ضربه بحران یونان بر صنعت فناوری
دهها هزار یونانی فعال در حوزه <آی تی> در سال های بحرانی اخیر این کشور را ترک کرده اند.
«جرج واکالوپوس» از شنبه تا دوشنبه هر هفته روزانه 12 ساعت در یک شرکت نرم‌افزاری کوچک در شهر آتن کار می‌کرد. او برای شش ماه هیچ حقوقی دریافت نکرد و حتی در این میان مالیات سفرهای خارج از کشور را هم از جیب خود می‌پرداخت و به این امید که روزی شرایط اقتصادی در یونان درست میشود، به فعالیت خود ادامه می‌داد. اما متأسفانه هیچ چیز درست نشد و واکالوپوس سرانجام تصمیم گرفت کشور یونان را برای همیشه ترک کند و به شهر زوریخ در کشور سوئیس برود.
او می‌گوید: «من هیچ گزینه‌ای بجز ترک یونان نداشتم و زمانی که طرح نرم‌افزاری خود را به شرکت تحویل دادم، باز هم هیچ پولی دریافت نکردم. هم‌اکنون که در این کشور رفراندوم برگزار میشود هم هیچ تفاوتی نمی‌کند. مطمئن هستم هر چه پیش برود، اتفاق خاصی برای صنعت فناوری در یونان نمی‌افتد».
این شرایطی است که این روزها بسیاری از کارشناسان و کارمندان حوزه فناوری در کشور یونان دارند و بدون هیچ گونه امیدواری ترجیح می‌دهند شغل یا حتی محل زندگی خود را عوض کنند. در پی رفراندوم هفته گذشته یونان 3/61 درصد از مردم به پیشنهادات وام‌دهندگان خارجی رأی منفی دادند و تنها 6/38 درصد با این اتفاق موافقت کردند و در نهایت هیچ شخص یا گروهی از بهبودی کامل اوضاع یونان اطمینان کامل نداشت.
واکالوپوس تنها کارشناس حوزه فناوری نیست که با این مشکل مواجه شده است. دهها هزار کارمند یونانی حوزه IT طی پنج سال گذشته این کشور را ترک کرده‌اند و برای کشوری که هم‌اکنون بیش از 317 میلیارد یورو بدهی دارد، فرار مغزها مزید بر علت شده است. در رفراندوم اخیر بخش اعظم مردم تمایلی به افزایش وام‌ها و بدهی‌های دولت خود نداشتند و این در حالی بود که نقدینگی و توان بانک‌های محلی به کمترین میزان خود در پنج سال گذشته رسید و احتمال خارج شدن یونان از منطقه یورو بسیار افزایش یافت.
«پاناگیوتیس کفالیدیس» که تا مدتی پیش مدیر یک شرکت فناوری در یونان بود در این خصوص گفت: «طی سه سال گذشته بیش از 80 درصد دوستان من که بخش اعظم آنها کارشناس نرم‌افزار بودند، یونان را برای همیشه ترک کردند؛ زمانی که من این کشور را به مقصد امریکای شمالی ترک کردم، مادرم از این اتفاق خوشحال نبود اما هم‌اکنون شرایط مالی بهتری دارم و او را هم کنار خودم آورده‌ام.» او هم‌اکنون در زمینه توسعه نرم‌افزار در شهر ونکوور کانادا مشغول به کار است.
باید گفت که شرایط کار برای مهندس نرم‌افزار تقریباً در بیشتر نقاط جهان یکسان است و میانگین درآمد او هم مشخص است. شخصی که در زمینه جاوا و C++ تخصص داشته باشد، در منطقه اروپای غربی تقریباً سه برابر یونان حقوق می‌گیرد و البته نکته مهم‌تر این است که دستمزد او پایان هر ماه پرداخت میشود و شرکت نرم‌افزاری مربوطه توان پرداخت حقوق او را دارد. همین مسأله باعث شده است که بسیاری از کارشناسان نرم‌افزار بتوانند برای خروج از یونان تصمیم نهایی خود را بگیرند.
در همین زمینه بررسی مرکز تحقیقاتی Endeavor نشان می‌دهد بیش از 200 هزار یونانی با سن کمتر از 35 سال بین سال‌های 2010 تا 2013 این کشور را ترک کرده‌اند. بر اساس این گزارش، بیشتر آنها در کشور خود تحصیلات عالی را پشت‌سر گذاشته‌اند و با مهارت تخصصی وارد کشور جدید می‌شوند. متخصصان یونانی که طی چند سال اخیر تصمیم گرفتند این کشور را برای همیشه ترک کنند در حوزه پزشکی، اقتصاد، ICT و به خصوص نرم‌افزار مشغول به فعالیت بوده‌اند.
بلیت یک طرفه
کفالیدیس بخوبی می‌داند که ترک کردن یونان بهترین گزینه برای او محسوب میشود. وی که هم‌اکنون در یک شرکت نرم افزاری کانادایی کار می‌کند، معتقد است که انتخاب او چندان دشوار انجام نشده است و از بین یک گزینه مناسبی که داشته، براحتی آن را برگزیده است.این روزها بسیاری از کارشناسان و متخصصان فناوری در کشور یونان ترجیح می‌دهند به اروپای غربی مهاجرت کنند تا شرایط برای رفت و آمد به وطن‌شان آسان‌تر باشد و البته بتوانند درآمد بهتری از تخصص خود کسب کنند.
این کارشناسان بر این باورند که سابقه کاری خود را در یونان شکل داده‌اند و اگرچه در همین کشور به یک کارشناس زبده تبدیل شدند، اما متأسفانه هیچ فضایی برای ادامه فعالیت آنها وجود ندارد و از آنجایی که حداقل درآمد هم به آنها پرداخت نمی‌شود، خروج از این کشور را بهترین گزینه برای خود می‌دانند.
آن دسته از کارشناسان IT که در یونان باقی مانده‌اند، یا به دلیل شرایط خانواده و فرزندان خود نمی‌توانند این کشور را ترک کنند یا اینکه باید از والدین پیر خود مراقبت کنند. گروهی دیگر از این افراد هم هنوز فرصت ایده‌آلی پیش‌روی خود ندیده اند تا برای خروج از یونان تصمیم جدی بگیرند.
اما در هر صورت باید گفت که در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تقریباً همه کارشناسان یونان ترجیح می‌دهند کشور دیگری را برای ادامه زندگی خود انتخاب کنند.مرکز ICAP Group بر اساس مطالعه جدید خود اعلام کرد، بیش از نیمی از کارشناسان ICT که بتازگی یونان را ترک کردند هیچ برنامه‌ای برای بازگشت به این کشور در آینده نزدیک ندارند. در این مطالعه 1300 یونانی که در کشورهای خارجی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات مشغول به فعالیت هستند، حضور داشتند.
این مرکز با انجام مطالعه خود چهار دلیل اصلی برای ترک یونان توسط کارشناسان IT پیدا کرد. نخستین دلیل نبود شایسته سالاری و فساد مالی در سیستم اقتصادی کشور گزارش شد و 37 درصد کارشناسان حوزه فناوری اعلام کردند که به این دلیل ترجیح می‌دهند کشور دیگری را به جای یونان برای زندگی خود انتخاب کنند. دلیل دوم نبود شغل مناسب اعلام شد که 35 درصد کارشناسان IT بر آن تأکید کردند.
باید توجه داشت که در این زمینه یونان بالاترین نرخ بیکاری اتحادیه اروپا در زمینه فناوری را دارد و غالب جوانان یونانی متخصص در این زمینه بیکار هستند. دلایل دیگر به بحران اقتصادی و جست‌وجو برای پیدا کردن موقعیت شغلی بهتر مربوط میشود که برای هر یک از این دو مورد هم 33 درصد متخصصان فناوری یونانی تأکید داشتند.
ناامیدی از آینده
«نیکیتاس کنستانتلوس» مدیر مرکز ICAP Group در این خصوص می‌گوید: «حقیقت این است که 20 درصد کارشناسان ماهر یونانی در حوزه IT قصد ندارند به یونان بازگردند و 30 درصد آنها هم گفته‌اند که برنامه‌ای برای کوتاه مدت ندارند و احتمالاً چنین کاری انجام نمی‌دهند».
سه‌چهارم کارشناسان IT که در مطالعه اخیر ICAP شرکت کردند، مدرک کارشناسی ارشد داشتند و در سابقه کاری خود اقدام‌های گسترده‌ای انجام دادند اما همه آنها به اطرافیان خود می‌گویند پیش از آنکه دیر شود بهتر است کشور دیگری را برای ادامه زندگی انتخاب کنند و مهارت و زمان خود را در صنعت فناوری یونان هدر ندهند.پیش‌بینی میشود فرآیند فرار مغزها از یونان همچنان ادامه داشته باشد.
هفت نفر از هر 10 جوانی که بتازگی در زمینه ICT در یونان فارغ‌التحصیل شده‌اند ترجیح می‌دهند در کشور دیگری فعالیت کاری خود را آغاز کنند و این در حالی است که یک‌دهم جویندگان کار در این کشور هم به دنبال موقعیت‌های شغلی خارجی می‌گردند و در غیر این صورت ترجیح می‌دهند در یک کشور خارجی بخصوص در اروپای غربی به ادامه تحصیل بپردازند.
بیشتر متخصصان IT یونان تصمیم گرفته‌اند آینده خود را در یک کشور خارجی بسازند و در این میان کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا، آلمان، هلند و سوئیس بهترین گزینه برای آنها محسوب میشود. گروه دیگری از این افراد هم به امریکا و استرالیا فکر می‌کنند و در مجموع باید گفت بحران مالی در یونان بستر لازم برای نابودی صنعت فناوری این کشور را فراهم کرده است.