسب اجازه این خرید را به وزارت ارتباطات و رگولاتوری ارایه داده‌اند.
محمدحسن شانه‌ساززاده گفت که با انتشار آگهی مزایده سهام شرکت توسعه اعتماد مبین، شاتل تقاضای خرید این سهام را اعلام کرد؛ سهامی که شرکت آن به صورت مشارکت مدنی بدون دخالت سازمان خصوصی‌سازی تشکیل شد و از همین رو به اقدامات گفته شده مبنی بر اعلام شرایط، ارزش‌گذاری و فروش از سوی سازمان خصوصی‌سازی نیازی نیست.
وی همچنین متذکر شد از آنجایی که قسط‌های خرید شرکت مخابرات ایران از سوی توسعه اعتماد مبین پایان نیافته، به نظر می‌رسد هرگونه نقل و انتقال مالکیت سهام مخابرات باید با مجوز سازمان خصوصی‌سازی، تاییدیه رگولاتوری و سازمان بورس و اوراق بهادار صورت بگیرد و شاتل نیز براساس پروانه خود برای کسب مجوز خرید سهام توسعه اعتماد مبین اقدام کرد.
حال اگرچه به واسطه چند روز تعطیلی در ایام شبهای قدر مدتی است این خطابه‌های رسانه‌ای پایان گرفته اما در نهایت معلوم نیست تکلیف شرکت مخابرات ایران در روزهای آتی چگونه رقم خواهد خورد. در این میان یک راهکار تعامل دولت و مخابرات با یکدیگر و ادامه فعالیت های تیم مدیریتی فعلی این شرکت را یادآور می شود و راه دیگر به گونه‌ای رقم می‌خورد که در پایان مدیران مخابراتی به واسطه فشارهای موجود عطای مدیریت و مالکیت این شرکت را به لقایش بخشیده و بر این باور که تاکید دارد در زمان خصوصی سازی مخابرات دقت کافی صورت نگرفته، پایان دهند.